مۇحتار شەرىم. ءبىزدىڭ ەلدە ساعىز شايناۋعا بولمايدى...
جالپىلداپ، ساعىز شايناپ كەلە جاتقانمىن. قالتارىسى كوپ، قالانىڭ قاراڭعى بۇرىشىنان وتە بەرگەنىمدە، بەس-التى بۇزاقى الدىمنان شىعا كەلدى. مەن بايعۇستا ولارعا بەرە قوياتىنداي، قالتامدا كوك تيىن جوق، ۇيالعانىمنان قاشا جونەلدىم!
بەزىپ كەلەم، ولاردىڭ ءبىرىنىڭ قولىندا پىشاق، ولەتىنىمدى سەزىپ كەلەمىن... «پوليتسيا! مەنىڭ قۇرمەتتى قورعاۋشىلارىم، قايداسىڭدا-ار؟»- دەپ جان ۇشىرا شىڭعىرىپ كەلە جاتسام، ءبىر ءۇيدىڭ ءۇشىنشى قاباتىنان شىققان سەمىز ايەل: «كۇيەۋىمدى وياتاسىڭ! ويانسا اراق ىشەدى!» -دەپ ۇرسىپ بەردى. قازاعىم-اي، اراقتان الدارىنا جان سالماي كەلەدى! ارتىما اڭىراي قاراسام، بۇزاقىلار جاقىنداپ قالىپتى! قاشىپ كەلە جاتىپ، جالما-جان قالتامدى قاراي باستادىم. «جەر بەرەمىن، ءما، گوساكتى!» -دەپ ءبىر جاپىراق قاعازدى ارتىما لاقتىرىپ جىبەردىم. بىرەۋى قاعىپ الىپ: «قالانىڭ قاي شەتىنەن؟»-دەپ سۇرادى. قاشىپ بارا جاتىپ: «و-و، سورلى بايعۇس، ماعان قالانىڭ قاق ورتاسى تۇگىل، شەتىنەن شەگىركەنىڭ كوزىندەي جەر بەرە مە ەكەن؟ ايدان! اي پلانەتاسىنان بەس گەكتار جەر العانمىن! قا-قالاي جە-جەتەرىمدى بىلمەي ءجۇرمىن، جەتسەم ما-ما-ماقتا ەگىپ تاستاماسام!» -دەدىم ارەڭ سويلەپ.
جالپىلداپ، ساعىز شايناپ كەلە جاتقانمىن. قالتارىسى كوپ، قالانىڭ قاراڭعى بۇرىشىنان وتە بەرگەنىمدە، بەس-التى بۇزاقى الدىمنان شىعا كەلدى. مەن بايعۇستا ولارعا بەرە قوياتىنداي، قالتامدا كوك تيىن جوق، ۇيالعانىمنان قاشا جونەلدىم!
بەزىپ كەلەم، ولاردىڭ ءبىرىنىڭ قولىندا پىشاق، ولەتىنىمدى سەزىپ كەلەمىن... «پوليتسيا! مەنىڭ قۇرمەتتى قورعاۋشىلارىم، قايداسىڭدا-ار؟»- دەپ جان ۇشىرا شىڭعىرىپ كەلە جاتسام، ءبىر ءۇيدىڭ ءۇشىنشى قاباتىنان شىققان سەمىز ايەل: «كۇيەۋىمدى وياتاسىڭ! ويانسا اراق ىشەدى!» -دەپ ۇرسىپ بەردى. قازاعىم-اي، اراقتان الدارىنا جان سالماي كەلەدى! ارتىما اڭىراي قاراسام، بۇزاقىلار جاقىنداپ قالىپتى! قاشىپ كەلە جاتىپ، جالما-جان قالتامدى قاراي باستادىم. «جەر بەرەمىن، ءما، گوساكتى!» -دەپ ءبىر جاپىراق قاعازدى ارتىما لاقتىرىپ جىبەردىم. بىرەۋى قاعىپ الىپ: «قالانىڭ قاي شەتىنەن؟»-دەپ سۇرادى. قاشىپ بارا جاتىپ: «و-و، سورلى بايعۇس، ماعان قالانىڭ قاق ورتاسى تۇگىل، شەتىنەن شەگىركەنىڭ كوزىندەي جەر بەرە مە ەكەن؟ ايدان! اي پلانەتاسىنان بەس گەكتار جەر العانمىن! قا-قالاي جە-جەتەرىمدى بىلمەي ءجۇرمىن، جەتسەم ما-ما-ماقتا ەگىپ تاستاماسام!» -دەدىم ارەڭ سويلەپ.
