استانادا تۇركپا-نىڭ ءىىى وترىسى ءوتتى
«قۇداي قوسقاندى ادام اجىراتا المايدى». پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، تۇركپا دەلەگاتسياسىنىڭ مۇشەسى ساۋىتبەك ابدراحمانوۆ ءتۇبى ءبىر، ءتىلى ۇقساس، تىلەگى ورتاق تۇركى ەلدەرىنىڭ ىنتىماقتاستىعىن وسى ءبىر اۋىز سوزبەن تۇيىندەدى دەپ جازادى "ايقىن" گازەتىنىڭ ءتىلشىسى.
بۇل بايلام كەشە ماجىلىستە تۇركپا-عا مۇشە پارلامەنتتەردىڭ الەۋمەتتىك ساياسات بويىنشا بەيىندى كوميتەتتەرىنىڭ بىرلەسكەن ءىىى وتىرىسى كەزىندە ايتىلدى.
–جاڭا زامان الەم الدىنا جاڭا مىندەتتەر قويعان قازىرگى كەزەڭدە تۇركىتىلدەس ەلدەردىڭ ىنتىماعىنىڭ ماڭىزى ەرەكشە، – دەدى ساۋىتبەك ابدراحمانۇلى. – تۇركپا 2008 جىلى قازاقستان كوشباسشىسىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا قۇرىلدى. وتىرىسى جىل سايىن وتكىزىلەدى. قازاقتا ءاۋ باستا بىرگە تۋعان ادامداردى «اعايىن» دەيدى. جۇرە كەلە تابىسقان ادامداردى «تۋىسقان» دەيدى. ءبىزدىڭ ءبارىمىز – اعايىنبىز. سىزدەر مەن بىزدەردى قۇداي قوسقان، دەمەك، ءبىزدى ساياسات ۋاقىتشا الىستاتۋى مۇمكىن، بىراق اجىراتا المايدى. كەڭەس وداعى كۇيرەگەننەن كەيىن باسىمىز قايتا قوسىلىپ، ورتاق تاعدىر، ورتاق تاريحىمىزدى ارى قاراي ءتۇزىپ جاتىرمىز. ويتكەنى ءبىزدىڭ جىرىمىز دا ءبىر (http://aikyn.kz/ru/news/show/29116-t_rkpa_deputattary_aza_stan_a_zho_ary_ba_a_berd_).
ال ءازىربايجاننىڭ ميللي مەدجليسىنىڭ عىلىم جانە ءبىلىم جونىندەگى تۇراقتى كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى باحتيار اليەۆ قازاق ەلىنىڭ تەك تۇركىتىلدەس جۇرتتارعا عانا ەمەس، سونداي-اق الەمدەگى وزگە دە ەلدەرگە ۇلگى-ونەگە ەكەنىن جانە ءازىربايجانداردىڭ دا سوعان سۇيسىنەتىنىن ءبىلدىردى.
ء–بىزدىڭ مادەني ىنتىماقتاستىعىمىز جاقسى دامۋدا. تۇركى اكادەمياسى، تۇركىتىلدەس ەلدەردىڭ قورى قۇرىلىپ، ءوزارا مادەني بايلانىستاردى ارتتىرۋ باعىتىندا جۇمىس جاساۋدا. ەندىگى مىندەت – ينفراقۇرىلىمدىق ينتەگراتسيا، بۇعان پرەزيدەنت نازارباەۆ تا ەكپىن تۇسىرگەن بولاتىن. جالپى، ءبىزدىڭ ىقپالداستىعىمىز ءومىردىڭ بارلىق سالالارىن، سونىڭ ىشىندە يننوۆاتسيا، ءبىلىم بەرۋ، ەكونوميكا، ەكولوگيا باعىتتارىن قامتۋى قاجەت، – دەدى ب.اليەۆ.
ول وتىرىستا ءبىر قىزىقتى، ىرگەلى ۇسىنىسپەن شىقتى: ءوز مەملەكەتتەرى بار تۇركىتىلدەس ەلدەر «جاڭا گەوساياسي كۇش بەلدەۋىن» قالىپتاستىرۋلارى كەرەك. «بۇل قازىرگى اۋمالى-توكپەلى شاقتا الەمدەگى بالانستى ساقتاۋ، باۋىرلاس ەلدەرىمىزدىڭ مۇددەلەرىن حالىقارالىق ارەنادا بىرىگە قورعاۋ ءۇشىن قاجەت. ويتكەنى بۇگىندە داعدارىس تەك قارجى مەن ساياسات سالاسىن عانا ەمەس، حالىقارالىق ساياسات پەن قۇقىق سالالارىن قامتۋدا» دەدى ءازىربايجان پارلامەنتىنىڭ دەپۋتاتى.
