الماتى وبلىسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسى اسىپ، باعى جانعانى سەرىك ۇمبەتوۆتىڭ تۇسىندا بولدى. سەكەڭ باسقارعان جىلدارى باسقانى ايتپاعاندا، سول كەزدە ءبىرىنشى ورىنباسار بولعان، قازىرگى كەزدە الماتى وبلىسىنىڭ تىزگىنىن ۇستاپ وتىرعان  باتالوۆتىڭ دا بەتى بەرى قاراعانى ەسىمىزدە.  

 ال ەندى قاراپ وتىرساق، اۋداندىق دەڭگەيدە بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرىلىپ كەلگەن مادەنيەت جانە تىلدەردى دامىتۋ بولىمدەرىنىڭ باسىنا قارا بۇلت ءۇيىرىلدى. سوعان قاراعاندا، ەلباسىنىڭ بيىلعى «قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى: جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك» اتتى جولداۋىنداعى ء«تورتىنشى باسىمدىق – ادامي كاپيتال ساپاسىن جاقسارتۋ» بولىمىندە ايرىقشا اتاپ كورسەتىلگەن: «قازاق ءتىلىنىڭ باسىمدىعى ساقتالادى. ونىڭ ءارى قاراي دامۋىنا زور كوڭىل بولىنەدى. سونىمەن قاتار، بۇگىندە اعىلشىن ءتىلى – جاڭا تەحنولوگيا، جاڭا يندۋستريا، جاڭا ەكونوميكا ءتىلى» دەگەن تاپسىرماسى ايدالاداعى جارتاسقا قاراتا ايتىلعان كەزەكتى ايقاي بولىپ قالاتىنداي.

تىلدەردى دامىتۋ دەگەن سوزدەن قۇتىلۋعا كىرىسكەندەردىڭ كوشىن وبلىستاعى عانا ەمەس، ەلىمىزدەگى ەڭ ءىرى اۋدانداردىڭ ءبىرى، ۇلتتىق قۇرامى دا سان-الۋان، قازىرگى كەزدە 300 مىڭعا جۋىق حالىق تۇراتىن ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ اكىم-قارالارى باستادى.

ناقتىراق ايتقاندا، ەڭبەكشىقازاق اۋدانى اكىمدىگىنىڭ 2017 جىلعى 7 اقپانداعى №27 «ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ مەملەكەتتىك ورگاندارىن قايتا قۇرۋ جانە شتات سانىنىڭ ءليميتىن بەكىتۋ تۋرالى» قاۋلىسىمەن «ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ مادەنيەت جانە تىلدەردى دامىتۋ ءبولىمى» مەملەكەتتىك مەكەمەسى «ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ ءبىلىم بولىمىنە» بىرىكتىرىلۋىنە بايلانىستى «ەڭبەكشىقازاق  اۋدانىنىڭ ءبىلىم جانە مادەنيەت ءبولىمى» بولىپ وزگەرتىلدى.

وسىلايشا  اۋداندىق ءبولىمنىڭ اتاۋىنداعى «تىلدەردى دامىتۋ» دەگەن ءسوز الىنىپ تاستالىپ، بىرىكتىرىلگەن اۋداندىق ءبولىم اتاۋى «ەڭبەكشىقازاق  اۋدانىنىڭ ءبىلىم جانە مادەنيەت ءبولىمى» بولىپ شىعا كەلگەن. ەندى وسى قاۋلىنى جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا ءبىرىنشى كەزەكتە ورتاق اتاۋدان الىنىپ تاستالعان تىلدەردى دامىتۋعا قاتىستى مامانداردىڭ قىسقاراتىنى دا ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. سوعان قاراعاندا، ءبىر وزىندە كىشىگىرىم وبلىستىڭ حالقى تۇراتىن،  الىپ جاتقان اۋماعى دا اسا اۋقىمدى، جەتىسۋدى مەكەندەيتىن بارلىق ۇلتتىڭ وكىلدەرى مەكەن ەتەتىن ەڭبەكشىقازاقتا تىلدەرگە قاتىستى ماسەلە «تۇبەگەيلى» شەشىلگەندەي. الايدا وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن ۇلتتار اراسىنداعى تۇسىنبەستىكتەردىڭ وشاعىنا اينالىپ، اقىرى ەكى بىردەي ەلدى مەكەنىندە كىسى ولىمىنە سوقتىرعان وقيعالاردىڭ تىركەلگەنىن قاۋلىنى دايىنداعاندار  تارس ەستەرىنەن شىعارىپ العان سياقتى.

كەمەل وتىزباي

Abai.kz