قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى

 س.ي.بايشاقوۆ مىرزاعا

اشىق  حات

قۇرمەتتى  سەيىلدا يكرامۇلى!

ءبىز - قوستانايلىق ءبىر توپ فۋتبول جانكۇيەر، «توبىل» كومانداسىنىڭ كاپيتانى نۇربول جۇماسقاليەۆتى كوماندادان الاستاتىپ وتىرعان كلۋب باسشىلىعى مەن باس باپكەر وماري تەترادزەنىڭ اسىعىس قابىلداعان شەشىمىنە نارازىلىق بىلدىرەمىز.

نۇربول جۇماسقاليەۆ – 2000 جىلى ەل فۋتبولىنا وزىندىك ويىن ورنەگىمەن كەلگەن  تالانتتى ويىنشى. سودان بەرى قوستانايلىق فۋتبولشىنىڭ ەسىمى حالىق اراسىندا  اڭىزعا اينالىپ ۇلگەردى. ونىڭ وسى ون التى جىلدا جەتكەن جەتىستىكتەرى از ەمەس. ماسەلەن، 2010 جىلى ەل چەمپيونى اتاندى. 2003, 2005, 2007, 2008 جىلدارى قازاقستاننىڭ ۆيتسە-چەمپيونى، ال 2002, 2004, 2006 جج چەمپيوناتتىڭ قولا جۇلدەسىنە يە بولدى. 2007 جىلى قازاقستان كۋبوگىنىڭ يەگەرى. سول جىلى ينتەرتوتو كۋبوگىن جەڭىپ الدى. 2011 جىلى استانالىق «لوكوموتيۆ» ساپىندا قازاقستاننىڭ سۋپەركۋبوگىنا قول جەتكىزدى. 2005, 2010 جج قفو-نىڭ نۇسقاسى بويىنشا ەلىمىزدىڭ ۇزدىك فۋتبولشىسى، 2003, 2010  جج Goاl جۋرنالىنىڭ نۇسقاسى بويىنشا ۇزدىك فۋتبولشى اتاندى.  2001, 2003, 2004, 2005 جىلدارى قازاقستاننىڭ ەڭ ۇزدىك جارتىلاي قورعاۋشىسىنا بەرىلەتىن سىيلىقتى جەڭىپ الدى.

ول قازاقستاندا ءبىر عانا كوماندا ساپىندا 100-دەن ارتىق دوپ سوققان جالعىز فۋتبولشى. بۇگىندە نۇربول جۇماسقاليەۆ ەلىمىزدەگى ەڭ كوپ گولدىڭ اۆتورى رەتىندە بەلگىلى (167 دوپ). جۇماسقاليەۆ ەسىمى الدەقاشان «توبىلدىڭ» ەكىنشى اتىنا اينالدى. ونىڭ باستى سيمۆولى دەسەك، ارتىق ەمەس.

ۇلتتىق قۇراما مەن قوستانايدىڭ «توبىلىنا» ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان مۇنداي امبەباپ ويىنشىنىڭ ءالى دە وتاندىق  فۋتبولعا بەرەرى مول. وعان ءبىز ەش ءشۇباسىز سەنەمىز.

راس، نۇربول بيىل 35 جاسقا تولدى. بىراق، بۇل فۋتبول ءۇشىن قولايسىز جاس ەمەس قوي. قازاقستان فۋتبولىندا ودان جاسى ۇلكەندەر ءالى دە دوپ تەۋىپ ءجۇر جانە ولاردىڭ جاستارعا بەرەر تاجىربيەسى مول. ءتىپتى، 1998 جىلى «توبىل» كومانداسىندا 42 جاستاعى پەتر ديدىك دەگەن فۋتبولشىنىڭ ويناعانىن بىلەمىز. ودان كەيىن دە ەل چەمپيوناتىندا قانشاما «جاسى كەلگەن» فۋتبولشىلار ءجۇردى. ولاردىڭ كوبىسى قازاقستاندىق فۋتبولعا ءدال وسى نۇربولداي ەڭبەك سىڭىرە العان جوق. نۇربول جۇماسقاليەۆ-شىن مانىندە تۋما تالانت، ەرەكشە قابىلەت يەسى. مۇنى ەشكىم جوققا شىعارا المايدى.

