مۇسىلماندىق نەكە - ويىنشىق ەمەس!
قاسيەتتى قۇراندا: «ءبىز ءار نارسەنى جۇپ قىلىپ جاراتتىق» (زاريات سۇرەسى، 49-ايات), — دەگەن ايات بار. جالعىزدىق تەك اللاعا عانا جاراسقاندىعىن ەسكەرسەك، جاسى جەتكەن ءار ادامنىڭ ءوز سىڭارىن تاۋىپ، نەكەلەسكەنى ابزال ءىس سانالادى.
قۇران كارىم نەكەلەسۋدى ءامىر ەتەدى. مۇحاممەد پايعامبارىمىز (س.ع.س.) حاديستەرىندە: «نەكەلەسىڭدەر، كوبەيىڭدەر! قيامەت كۇنى مەن سەندەردىڭ كوپ ەكەندىكتەرىڭمەن ماقتانامىن» جانە «نەكە قيۋ — مەنىڭ سۇننەتىم. سۇننەتىمدى تارك ەتكەن ادام مەنەن ەمەس» دەلىنەدى.
شاريعاتتا ۇيلەنۋ مەن نەكە قيۋدىڭ بىرنەشە شارتى قارالعان. نەكە قيار كەزدە، ۇيلەنگەننەن كەيىن دە ەركەك پەن ايەلدىڭ حاقىسى تۋراسىندا تولىق ماعلۇمات بار.
…الايدا سوڭعى كەزدەرى قوعامدا شاريعاتتىڭ شارتتارىن ويىنشىق قىلىپ، جاس قىزداردى الداپ، ءوز ءناپسىسىنىڭ قالاۋىن ورىنداۋ ءۇشىن بىلگەنىن ىستەپ جۇرگەن جىگىتتەر كوبەيىپ كەتتى. ءدىن وكىلدەرى وسىلاي دەيدى. سوڭعى كەزدە مەشىتكە كەڭەس سۇراپ، جىلاپ كەلەتىن قىزداردىڭ قاراسى كوبەيگەن. ۇلبىرەگەن قىزدارىنىڭ ء«دىندار» جىگىتتەردىڭ ايتقانىنا ءجۇرىپ، ايداعانىنا كونىپ، اقىرى تۇنىعى لايلانىپ، ءمولدىرى لاستانىپ، ەشكىمگە كەرەك بولماي قالعانى ءۇشىن بارماق تىستەگەن اتا-انالارعا، ون ەكىدە ءبىر گۇلى اشىلماي جاتىپ، «ورامالدى جەزوكشە» دەڭگەيىنە تۇسكەن قاراكوزدەرگە، «پەيىشتىڭ كىلتى» قولدارىندا جۇرگەندەي جالعاندى جالپاعىنان باسام دەپ، اۋىر كۇنا ارقالاعان، اتپالداي ازامات دەپ سەنەتىن جىگىتتەرگە تيتتەي دە بولسا پايداسى تيەر دەگەن ۇمىتپەن وسى سۇحباتتى ۇيىمداستىردىق. مارحابات. قازاقستان مۇسىلماندار ءدىني باسقارماسىنىڭ وكىلى،وبلىستىق ورتالىق «نۇر عاسىر» مەشىتىنىڭ باس يمامى ءابدىمۇتالى داۋرەنبەكوۆپەن ارامىزداعى اڭگىمە نەكە تۋراسىندا بولدى.
— نەكە — يسلامداعى شاريعات جولى. ياعني، ەكى ادامنىڭ وتباسىن قۇرىپ، دۇنيەگە ۇرپاق اكەلىپ، ونى تاربيەلەپ جەتىلدىرۋدەگى شاريعاتتىڭ شارتى. نەكەسىز ۇيلەنۋگە بولمايدى، نەكەسىز ۇيلەنگەن ادامداردىڭ وداعى حارام بولىپ ەسەپتەلەدى. شاريعات بويىنشا ەكى جاس شاڭىراق كوتەرەر كەزدە نەكە قيىلۋى ءتيىس. نەكەنىڭ بىرنەشە شارتى بار:
ءبىرىنشى شارتى: ەرلى-زايىپتىنىڭ وسى نەكەگە، ءبىر-بىرىنە ريزاشىلىعىن ءبىلدىرۋى. ياعني، ەر-ازامات پەن ايەل ادام «ماعان تۇرمىسقا شىعاسىڭ با؟»، «ساعان تۇرمىسقا شىعۋعا كەلىسەمىن» سىندى سوزدەر ايتىپ، ءوزارا بۇل نەكەگە ريزاشىلىعىن ءبىلدىرۋى ءتيىس.
