«قالىڭ قازاقتىڭ وزبەكالىسى» كونفەرەنتسياسى ءوتتى
قويناۋى تاريحقا تۇنعان كيەلى وتىرار اۋدانىندا وزبەكالى جانىبەكوۆتىڭ 85 جىلدىعىنا ارنالعان كونفەرەنتسيا جەرگىلىكتى مۋزەيمەن تانىسۋدان باستالدى. رۋحانيات-ءابۋ ءناسىر ءال-فارابي مۋزەيىندە قازاقتىڭ ماڭدايىنا بىتكەن ەتنوگراف-تاريحشى وزبەكالىگە ارنالعان ەكسپوزيتسيا جاساقتالعان.
وزبەكالى جانىبەكوۆتىڭ تاقياسى، كوزىلدىرىگى، شاپانى، باس كيىمدەرى، كىتاپتارى مەن وتباسى پايدالانعان ىدىس-اياقتارى مۇراجايدىڭ قۇندى جادىگەرىنە اينالعان. ءتىپتى ءوز قولىمەن مۇراجايعا وتكىزگەن كەستە دە بار.
1886 جىلى ءازيزا اتتى قىزعا ارنالعان شىمىلدىقتى كەستەنى بۇگىندە تىگىن ماشيناسى تىگە المايدى. سونداي-اق، ەتنوگراف-تاريحشىنىڭ الاقان تابى تيگەن كەبەجە دە اسا باعالى جادىگەر رەتىندە مۇراجاي تورىنەن ورىن العان.
«قالىڭ قازاقتىڭ وزبەكالىسى» تاقىرىبىنداعى ايماقتىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيانىڭ نەگىزگى ءبولىمى اۋداندىق مادەنيەت سارايىندا جالعاستى. مۇندا عالىمنىڭ “قازاقتىڭ ۇلتتىق قول ونەرى” كىتابىنان باستاپ “ەجەلگى وتىرار” ەڭبەگىنە دەيىنگى بارلىق زەرتتەۋلەرى كەلۋشىلەرگە تانىستىرىلدى.
اكە-شەشەدەن ەرتە ايرىلىپ، تاعدىر تاۋقىمەتىن بالا كۇنىنەن تارتقان وزبەكالى جانىبەكوۆ — قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق مادەنيەتىن، انا ءتىلى مەن سالت-ءداستۇرىن جاڭعىرتقان جان. «قازاقتىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتى – قۇرىپ بارا جاتقان فاكتورعا جاتاتىن قۇبىلىس» دەپ باعاسىن بەرىپ، وسىنى ساقتاۋعا جانتالاسىپ، تاريحىمىز بەن ءداستۇرىمىز ءۇشىن قۇندى دۇنيەلەر قالدىرعان تۇلعا. وسى ءۇشىن دە سوناۋ كسرو زامانىندا قازاقستاننىڭ قالالارىنان ەتنوگرافيالىق مۇراجايلار اشىپ، تاريحي ەسكەرتكىشتەرىن ساقتاپ قالدى.
وتىرار اۋدانىندا وزبەكالى جانىبەكوۆ اتىنداعى № 4 ورتا ليتسەي-ينتەرناتى بار. ءبىلىم ورداسىنىڭ وقۋشىلارى وزبەكالىنىڭ كىتابىن جاتا-جاستانا وقيدى. احمەت ياسساۋي كەسەنەسىن قالپىنا كەلتىرۋگە، تايقازاندى سوناۋ ەرميتاج مۋزەيىنەن ەلگە الىپ كەلۋگە تىكەلەي قاتىسقان كىسى دەپ تانيدى.
«مەن — ورتەنىپ كەتكەن تەاتردىڭ رەجيسسەرىمىن». بۇل ءسوزدى ايتقان دا وزبەكالى جانىبەكوۆ. قازاقتىڭ ءولىپ بارا جاتقان ۇلتتىق سالت-ساناسىن، ءداستۇرىن رۋحاني جاڭعىرتۋشى.
67 جاسىندا دۇنيەدەن وزعان ەتنوگراف، ءوز وتىنىشىمەن ارىستانباب اۋليە كەسەنەسىنىڭ ماڭىنا جەرلەندى. بۇگىندە اتالمىش ورىندا وزبەكالى جانىبەكوۆتىڭ كەسەنەسى سالىنعان. تاريحىنان اجىراماعان جۇرت وسى كەسەنەگە كەلىپ، قۇران باعىشتاپ، عالىم ارۋاعىنا ءتاۋ ەتەدى.
Abai.kz