نۇربول قازاقستان چەمپيوناتىنان تىسقارى، رەسەيدىڭ توپ-كوماندالارىندا دوپ تەپسە دە، ءوز جولىنان جاڭىلىسپايتىنى انىق ەدى. وعان انا ءبىر جىلدارى ماسكەۋدىڭ «سپارتاك» كومانداسىنان شاقىرۋ تۇسكەنىن بىلەمىز. الايدا، نۇربول جۇماسقاليەۆ ءوز ەلىندە قالۋدى ۇيعاردى. ول قوستانايعا ابدەن سىڭىسكەنى سونشا، 17 جاسىندا كەلگەننەن «توبىلدى» قازاقستان چەمپيونى ەتكەنشە،كوماندادان الىسقا ۇزاعان جوق. تەك، 2011 جىلى، ءبىر ماۋسىم عانا استانانىڭ «لوكوموتيۆ» كومانداسىندا وينادى. ونىڭ وزىندە  كوماندانىڭ ۇزاق جىلدار بويى قالىپتاسقان قۇرامىن ءارى - ءسارى كۇي كەشتىرگەن رەسەيلىك باپكەردىڭ كەسىرىنەن كەتۋگە ءماجبۇر بولدى. ايپاقشى، سودان بەرى قوستانايلىق كوماندانىڭ جاعدايى وڭالعان جوق. كوماندا ساپىندا ءبىر-ءبىرىنىڭ ويىن-ورنەگىن، قيمىل-ارەكەتىن كوزبەن وقىپ، جازباي تانيتىن  كوپتەگەن مىقتى فۋتبولشىلار باسقا كوماندالارعا اۋىسىپ كەتتى. ولاردىڭ ورنىن باسقاندار ءالى كۇنگە دەيىن ەل چەمپيوناتىندا ەڭسە تىكتەي الار ەمەس. سوندا جىلدار بويعى جۇرگىزىلگەن سەلەكتسيالىق جۇمىستاردىڭ ناتيجەسى قايدا؟! «توبىل» ءتورتىنشى جىل قاتارىنان تۋرنير كەستەسىندەگى ەكىنشى التىلىقتان شىعا الار ەمەس. مۇنى كلۋب باسشىلىعى ناقتى ءتۇسىندىرىپ بەرە المايدى. ويتكەنى، جىلدا سىرتتان شاقىراتىن فۋتبولشىلاردىڭ دەنىنىڭ  دەڭگەيى ورتادان تومەن ويىنشىلار. بىزدەگى اياق-دوپقا ءتان ەڭ ءبىر جامان ادەت - رەسەيدىڭ ورتاڭقول كوماندالارىنان شىعىپ قالعان شەتەلدىك فۋتبولشىلاردى اكەپ توعىتا بەرەدى. بۇدان قازاق فۋتبولىنىڭ دەڭگەيى كوتەرىلگەنى شامالى. وسىنداي ءبىر توپ «توبىلدىڭ» قۇرامىندا دا ءىلىنىپ-سالىنىپ ءجۇر.  ولاردان ەشقانداي قايىر جوق ەكەندىگىن كلۋب باسشىلىعىمەن وتكەن تالاي كەزدەسۋدە ايتقانبىز. وكىنىشكە قاراي، كلۋبتىڭ قازىرگى ديرەكتورى تالعات بايمۇراتوۆ سوزىمىزگە ەشقانداي قۇلاق اسقان ەمەس. ول كلۋبقا جاۋاپتى بولسا، ءبىز دە كوماندانىڭ ءتاۋىر ويناعانىن قالايمىز. جانىمىز اشيدى.