ەكىنشى شارتى: نەكە قيىلۋ كەزىندە كەمىندە ەكى كۋاگەر بولۋى ءتيىس. ول ەكى ادامنىڭ ەكەۋى دە مۇسىلمان ەر ادام نەمەسە ءبىر ەر ادام، ەكى ايەل ادام بولۋى ءتيىس.
ءۇشىنشى شارتى: قىزعا سۇراعان سىيلىعىن بەرۋ. شاريعاتتا ول ءماھىر دەپ اتالادى. وسى شارت كەيىنگى كەزدە ۇمىتىلىپ كەتتى، الايدا ونى قايتادان قالپىنا كەلتىرۋ ماڭىزدى. وسى ءۇش شارت مىندەتتى تۇردە ورىندالۋى ءتيىس.
قوعامنىڭ تالابىنا ساي، ءتورتىنشى شارتتى ەنگىزىپ جاتىرمىز: قىز بالالار تۇرمىسقا شىققاندا اتا-انا مىندەتتى تۇردە وسى نەكە تۋرالى ءبىلۋى، وسى نەكەگە ريزاشىلىعىن ءبىلدىرۋى، ياعني، نەكە قيىلاردا سول جەردە اتا-انانىڭ دا بولۋى نەمەسە كەلىسكەندىگى تۋرالى كەپىلدىگى، ول بولماعان جاعدايدا ءوزىنىڭ ريزاشىلىعىن بىلدىرەتىن وكىل كىسىنى جىبەرۋىن تالاپ ەتەمىز.
- ەندى وسى شارتتارعا كەڭىرەك توقتالساڭىز؟
- ءبىرىنشى شارتى تۇسىنىكتى: ياعني، ەكى ادام ءبىر-بىرىمەن شاڭىراق كوتەرۋگە جۇرەك قالاۋىمەن ءوز كەلىسىمدەرىن بەرۋى كەرەك. ول دەگەنىمىز — ەكى جاستىڭ ءبىر-ءبىرىن ۇناتۋى، قانداي جاعدايدا دا ءبىر-بىرىنە سۇيەۋ بولاتىندىعىن، ءبىر شاڭىراقتىڭ استىندا تۇرا الاتىندىعىن ءتۇسىنۋى. نەكە شاراسىزدىقتان، ءماجبۇرلى تۇردە جاسالعان امال بولماۋعا ءتيىس. جۇرەك قالاۋى بولماسا دا، كۇنىم وتسە بولدى، بۇل دۇنيەدەگى قيىندىقتاردان شىعىپ كەتسەم بولدى دەگەن نيەتپەن قيىلعان نەكە حارام بولادى. بۇگىندە وسىنداي نەكەلەر كوبەيىپ كەتتى.
ماسەلەن، قازىرگى ۋاقىتتا اجىراسۋ وتە كوپ. بۇل جەسىر ايەلدەر سانى دا كوپ دەگەندى بىلدىرەدى. دۇنيەسى كوبىرەك، وزىنشە شاريعات بويىنشا جۇرەمىن دەيتىن ەر-ازاماتتار كوبىنە وسىنداي جەسىر قالعان، ءۇي-كۇيى جوق جاس كەلىنشەكتەردى ەكىنشى ايەل ەتىپ الادى. ايەل ول جىگىتتى ۇناتپاسا دا، جۇرەك قالاۋى بولماسا دا، كۇنى ءۇشىن شاراسىزدىقتان كونۋى مۇمكىن. ءتىپتى كەيبىر جاس قىزدار اتا-اناسىن، وتباسىن جوقشىلىقتان قۇتقارۋ ءۇشىن امالسىزدان اۋقاتتى جىگىتتەرگە ەكىنشى، ءۇشىنشى ايەل بولىپ ءتيىپ الادى. بۇل دۇرىس ەمەس. بۇل ءماجبۇرلى نەكە بولىپ سانالادى.