بەزىپ كەلەمىن، بۇزاقىلارعا جەر كەرەك ەمەس ەكەنىن سەزىپ كەلەمىن... «پوليتسيا! قايداسىڭدار؟»-دەپ شيقىلداي ايقايلاپ ەدىم، ءبىر ءۇيدىڭ ەكىنشى قاباتىنداعى بالكوننان ءبىر ەركەك شىعىپ: «سورلى! كەلەسى بەتتە مولا، سوعان قاراي جۇگىرە بەرگەنشە، وڭعا بۇرىلساڭ، ۋۆد كورىنەدى، سولاي جۇگىر!» -دەدى. راحمەتىمدى ايتىپ، سولاي قاراي جۇگىرىپ كەلە جاتسام، ءبىر كەمپىر پودەز الدىندا ءبىر پاراق قاعاز ۇستاپ تۇر: «ۋۆد-عا بارا جاتقانىڭدى ەستىدىم، مىنا ارىزىمدى الا كەتشى، ءتاڭىر جارىلقاعىر! ۋچاستكەلىك ينسپەكتور قىزىمدى زورلاپ كەتكەن، باستىعى قىلمىستىق ءىس قوزعار ەمەس.» «ە؟» -دەپپىن ءسال بوگەلىپ. «قىزىمنىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعاماق كورىنەدى. ينسپەكتوردى زورلاپ كەتكەنى ءۇشىن...» ءبىر قاراسام، بۇزاقىلار ەنتەلەپ كەلەدى ەكەن. كەمپىردىڭ قولىنداعى ارىزدى الا قاشتىم. قالتامدى قاراپ، ەرنىمدى جالاپ كەلەمىن! «ءما، مىناۋ سۆەتتىڭ، گازدىڭ، سۋدىڭ كۆيتانتسيالارى! اكەسى ولگەندەي، قىمباتتاتىپ جىبەرىپتى! تولەي الماي ءجۇرمىن!» بىرەۋى قاعىپ الدى دا: «اقشاسىن بەرسەڭ، تولەپ كەلەمىز!» -دەپ قويادى. كەلەسى قالتارىستان وتە بەرگەنىمدە ءبىر قايىرشى: «براتان، نانعا تيىن بەرىڭىزشى!»-دەپ سۇرادى. قالتامنان جارتىلاي جەلىنگەن كامپيت شىعارىپ، اۋزىنا سۇعا سالدىم: «ءما، سورا تۇر!»
بەزىپ كەلەمىن، بۇزاقىلاردىڭ ءبىرى اياعىمدى شالىپ قۇلاتاتىنىن سەزىپ كەلەمىن... «ءورت سوندىرۋشىلەر! قايداسىڭدار! كومەكتەسىڭدەر!» --دەدىم لاپىلداپ جانىپ كەلە جاتقانداي ايقايلاپ. پوليتسيادان قايران بولماعان سوڭ قايتەيىن؟ وكپەم ءوشتى. ءبىر جەرگە كەلگەندە، شارشاپ وتىرا كەتتىم. انالار دا شارشاسا كەرەك، مەنەن ارى بەس مەتردەي جەردە وتىرا كەتىستى.
- اتىڭ كىم؟-دەپ سۇرادى القىنعان الباستىداي بىرەۋى.
