«بولاشاق» تۇلەگى تەك تاڭقۋراي مەن قۇلپىناي ءوسىرىپ قانا قويماي، قازاق جەرىندە اسا كوپ تارالماعان جيدەك سۇرپىمەن اينالىسپاقشى

 «Algabas Agri-Food» كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى نۇرلان اپۋشەۆ تاجىريبەسى مول كاسىپكەر عانا ەمەس، بىلىكتى مامان. ول كانادادا «بولاشاق» باعدارلاماسى اياسىندا «اۋىل شارۋاشىلىعى ەكونوميكاسى» ماماندىعىن وقىپ كەلدى. جيدەك ءوسىرىپ-ساتۋمەن شۇعىلدانعانىنا التىنشى جىل. نۇرلان  «كوك جيدەك» دەپ اتالاتىن بۇل جيدەكتى ءوسىرۋدىڭ قانداي پايداسى بارىن جانە وتاندىق ءونىمنىڭ يمپورتتان نەلىكتەن ارزان بولاتىندىعىن  اڭگىمەلەدى.

– بۇل بيزنەستى نەدەن باستادىڭىز؟ 

-  مەن ەگىلگەن مۇك جيدەگىن ساتۋدان باستادىم. ءارتۇرلى ەلدەرگە –

رەسەيگە، ەۋروپاعا،  ازداپ ازيا مەن تاياۋ شىعىسقا ەكسپورتقا شىعاردىم. شامامەن 23 توننالاپ كونتەينەرمەن جەتكىزدىم. 2014 جىلى قازاقستاندا «Algabas Agri-Food» كومپانياسىن تىركەدىم.  وتكەن جىلدىڭ شىلدەسىندە قىزمەتىمىزدى جانداندىرا باستادىق.  مۇندا ءبىر كونتەينەر مۇك جيدەك اكەلدىم، كەلە-كەلە باسقا پوزيتسيالار قوسا ءتۇستىم. قازىر HoReCa سەكتورىنا مۇزداتىلعان جيدەكتىڭ 11 ءتۇرىن جەتكىزەمىز. ۋاقىت وتە كەلە جيدەك ءوسىرۋ جايلى ويلانا باستادىم.

ەندى بۇل 11 پوزيتسيانى جەرگىلىكتى جيدەكپەن اۋىستىرماقشىمىن. سورەلەردە قازاقستاندىق ونىمدەر تۇرسا دەگەن تىلەگىم بار. 2016 جىلدىڭ قاڭتارىندا سەرىكتەسىممەن بىرگە كوك جيدەكتىڭ وڭتۇستىك امەريكادا قالاي وسەتىنىن كورۋ ءۇشىن  باردىق.  ەكسپورت ءۇشىن زور الۋەتى بار داقىل ەكەن. قازاقستانعا امەريكالىق سەلەكتسيانىڭ 15 سۇرپىن اكەلدىك، قازىر سىناۋ ۇستىندەمىز. سونىمەن قاتار ىرعايدىڭ 9 سۇرپىن، تاڭقۋرايدىڭ 2 ءتۇرىن اكەلدىك.

قازىر استانادان 60 شاقىرىم جەردەگى دامسا كەنتىندە ءبىر گەكتار ەگىستىكتە  قۇلپىناي وسەدى.  قالالىقتار وتباسىمەن بىرگە ەگىس باسىنا كەلىپ جينايدى. باتىستا بۇل كوپشىلىككە كەڭ تارالعان ءادىس، مۇنداي فەرمالار «Pick your on» – ء«وز قولىڭمەن جينا» دەپ اتالادى.

كوبىنە قۇلپىناي استاناعا وڭتۇستىكتەن جەتەدى. ال قۇلپىنايدىڭ ساقتالۋ مەرزىمى – 5 كۇن.  ونى تاسىمالداساڭ، كەمىندە 3 كۇن ءوتىپ كەتەدى. ياعني باسەكەگە قابىلەتتى ەمەس. ال بىزگە كەلەتىن ادامدار ءيىسى بۇرقىراعان، جاڭادان ۇزىلگەن قۇلپىناي تەرەدى.  ونىڭ ۇستىنە پەستيتسيد قولدانبايمىز. بالاعا نە بەرسەك، سونى ءوزىمىز وسىرەمىز.  ارينە، زيانكەستەرگە بولا تۋىندايتىن تۇيتكىلدەر بار، بىراق ولاردى حيميانىڭ كومەگىنسىز شەشۋگە تىرىسامىز.

– Facebook-تاعى پوستىڭىزدىڭ استىنا كوپ پىكىر جازىلدى. ءسىزدىڭ ونىمىڭىزگە دەگەن سۇرانىسقا وسىنىڭ اسەرى بولدى ما؟!