ەكىنشىدەن، نەكە قيىلار كەزدە كەم دەگەندە ەكى كۋاگەردىڭ بولۋى ءتيىس. بۇل ماسەلەدە پايعامباردىڭ (س.ا.س.) ايتقان ءسوزى بار: «نەكە تەك ءۋاليدىڭ بولۋىمەن جانە كەلىسىمىمەن جانە كەم دەگەندە ەكى ءادىل كۋاگەردىڭ بولۋىمەن ورىندالادى». كۋاگەر شىنىندا دا بۇل ەكەۋى وتباسى قۇرا الاتىندىقتارىنا، ارى قاراي سول شاڭىراقتى قۇلاتپاي تۇرا الاتىندىقتارىنا كەپىلدىك بەرەتىن ادام بولۋى ءتيىس. قازىر بۇل شارت تا ورىندالماي جاتىر. وزىنشە شاريعات جولىمەن جۇرەمىز دەيتىن جاس جىگىتتەر مەن قىزدار ءوز ۇيلەرىندە، بولماسا جالدامالى پاتەرلەردە، بىرەۋلەردىڭ باسپانالارىندا كۋالىككە تۇرمايتىن كەز كەلگەن بىرەۋدى الىپ كەلىپ، نەكەلەرىن قيا بەرەدى. بولماسا ء«بىزدىڭ نەكەمىزگە پەرىشتەنىڭ ءوزى كۋا بولادى» دەپ، دۇرىس ەمەس ىسكە بارىپ جاتادى. كەيىن ەر ادام ايەلىن تالاق ەتكەندە جالعان كۋاگەرلەر ەشتەڭە بىلمەي قالادى.
- سوندا ايەلىن تالاق ەتكەندە دە كۋاگەر بولۋى كەرەك پە؟
- مىندەتتى تۇردە. سەبەبى، ول ادامدار: ء«بىز وسى نەكەنىڭ قيىلعانىنا، وسى ەكى ادامنىڭ ەرلى-زايىپتى ەكەنىنە كۋامىز» دەگەنىندەي، ەكەۋىنىڭ اجىراسقانىنا، ەرلى-زايىپتى ەمەستىگىنە دە كۋالىك ەتۋى كەرەك.
- تالاق ماسەلەسىن ايتىپ قالدىڭىز؟ بەيرەسمي دەرەكتەر بويىنشا، شاريعات جولىندا ءجۇرمىز دەيتىن ءبىر بويجەتكەننىڭ ءبىر جىلدا 11 رەت تۇرمىسقا شىققانى تۋرالى اقپاراتتى ەستىدىم. بۇل قانشالىقتى راس؟ نەگە وسىنداي جاعدايلار جيىلەپ كەتتى؟
- ءتىپتى ودان دا كوپ شىققاندار بولۋى مۇمكىن. مەشىتكە سونداي جىگىتتەرگە الدانىپ قالعان قاراكوزدەر كوپ كەلەدى. «مەن نامازحانمىن» دەگەن سوڭ ول جىگىتكە سەندىم. تۇرمىسقا شىقتىم. ءۇشىنشى ايەل ەتىپ الدى. العاننان كەيىن ارادا ءبىر-ەكى اي وتپەي، ماعان تالاق قويىپ تاستادى. سودان سوڭ ول جىگىتتىڭ دوسى كەلدى: «مۇسىلمان ايەلدىڭ بۇلاي جۇرگەنى شاريعاتقا قايشى. ماعان تۇرمىسقا شىق»، — دەگەن سوڭ، سوعان ايەل بولىپ ءتيدىم. ارادا اي وتپەي ول مەنى تاعى دا تالاق قىلدى»، — دەپ كەلدى ءبىر قىز. مىنە، وسىلايشا، جىگىتتەر جالعان كۋاگەرلەر تاۋىپ الىپ، شاريعاتتى بىلمەيتىن، يسلام تۋرالى ءبىلىمى از قىزدارعا: «شاريعات بويىنشا سەن ماعان تيسەڭ، مەنىڭ ايتقانىممەن جۇرسەڭ، پەيىشكە كىرەسىڭ»، — دەپ، ءوزىنىڭ قولىندا پەيىشتىڭ كىلتى تۇرعانداي نەمەسە اللانىڭ كۋالىك كەپىلحاتى بارداي، وتىرىك ايتىپ، ولاردى ءوز ماقساتتارىنا پايدالانىپ كەتىپ جاتىر. باسىنا تۇسكەن وسىنداي جاعدايلاردى ايتىپ، جىلاپ كەلىپ جاتقان قىزدار كوپ. بىرەۋى 4 رەت، بىرەۋى 7-8 رەت تۇرمىسقا شىققان. جاڭا تاعى دا ءبىر قىز كەلىپ كەتتى: «مەنى تەلەفون ارقىلى تالاق قىلدى»، — دەپ جىلادى. «نەكەڭدى قايدا قيدىڭ؟ كىم قيدى؟ كۋاگەرلەر كىم بولدى؟» دەگەن سۇراقتىڭ بىردە-بىرەۋىنە ناقتى جاۋاپ بەرە المايدى. جالدامالى پاتەردە بەلگىسىز بىرەۋلەردىڭ كۋالىك ەتۋىمەن بەلگىسىز بىرەۋ قيىپتى نەكەسىن. ءيا، اتا-اناسى قارسى بولماسا، ەكى تاراپ ءبىر-ءبىرىن جاقسى بىلسە، ۇيدە نەكەسىن قيدىرۋعا بولادى. الايدا ولاي بولمايدى ەكەن، جوعارىداعىداي جاعدايلار تىيىلمايدى ەكەن، مۇسىلماندىق شارتتارى بويىنشا نەكەنى مەشىتتە قيعان دۇرىس دەپ ەسەپتەيمىز.
