ەلىمىزدەگى فۋتبول كلۋبتارىنىڭ جايى ءباسپاسوز بەتىندە ءجيى قوزعالاتىندىعىن ايتساق، اسا قاتەلەسە قويماسپىز. وندا دا مۇنداعىلاردىڭ شەبەر ويىندارىنىڭ تاڭ قالىپ، اۋىز اشقاندىقتان ەمەس. مۇنداي قۋانىشقا جاقىن ارادا جەتە قويماسپىز. جالپى ءبىزدىڭ جىگىتتەردىڭ ەۋروپالىق نەمەسە امەريكالىق اياقدوبشىلارمەن بۇگىن-ەرتەڭ تۇگىلى، نەشەمە جىلداردان كەيىن دە تايتالاسا، تەڭ ويناۋى تاڭعاجايىپ ەرتەگى تەكتەس دۇنيە شىعار.

جالپى، كەزىندە ءبىزدىڭ كلۋبتاردىڭ ەۋروپالىق فۋتبول ليگاسىنا مۇشە بولۋىنىڭ ءوزى ورەسكەل قاتەلىك دەمەسكە لاجىمىز جوق. كەزىندە مۇنى فۋتبول سپورتىنىڭ تالاي-تالاي مايتالمان ماماندارى ايتتى دا. الايدا ونى ەستيتىن قۇلاق بولا قويعان جوق. ءبىز قانشا دەگەنمەن ازيالىقتارمىز. ونىڭ ۇستىنە فۋتبول بىزدە اناۋ فرانتسيا نەمەسە ارگەنتينا سەكىلدى ەلدەردەگىدەي ءداستۇرلى سپورت ءتۇرى ەمەس. دەمەك، جاقىن ارادا ولاردى قۋىپ جەتە الماسىمىز انىق. بىلەتىندەر «اۋ، الدىمەن ءبىز ازيا فۋتبول ليگاسىنا كىرىپ، ابدەن شىڭدىلاپ الايىق. سوندا شەبەرلىگىمىزدى تانىتىپ، كوزگە تۇسەلىك. مىقتاپ تانىلعاننان كەيىن عانا ەۋروپاعا ۇمتىلايىق» دەگەنىن دە ەشكىم قۇلاعىنا ىلمەدى. مىنە، ەندى «ەۋروپالىق بولامىز» دەپ ءدۇيىم جۇرتقا مازاق بولىپ، كۇلكىگە قالىپ جۇرگەنىمىز. ۇتىلماعان كوماندامامىز جوق. ويىندارىن كورىپ وتىرىپ، جەرگە قارايمىز، ال وتىر عوي مىنا قىرعىز، وزبەك، تۇركىمەن باۋىرلارىمىز «ءبىز ايرىقشا حالىقپىز، ءبىز قايداعى ارتتا قالعان ازيالىقتار ەمەسپىز، ءبىز كوكىرەگىنە نان پىسكەن ەۋروپالىقتارمىز. كوزدەرىڭدى اشىپ قاراڭدار» دەپ بوسقا داندايسىماي-اق.

بۇل اڭگىمەنىڭ ءبىر جاعى بار. ال ونىڭ ەكىنشى جاعى وسى بارلىق وبلىستا تەك قانا سول ءوڭىردىڭ اتىن شىعارۋ ءۇشىن قۇرىلعانداي اسەر قالدىراتىن قاپتاعان فۋتبول كلۋبتارىنىڭ قارجىلاندىرۋ جاعدايى. ولاردىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە ميلليارد تەڭگە قۇرايتىندىعىن ەشكىم دە جوققا شىعارا الماس،. الايدا ناقتى ءبىر كلۋبتىڭ، سول وبلىستىڭ بيۋدجەتىنەن ناقتى قانشا ميلليارد الاتىندىعىن ەشكىم دە بىلمەيدى. ول اسكەري قۇپيادان دا جامان قورعالادى. ماسەلەن،  بىزدە «توبول» فۋتبول كلۋبى بار. مۇنىڭ دا بيۋدجەتتەن قانشا الاتىندىعىن مۇلدەم حابارسىزبىز. جۋرناليستەر سول فۋتبول كلۋبىنىڭ باسشىلارىنان دا، ءتىپتى وبلىس اكىمىنەن سۇراسا دا،  جاۋاپتان تايساقتاپ كەتەدى. سونداعى تاۋىپ ايتقاندارى: «ونى نەمەنەگە سۇرايسىڭدار؟ بىزدەن دە كوپ الاتىندار بار ەمەس پە؟» دەپ قۇتىلادى. باياعىدا بىرەۋ «مەن نە دەيمىن، دومبىرام نە دەيدى؟» دەگەن ەكەن. بۇل دا سونىڭ كەرى.