س.ادراحمانوۆ وتىرىس بارىسىندا تۇركيانىڭ 15 شىلدەدە بولعان اۋىر سىناقتان (مەملەكەتتىك توڭكەرىستىڭ الدىن الۋ) ابىرويمەن شىققانىنا قازاق حالقىنىڭ قۋانىشتى ەكەنىن ءبىلدىردى: «تۇرىك حالقى دەموكراتيا داستۇرلەرىنە ادال ەكەنىن كورسەتتى. سىن-قاتەرلەرگە يممۋنيتەتى بار ەكەنىن بۇكىل الەمگە پاش ەتتى. ءبىز ارقاشان سىزدەرگە تىلەكتەسپىز. ەلباسىمىز سودان كەيىن تۋىنداعان كەيبىر ماسەلەلەردى رەتتەۋگە الەمدىك دەڭگەيدەگى ديپلومات رەتىندە ۇلەس قوستى».
تۇركيانىڭ ۇلى ۇلتتىق ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ورحان اتالاي وسىعان العىسىن بىلدىرە كەلە، بارشا تۇركى حالىقتارى وزدەرىنىڭ باستاۋى – قازاقستاندا ەكەنىن، بارلىعى وسى جەردەن تاراعانىن ەشقاشان ۇمىتپايتىنىن ايتتى.
–قازاقتىڭ ۇلى دالاسى – ءبىزدىڭ ورتاق اتا-بابامىزدىڭ وتانى. وسى قاسيەتتى جەردە بولۋ، ءبىزدىڭ بابالارىمىزعا قۋات-ءنار بەرگەن ونىڭ قاستەرلى اۋاسىن جۇتۋ – ءبىز ءۇشىن ۇلى قۇرمەت! مەن استانادا بولعان ەكى كۇن بويى وسىنداي ەموتسيا مەن اسەرلى كۇيدى باستان كەشۋدەمىن جانە سول ءۇشىن تاعدىرىما ريزامىن. مەن قازاقستانعا قيىن كەزەڭدە، كۇردەلى ساياسي جاعدايلاردا ءاردايىم تۇركياعا كومەككە كەلىپ وتىراتىنى ءۇشىن العىس بىلدىرگىم كەلەدى. ءبىزدىڭ ەلدەرىمىزدىڭ دارا جولدارىنان تايۋىن تىلەپ، ءار قاتەمىزگە قۋانۋعا دايار تۇراتىن ىشكى-سىرتقى كۇشتەر بار. ولار تۇركيانى «ەكىنشى سيرياعا» اينالدىرا جازدادى. تۇركيا قينالعان شاقتا جوعارى مارتەبەلى پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ الەمدىك ليدەرلەر اراسىندا ءبىرىنشى بولىپ، بىزگە ساپارمەن كەلۋى – بىزگە قۋاتتى دەمەۋ بەردى. بۇل دەمەۋ تاس قاراڭعىدا كورىنگەن جارىققا تەڭ ەدى! – دەپ جوعارى باعالاعان تۇركيالىق قالاۋلى ءوز ەلىنىڭ دە قازاقستانعا جانە تۇركىتىلدەس ەلدەرگە كومەككە كەلۋگە ءازىر ەكەنىن جەتكىزدى.
ءبىر ايتا كەتەر جايت، ءازىربايجان، قازاقستان، قىرعىزستان جانە تۇركيا پارلامەنتشىلەرىنىڭ بۇل باسقوسۋى استانادا وتكەن عىلىم، تەحنولوگيا جانە يننوۆاتسيا جونىندەگى ازيالىق پارلامەنتارالىق فورۋم اياسىندا ۇيىمداستىرىلدى. وندا تۇركىتىلدەس ەلدەر پارلامەنتتىك اسسامبلەياسى دەلەگاتسيالارىنىڭ وكىلدەرى الەۋمەتتىك-مادەني ماسەلەلەر، سونىمەن قاتار عىلىم، يننوۆاتسيا جانە تەحنولوگيانى دامىتۋ بويىنشا تۇركىتىلدەس ەلدەردىڭ ىنتىماقتاستىعى بويىنشا پىكىر الماستى.
اباي-اقپارات