- سوندا بۇل جايت جىگىتتەردىڭ شاريعات شارتتارىن دۇرىس بىلمەگەندىگىنەن كوبەيىپ كەتتى مە؟
- بىلەدى. جاقسى بىلەدى. ەگەر بىلمەسە، بىلەتىندەردەن، مەشىتتەگى يمامداردان كەلىپ سۇرار ەدى. بىلە تۇرا سولاي جاسايدى. ءتىلى مەن جاعىنا سۇيەنگەن جىگىتتەر قۇدايدان قورىقپايدى، جاقسى ۇرپاق سۇيەيىن، ونەگەلى وتباسى بولايىن دەمەيدى، يسلامنىڭ شارتتارىن جامىلا وتىرىپ، ءناپسىنىڭ قالاۋىمەن، قىزدارىمىزدى قورلاۋدى ادەتكە اينالدىرعان. ولار ءبىر-بىرىنە: «مەن پالەنشەنى تالاق ەتتىم، سەن سونى الىپ ال»، — دەپ ءبىر-بىرىنە حابارلاسىپ تۇرادى ەكەن. ونداي جىگىتتەرگە بىرنەشە رەت ۇيلەنۋ، اجىراسۋ انشەيىن نارسە بولىپ قالعان. شاريعاتتى وسىلاي ويىنشىققا اينالدىرىپ العان. ءبىر سوراقىسى، وسىلايشا وت باسىپ، مەشىتكە جىلاپ كەلەتىن قىزداردىڭ قاتارى تىم كوبەيىپ بارا جاتىر. مەن وسىنىڭ بارلىعىن قاۋىپ ەتكەننەن ايتىپ وتىرمىن.
- اجىراسقان قىزدار ەكىنشى، ءۇشىنشى رەت تۇرمىسقا شىققاندا جۇكتى بولىپ شىعۋى مۇمكىن عوي؟
- البەتتە، ول دا مۇمكىن. الايدا بۇل جەردە ماسەلە شاريعاتتىڭ شارتتارىن بىلمەي، ءبىر جىلدىڭ ىشىندە 5-6 رەت تۇرمىسقا شىققان قىزداردىڭ كوبەيىپ كەتكەندىگىندە. بۇل دۇرىس ەمەس. ايەل ادام اجىراسقاننان كەيىن ەكىنشى رەت تۇرمىسقا شىققانشا ءتورت حايىز ۋاقىتىن، ياعني، شامامەن ءتورت اي كۇتۋى ءتيىس. سونى بىلمەگەندىكتەن، قىزدار ءبىر جىلدا بىرنەشە رەت تۇرمىس قۇرىپ جاتىر. بۇل جامان جولعا تۇسكەنمەن بىردەي. بۇل زينا بولىپ ەسەپتەلەدى. ونداي قىزداردىڭ ايەلدىك قاسيەتى جوعالادى، ولاردىڭ كوشەدەگى جەزوكشەلەردەن ەش ايىرماشىلىعى بولماي قالادى. ارينە، قىزدارىمىزدىڭ ورامال تاعىپ جۇرگەنى دۇرىس، الايدا ءدىن دەگەنىمىز — تەك قانا ورامال ەمەس.