- جەتكىزبەس.
- قانشا اقشاڭ بار؟
- ايلىق العان جوقپىز...
- سونشا قاشقانىڭا قاراعاندا، قالتاڭ قالىڭ-اۋ؟
- جو-جوق، سەندەردەن ۇيالىپ قاشىپ كەلەمىن...
- سولاي ما؟-دەگەن ولار تۇرا بەردى. مەن دە قاشا جونەلدىم. بەزىپ كەلەمىن، ەندى ۇستاسا، قىتىقتاپ ولتىرەتىندەرىن سەزىپ كەلەمىن... ءبىر قالتارىسقا جەتكەنىمدە: «وي، اتاڭا نالەت پوليتسەيلەر، قايداسىڭدار! ولتىرەتىن بولدى!»--دەپ ولەتىن مىسىقتاي مياۋلاپ ەدىم، شامنىڭ جارىعىنان بايقاپ قالدىم، ءتورت پوليتسيا ينسپەكتورلارى شىعا كەلدى. ارتىما قاراسام، بۇزاقىلار كىلت بۇرىلىپ، قاشىپ بارادى ەكەن. «انا جاققا قاشتى، انا جاققا!»--دەپ ەنتىگىپ تۇرعانىمدا، پوليتسەيلەر كەلىپ، ءبىرى:
- نەڭ بار؟-دەپ سۇرادى.
- ساعىز،--دەدىم اۋزىمداعى ساعىزدى تىلىممەن شىعارىپ.
- اكەل بەرى!-دەگەن بىرەۋى جۇرتتان الىپ ۇيرەنىپ قالعان عوي، ءتىلىمدى قوسا جۇلىپ الا جازدادى. ساعىزىمدى تورتەۋى قىلداي ءبولىسىپ، اۋىزدارىنا سالدى.
- قايدان قاشىپ كەلەسىڭ؟-دەپ سۇرادى ءبىرى.
- ءتۇن جارىمىندا نەعىپ ءجۇرسىڭ؟ جاتپايسىڭ با، قاتىنىڭنىڭ قاسىندا تىر-تىر قاسىنىپ!-دەدى ەكىنشىسى.
- ەششە ءبىزدى اتاڭا نالەت دەپ بالاعاتتايدى!-دەدى ءۇشىنشىسى.
- جىگىتتەر، قولىم قىشىپ تۇر،- دەدى ءتورتىنشىسى. اڭىرىپ تۇرعاندا، قورعاۋشىلارىم قورلاۋشىلارىما اينالىپ، مەنى جابىلىپ ۇرا باستادى. جەرگە قۇلاپ ءتۇسىپ ەدىم، تەپكەىلەي جونەلدى. العاشقىدا، قىشىعان جەرلەرىمنىڭ جانى كىرىپ بارا جاتقان، كەيىن جانىم شىعىپ بارا جاتتى. ەسىمدى جيسام، ءبىر كۇشىك بەتىمدى جالاپ جاتىر ەكەن. جالاعانى جاقسى بولدى، بەتىمدى قاننان تازارتىپ تاستادى. پوليتسەيلەردەن ءيتتىڭ كۇشىگى جاقىن بولدى ماعان... قۇقىقتى مەملەكەت ەكەنىمىز ەسىمە ءتۇسىپ، ءارى مىنا كۇشىكتەن جامان ۇيالىپ، ۇرگىم كەلىپ كەتتى... ەرتەڭىنە ىشكى ىستەر داپارتامەنتىنە بارىپ ارىز جازىپ ەدىم، تەرگەۋشىلەر قولىمدى قايىرىپ، قاماپ قويدى. سويتسەم، پوليتسەيلەردىڭ ساعىزىن «تارتىپ الىپپىن...»
ابايلاڭىز، ءبىزدىڭ ەلدە ساعىز شايناۋعا بولمايدى!
«اباي-اقپارات»