ايپتاقشى، وبلىستىڭ فۋتبولشىلارىنا جىلىنا حالىقتىڭ اقشاسىنىڭ قانشاسى جۇماسالاتىندىعى جايلى وسىندا اكىم بولعان شوكەەۆ تە، كۋلاگين دە، سادۋاقاسوۆ تا ءتىس جارمادى. قازىرگى مۇقانبەتوۆ تە بۇل ساۋالدى ۇناتا قويمادى. ول دا كلۋبتىڭ قارجىسىن قۇپيا ۇستاۋعا دەگەندە مىقتى تاباندىلىق تانىتتى. ءسىرا، بۇل ءبىر كەزدەرى ءوزى باسقارعان اقتوبەدە  قانىنا ءسىڭىپ قالعان ادەت بولار. «وسى قوماقتى اقشانى حالىققا جاريا قىلايىق، قانشا دەگەنمەن بۇل سولاردىڭ قارجىسى عوي» دەپ داۋىس كوتەرگەن دەپۋتاتتى دا كورە الماي وتىرمىز. ءسىرا، بۇل ولاردىڭ وبلىس اكىمدەرىن ۇياتقا قالدىرمايىق دەيتىن اسقان سىپايىلىعى شىعار. مادەنيەتتى بولعانعا نە جەتسىن، شىركىن. ال  ءبىزدىڭ «توبولدىڭ» قولى اشىق، ۇساقتىعى جوق، مىرزالىق تانىتقاندا الدىنا جان سالمايدى. ماسەلەن، فۋتبول ماۋسىمى اياقتالعان ساتتەگى قۋانىشىن بولىسەمىن دەپ بەرگەن تۇسكى اسى جارتى ميلليون تەڭگەدەن اسىپ جىعىلدى. وسىنشاما وراسان قارجى ءبىر ساتتىك تاماقتارىنا دا جۇق بولمادى. مۇنىڭ قالاي دەگەن سپورت باسقارماسى دا جوق، كلۋبتىڭ جان دەگەندەگى جالعىز يەسى وبلىس اكىمى دە جاق اشقان ەمەس. ەندى  «الماتىدا جوق، جوق، استانادا جوق، جوق، قوستانايدا جوق، جوق» دەپ اندەتۋ عانا قالدى.

الايدا سول مادەنيەتتىلىگىمىزدى تۇسىنبەيتىن، سويلەپ قالعان اۋزىنا يە بولا المايتىندار دا بار. ماسەلەن، ءتۇبى افريكالىق بولسا دا لوندوندا تۋىپ-وسكەن، ال قازىر قاراعاندىنىڭ «شاحتەرىندە» وينايتىن كورەدە ايەگبۋسي دەگەن قارا بالا «مەن كەزىندە اقش-تا، گەرمانيادا، فينليانديادا، شۆەيتساريادا، ءتىپتى يراندا دا وينادىم. قازىر قازاقستانعا كەلدىم. مۇندا ماعان الگى اتالعان ەلدەردەن الدەقايدا كوپ اقشا تولەيدى» دەپ قاراپ وتىر اڭقاۋىم. ەندى بۇعان نە دەيسىڭ. ەگەر استانا مەن الماتى سەكىلدى باي ماناپتاردىڭ كلۋبىندا ەمەس، قاتارداعى وبلىستاردىڭ بىرىندە وينايتىن فۋتبولشى ەۋروپا مەن امەريكاداعى اياقدوپشىلاردان اناعۇرلىم كوپ السا، ءتىپتى ايتاتىن ءسوز تابا المايدى ەكەنسىڭ. بۇل دەگەنىڭ حالىقتىڭ اقشاسىن دالاعا شاشۋمەن بىردەي دۇنيە ەمەس پە. ونى ايتاسىز، الگى قارا بالا «مەن ءبىراز قور جيناپ العان سوڭ، وسى قازاقستاندا بيزنەس اشامىن» دەپ ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعاردى. ەندەشە كوپ ۇزاماي اناۋ ماشكەەۆيچ پەن شوديەۆتاردىڭ قاتارىنا تاعى ءبىر باي-ماناپ قوسىلدى دەي بەرىڭىز. ولار دا كەزىندە اكەسىنەن قالعان دۇنيەمەن بايىماعان شىعار.

ءبىر قىزىعى، شەتەلدەن كەلگەن لەگيونەرلەر ەلىندە ۇيرەنىپ قالعان ادەتىمەن «باردى بار، جوقتى جوق» دەي سالادى. بىردە ءبىزدىڭ «توبولدىڭ» ويىنشىسى چەحيالىق ەتون ۆۋح «مۇنداعىلار ءبىزدى ۇناتپايدى، كوبىنە قىرىن قارايدى. ءبىزدىڭ كوپ اقشا الاتىنىمىزدى بىلەدى. ال وزدەرى كەدەي تۇرادى. سوندىقتان شىعار»، - دەپ سالعانى بار.

كەيدە شەتەلدەن شاقىرعان لەگيونەرلەردىڭ ارقاسىندا وسىلايشا دىمدى بىلمەسەك تە، ىمدى بىلەتىندەي جاعدايعا جەتىپ قالامىز. بۇعان دا شۇكىر.

جايبەرگەن بولاتوۆ، قوستاناي

Abai.kz