 قۇداي بىلەدى، «توبىل» الداعى جىلى دا ناقتى ناتيجە كورسەتە الماسا، وندا وماري تەترادزەنىڭ ورنىن ساقتاپ قالۋى نەعايبىل. ال نۇربول جۇماسقاليەۆ تۋعان كومانداسىن العا سۇيرەپ، سانداعان جىلدار ونىڭ جۇلدەگەرلەر ساناتىنان كورىنۋىنە سەپ بولدى. قىسقاسى، كوماندادا باس باپكەرلەر بىرنەشە مارتە اۋىستىرىلعانمەن، نۇربول ەشقايدا مويىن بۇرعان جوق. ايتپەسە، ونى اتتاي قالاپ العىسى كەلگەن كوماندالار شوعىرى ءالى دە جەتىپ ارتىلادى.

انەۋكۇنگى ءبىر سۇقباتىندا نۇربولدىڭ ءوزى كەلەسى جاڭا ماۋسىمدا دا «توبىل» ساپىندا ويناعىسى كەلەتىنىن ايتقان. الايدا، وعان كلۋب باسشىسى ت.بايمۇراتوۆ پەن باس باپكەر و.تەترادزە مۇمكىندىك بەرمەدى. جاقىندا عانا ن.جۇماسقاليەۆتىڭ كوماندادا قالۋىن قالايتىن ءبىر توپ جانكۇيەر (500-ءدىڭ سىرتىندا) ءسىزدىڭ جانە كلۋب باسشىسى ت.بايمۇراتوۆتىڭ اتىنا حات جولداعانىن بىلەمىز. ياعني، بۇل جاعدايدان ءسىزدىڭ حابارىڭىز بولۋى بەك-مۇمكىن. ال سوڭىرا جانكۇيەرلەردىڭ ءبىر توبى كلۋب ديرەكتورىمەن كەزدەستى. بايمۇراتوۆ مىرزا كەزدەسۋگە كەلگەندەردى الدارقاتىپ، ەكى ۇشتى جاۋاپ بەرۋمەن شەكتەلگەن. «بۇل مەنىڭ ەمەس، باس باپكەردىڭ شەشىمى. مەن كلۋبتىڭ قارجىلىق جاعىنا عانا جاۋاپ بەرەمىن» دەپ قۇتىلعان. اۋ، سوندا، بۇل قالاي؟ و زاماندا، بۇ زامان، بىلدەي ءبىر كلۋبتىڭ ديرەكتورىنا ويىنشىلاردىڭ تاعدىرى ويىنشىق بولعانى ما؟! كەرىسىنشە، كەز كەلگەن فۋتبولشىنى كومانداعا الۋ،الماۋ تۋرالى باسشىلىق  باس جاتتىقتىرۋشىمەن بىرلەسىپ شەشپەۋشى مە ەدى؟ ءتىپتى، ن.جۇماسقاليەۆپەن اراداعى كەلىسىم-شارتتىڭ مەرزىمى اياقتالعان جاعدايدا، ونى نەگە فۋتبولشىنىڭ وزىنە كوزبە-كوز ايتپاعان، نەگە الدىن-الا ەسكەرتپەگەن؟ تۇسىنىكسىز. نۇربولدىڭ ءوزى كلۋب باسشىلارىنىڭ  شەشىمى تۋرالى ينتەرنەتتەن وقىپ، ءبىلدىم دەپ وتىر. سوندا بىزدەگى فۋتبول ساياساتىندا كەز كەلگەن كەلىسىم ياكي بىرەۋدى ورنىنان كەتىرۋ سىرتتاي جاسالا بەرەتىن بولىپ تۇر عوي. بۇل دەگەنىڭىز ناعىز باسسىزدىق ەمەي نە؟!