- ءماھىر ماسەلەسى دە سوڭعى كەزدە ۇمىتىلىپ كەتتى دەدىڭىز. ونىڭ نەكەنىڭ بەرىك بولۋىندا قانشالىقتى ورنى بار؟
- ءماھىر — قىزعا بەرىلەتىن سىياقى. حانافي ءمازھابى بويىنشا قىزعا بەرىلەتىن ءماھىردىڭ قۇنى ەڭ از دەگەندە 10 ديرھام كۇمىس اقشا مولشەرىندە بولۋى ءتيىس. سەبەبى، اللا-تاعالا قۇران كارىمدە: «…بۇلاردان وزگەلەردى ءناپسى اۋەستىك جولمەن ەمەس، مال بەرىپ الۋلارىڭا رۇقسات...»، — دەپ ءماھىر بەرۋدى بۇيىرىپ تۇر. ال ءماھىردىڭ ەڭ از مولشەرىن پايعامبارىمىز «...ون ديرھامنان كەم ءماھىر جوق» دەگەن سوزىمەن بەكىتكەن.
قازىر ءبىز ءماھىر ماسەلەسىن دە ويىنشىققا اينالدىرىپ الدىق. كەيبىر جىگىتتەر قالىڭدىعىنا: «جۇرەگىمدى ارنادىم» دەگەن سياقتى سوزدەر ايتادى نەمەسە ارزىماس القا، جۇزىك سياقتى نارسەلەرمەن الداي سالادى. بۇل دا نەكەنىڭ بۇزىلۋىنا اكەلىپ سوقتىرادى. سوندىقتان وعان نەمقۇرايدى قاراۋعا بولمايدى.
شىن مانىندە، ءماھىر قىزدىڭ قۇرمەتىن جوعارىلاتىپ، قۇنىن كوتەرەدى. ەر-ازامات قالىڭدىعىنا نەعۇرلىم قىمبات سىي جاساسا، نەكەگە سوعۇرلىم جاۋاپتىراق بولادى. يسلامدا ايەلدى قاتتى قۇرمەتتەگەن. حازىرەتى ومار حاليفانىڭ تۇسىندا ءومىر سۇرگەن ساحابا ابدۋرراحمان يبن اۋف ەكىنشى، الدە ءۇشىنشى ايەلىنە ۇيلەنەر كەزدە قالىڭمالىنا ءبىر زەمبىل التىن اپارا جاتادى. ونى كورگەن ومار حاليفا: «بۇل نە دەگەن سۇمدىق؟ ەندى كەمباعالدار ۇيلەنە المايتىن بولدى عوي» دەپ، مەشىتكە بارىپ: ء«اي، ايەلدەر، قالىڭمالدى كوبەيتپەڭدەر»، — دەيدى. سوندا ءبىر ايەل تۇرىپ: «ايەلدەرىڭە سۇراعاندارىن بەرىڭدەر دەپ قۇراندا ايتىلعان»، — دەپ ءۋاج ايتادى. سوندا حاليفا: «مەن قاتەلەستىم. ءبىر زەمبىل التىندى سۇراعان قىزعا بەرىڭدەر»، — دەپتى. ياعني، ايەلدىڭ قادىرى بولۋى ءۇشىن ونىڭ قۇنى بولۋى ءتيىس. ارزان نارسەنىڭ قۇنى بولمايدى. ءبىر رەت قولىنداعى بارىن شاشىپ، ۇيلەنگەن ادام ايەلىن تالاق ەتىپ، ۇيلەنەردە ءدال سولاي شاشىلاتىنىن ويلاۋى كەرەك، ناعىز مۇسىلمان ادام وتباسىن ويرانداۋدى ەمەس، ەڭ الدىمەن شاڭىراعىنىڭ بيىك بولۋىن ويلايدى. سوندىقتان ءماھىر دەيمىز، قىزعا بەرىلەتىن سىياقى دەيمىز، قازىرگى ۇعىمعا سالساق، قالىڭمال ماسەلەسىن ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. ارينە، ەكى جاقتىڭ اتا-انالارى، ەرلى-زايىپتىلار ءوزارا كەلىسىمگە كەلسە، ونىڭ ءجونى بولەك.
— نەكە قيۋ راسىمىنە اتا-انالاردىڭ قاتىسۋى شارتىن ەنگىزۋگە نە سەبەپ بولدى؟
- بىزگە جىلاپ كەلەتىن قىزدار عانا ەمەس، اتا-انالار دا بارشىلىق. جاقىندا ءبىر انا كەلدى. ۇلى نامازحان قىزدى ايەلدىككە الادى. كەيىن ول قىزدىڭ تەرىس اعىمدا جۇرگەنى انىقتالىپ، جىگىت ءىستى بولىپ كەتەدى. جالعىز ۇلدان قىزىق كورەمىن دەپ ارمانداعان اتا-انا وسىلايشا زار جىلاپ قالدى. قىزداردىڭ انالارى دا كەلىپ جاتادى. شاريعات جولىمەن جۇرەمىن دەگەن جىگىتتەر جاس قىزداردى اتا-اناسىنىڭ رازىلىعىنسىز ايەلدىككە الىپ، تالاق قىلىپ جاتادى. ەگەر ەكى جاقتىڭ اتا-انالارى ءبىر-بىرىمەن سويلەسىپ، ءبىلىسىپ، ريزالىعىن بەرسە، مۇنداي جاعداي از بولار ەدى.