– ء يا، 5 مىڭنان استام لايك  باسىلدى.  تەلەفون شالۋشىلار وتە كوپ بولدى. قازىر 133 وتباسى قۇلپىناي جيناۋ ءۇشىن كەزەككە تۇردى. مەن قيىنشىلىقتار جايلى جازدىم، شىنىندا ونداي وتە كوپ بولدى. كوشەتتەردى ەۋروپادان ۇشاقپەن اكەلدىك، كەدەندىك، كارانتيندىك قىزمەت جانە ت.ب. بويىنشا كەدەرگىلەر بولدى. سونان ولاردى وتىرعىزۋ، ادام رەسۋرستارى... مۇنىڭ بارلىعىنان وتتىك، قازىر ءونىم جيناۋدامىز.  قىركۇيەكتىڭ سوڭىنا دەيىن، العاشقى سالقىن تۇسكەنشە  جيدەك بولادى. قازىرگى كەزدە 1 گا ەگىس بار، ارينە، بۇل از.  تاعى 5 گا كەڭەيمەكشىمىز، وندا دا قۇلپىناي مەن تاڭقۋراي ەكپەكپىز. 

– قۇلپىنايدىڭ كوشەتتەرىن نەگە ەۋروپادان اكەلدىڭىز؟ بىزدە دە بار ەمەس پە؟

–  بىزگى كەرەگى ونىمدىلىگى، بىرنەشە رەت ءونىم بەرەتىن سۇرىپتار بار.   قازىر كوك جيدەككە ءمان بەرۋدەمىز، ويتكەنى بۇل جيدەكتىڭ كەلەشەگى بار.  شىن مانىسىندە قازاقستاندا جاڭا يندۋستريا باستاماقپىز.  مۇندا زور ەكونوميكالىق الەۋەت سەزىلەدى. ء دامى دە وزگەشە، پايداسى دا شاش-ەتەكتەن. كوك جيدەكتىڭ وندىرىستىك پلانتاتسياسىن سالۋ ءۇشىن كەمىندە 50 گا قۇنارى ساي توپىراقتى جەر ىزدەۋدەمىز.

– پايداسى نەدەن؟

– كوك جيدەكتىڭ ءار كيلوگرامى قازىر شامامەن 40 دوللار.  بۇل باعا تىم قىمبات. مۇندايدى ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قالتاسى كوتەرە بەرمەيدى. قالىڭ بۇقارانىڭ قولى جەتۋى ءۇشىن، ءدامىن تاتۋى ءۇشىن ءار كيلوگرامىن 5 دوللارعا ءتۇسىرۋ كەرەك.  ياعني باعانى 8 ەسە ازايتۋ كەرەك.

– بۇل قولدان كەلە مە؟

– ءيا.  ەگەر كوپ كولەمدە سالساق، قولدان كەلەدى. قازىردىڭ وزىندە ءار  كيلوگرامىن 1000 تەڭگەدەن ساتۋدامىز، ال «GalMartتا» سۇرىپتى قۇلپىنايدىڭ ار كيلوگرامى  9 مىڭ  تەڭگەدەن.   بۇل ءىرى جيدەك، امەريكاندىق  سەلەكتسيا. ادەتتە جيدەكتىڭ نە ءدامى، نە كوز تارتارلىعى بولادى عوي. ال بۇل جيدەك ءارى ءتاتتى، ءارى كوزدىڭ جاۋىن الادى. گمو دا ەمەس.

– ادەتتە ادامدار مۇنداي ءىرى جيدەكتى الۋعا قورقادى عوي، ءدامى پلاستماسسا تاتيدى دەپ ويلايدى.

– بىزگە كەلگەن ادامدار ءدان ريزا. ونىڭ ۇستىنە تابيعات اياسىندا دەمالادى، تازا اۋا جۇتادى.

– سونىمەن كوكجيدەككە كوبىرەك كوڭىل بولەسىز عوي؟

– قۇلپىناي جانە تاڭقۋراي، ەڭ الدىمەن، تەز ءوسىپ-ونەدى، سالعان قارجىڭ قايتارىمدى. ال كوك جيدەك – اۋقىمدى جانە ۇزاقمەرزىمدى جوبا. 3-4 جىلدا عانا ونىم بەرە باستايدى.  4 جىلدان سوڭ كەلەتىن ناتيجەنى كۇتىپ وتىرا بەرمەي، تاڭقۋراي مەن قۇلپىنايدان باستاپ كەتتىك.

– تۇسىنىكتى. سۇحباتىڭىزعا كوپ راحمەت! تابىس تىلەيمىز!  

Abai.kz