 نەمەسە، «توبىلدى» جاتتىقتىرعانعا دەيىن تالدىقورعاننىڭ «جەتىسۋىن» ۇشپاققا ۇشىرماق تۇگىلى، دىڭكەلەتىپ قۇرتقان، ارتىنشا رەسەي اسىپ، ول جاقتا دا وڭدى ىستەي الماي، قازاقستانعا قايتا ورالعان و.تەترادزەنىڭ قوستانايعا قاي ەڭبەگى ءسىڭىپتى؟! ونداي باپكەرگە بيلىگى جۇرمەيتىن كلۋب ديرەكتورىنىڭ ءوزى نەگە ورنىن بوساتپايدى؟! «توبىل» ءۇشىن سول تيىمدىرەك بولار ەدى.

ءبىز مۇنىڭ ءبارىن اشىنعاننان ايتىپ وتىرمىز. ەل فۋتبولىن دامىتامىز دەسەك، نۇربول سياقتى قۇيىنپەرەن، سوققىسى جويقىن ويىنشىلاردىڭ تاجىربيەسىنە ارقا سۇيەمەسكە بولمايدى. 

كلۋب باسشىلىعى فۋتبولشىنى «توبىلدىڭ» جاتتىقترۋشىلىق شتابىنا قالدىرعىسى كەلگەنىن ايتىپ اقتالىپتى. وعان نۇربولدىڭ ءوزى كەلىسپەپتى-مىس. بىلۋىمىزشە، جاعداي بايمۇراتوۆ ايتقانداي ەمەس. ديرەكتور نۇربولدى كوماندادان تىس، كلۋب جانىنان قۇرىلعان جاسوسپىرىمدەردىڭ «دەربي» كومانداسىنا باپكەر بولىپ بارۋدى ۇسىنعان. ايلىعى 85 مىڭ تەڭگە! اپىر-اي، وسىنداي دا قورلاۋ بولا ما؟ ءوزىڭىز وي-تارازىسىنا سالىپ، بەزبەندەپ كورىڭىزشى. ءارى-بەرىدەن سوڭ بۇل مازاق ەمەس پە!

قازاقستان فۋتبولىنىڭ جارىق جۇلدىزى رەتىندە جۇماسقاليەۆتى «يت قۋدى ەتپەي»، جاپ-جاقسى شىعارىپ سالۋدىڭ جولى كوپ ەدى عوي. اقىرى، كوماندادا قالدىرعىسى كەلمەگەن ەكەن، شاقىرىپ الىپ، سىپاي تۇردە قوشتاسسا، بايمۇراتوۆ تاعىنان ءتۇسىپ قالا ما؟!

ماۋسىم اياقتالار تۇستا ن.جۇماسقاليەۆ قفو اتقارۋ كوميتەتىنىڭ شەشىمىمەن 7 ماتچقا شەتتەتىلىپ ەدى عوي. بۇل ماسەلەنى دە فۋتبولشىنىڭ ءوزى كلۋب باسشىلىعىنىڭ كومەگىنسىز، 2 ماتچقا دەيىن قىسقارتۋعا قول جەتكىزىپتى. شىن مانىندە ونىڭ بۇل قادامى قۇپتارلىق.  ناعىز ازاماتتىق! الداعى جىلى دا تۋعان كومانداسىنان ىرگە اجىراتقىسى كەلمەگەنى. جانى اشىعاندىق.

ارينە، نۇربول جۇماسقاليەۆ «توبىلدان» كەتتىم ەكەن دەپ، قاراپ جاتپاسى انىق. بىراق، تاعى دا ايتايىق، ونىڭ قوستاناي فۋتبولىنا قوسقان ۇلەسى كلۋب باسشىلىعىنىڭ  توسىن قابىلداعان شەشىمىنە لايىقتى ەمەس.

سوندىقتان قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسى تاراپىنان وسى ماسەلەگە قاتىستى وڭ شەشىم قابىلدايدى دەپ، ءوزىڭىزدىڭ اتىڭىزعا حات جولداپ وتىرمىز. ءبىزدىڭ ءۇمىتىمىز تەك سىزدە عانا، قۇرمەتتى  سەيىلدا يكرامۇلى.

قوستانايلىق ءبىر توپ جانكۇيەرلەردىڭ اتىنان،

سەرىك باينازارۇلى

Abai.kz.