- ءدىندار جىگىتكە تۇرمىسقا شىققىسى كەلەتىن كەيبىر قىزدار اتا-اناسىنىڭ رازىلىعىن الا الماسا، تىڭداماي كەتىپ قالادى…
- بۇل دىنگە قايشى. مۇسىلمان ءدىنىن العاشقى بولىپ قابىلداۋشىلاردىڭ ءبىرى — ءاسما بينت ابۋباكىر بىردە پايعامبارىمىزعا كەلىپ: «مەنىڭ ۇيىمە اتا-انام كەلىپ وتىر. ولار پۇتقا تابىناتىن ەدى. ولاردى ۇيگە كىرگىزۋىمە بولا ما؟» — دەپ سۇرايدى. سوندا پايعامبارىمىز وعان: «اكە-شەشەڭنەن قولىڭنان كەلگەن جاقسىلىعىڭدى اياما»، — دەگەن ەكەن. ياعني، وعان: ء«دىنى بولەك اناڭدى ۇيىڭە كىرگىزبە»، — دەگەن جوق: «قولىڭنان كەلگەن جاقسىلىعىڭدى اياما»، — دەدى. ياعني، يسلامدا اكەنىڭ، انانىڭ ورنى ۇلكەن. اللانىڭ ريزاشىلىعى — اتا-انانىڭ ريزاشىلىعىندا. سوندىقتان قانداي جىگىتكە تۇرمىسقا شىقساڭ دا، اتا-انانىڭ ريزاشىلىعىن، اق باتاسىن الۋ كەرەك. كەيبىر قىزدار بىرەۋگە ەكىنشى، ءۇشىنشى ايەل بولىپ تيەتىندىكتەن، مۇندايدى اناسىنان جاسىرادى. سەبەبى، ەكىنشى، ءۇشىنشى ايەل بولىپ تيۋگە زاڭ دا رۇقسات ەتپەيدى.
- زاڭعا وزگەرىس ەنگىزىلسە، جاعداي وزگەرە مە؟
- مەن نەكە تۋرالى زاڭعا كوپ ايەل الۋ تۋرالى وزگەرىس ەنگىزىلگەنىن قۇپتايمىن. وسىنداي وزگەرىس ەنگىزىلسە، جاقسىراق بولار ەدى. سەبەبى، قازىر جىگىتتەر بىرنەشە ايەل الادى. ال الگى جىگىت اياق استىنان و دۇنيەلىك بولا قالسا، نە اجىراساتىنداي جاعداي بولسا، ونىڭ ارتىندا قالعان ميراس تەك ءبىرىنشى ايەلى مەن سونىڭ بالالارى اراسىندا عانا بولىنەدى. بۇل شاريعاتقا قايشى. ءدىن الدىندا ەر ادامنىڭ نەكەلەسكەن بارلىق ايەلدەرى مەن سول ايەلدەردەن تۋعان بالالارىنىڭ قۇقى بىردەي بولۋى ءتيىس. ولاي بولماعان جاعدايدا، ەر-ازامات قيامەتتە جاۋاپ بەرەدى، ونداي ادام قيامەتتە جارتى ادام ەسەبىندە بولادى دەلىنگەن. سوندىقتان ەكىنشى، ءۇشىنشى ايەلدەردىڭ شاريعات الدىندا دا، زاڭ الدىندا دا قۇقىقتارى بىردەي بولعانى ءجون.
- سوڭعى سۇراق: قازىرگى تويلاردا ۇياتسىز كورىنىستەر كورسەتۋ كوبەيىپ بارا جاتىر. وسىنداي حارام نارسەلەر نەكەلەسىپ جاتقان جۇبايلاردىڭ الداعى ومىرىنە اسەر ەتە مە؟
- «توي — ءتاڭىردىڭ قازىناسى» دەيدى. ال ول قازىنانى حارام نارسەلەرمەن بىلعاۋعا بولمايدى.
سۇحباتتاسقان مەيرامگۇل راحاتقىزى.
دەرەككوزى: http://www.aktobegazeti.kz