ساندىراقتاۋ

مەن سەنى كۇتتىم!
دۇرمەگى مول باقشانىڭ
ەلەۋسىزدەۋ بۇرىشىندا تۇرىپ -
تاڭ اتىپ كەلە جاتقاندا.
حالىقتىڭ نازارىن اۋدارامىن،
اندا-ساندا بارابانىمدى ۇرىپ.
تۇسىنىكسىز قارايمىن،
اينالامداعى باقتارعا.

بال اراسى ۇشىپ ءجۇر،
گۇلدەن-گۇلگە قالىقتاپ.
سەن كەلەر تۇسقا
قارايمىن انىقتاپ.
قۇيقىلجىتا بۇلبۇل سايرايدى.
بارابانىمدى قاتتىراق ۇرعىلايمىن،
شابىتتانا شالىقتاپ.
قايدا الگى...

اقۇلپا بۇلت ماڭىپ،
جاڭبىر سەبەلەپ.
بارابانىما قونىپ-ۇشىپ،
وينايدى كوبەلەك.
جاپىراقتاردان
شاشىلىپ ساۋلەلەر
ءجاينايدى توڭىرەك.
...ءاپ-ساتتە مىنا كۇن قۇبىلدى،
بارادى جەل ۇدەپ.
قايداسىڭ؟

سۇر تۇمان تۇمشالاپ،
قار جاۋا باستادى.
عايىپ بولدى لەزدە
كوكتەمنىڭ اسپانى.
تاباننان سىز ءوتىپ،
قالتىراپ بارامىن.
قايداسىڭ قاراعىم؟

...جاپىراق جاۋىپ،
بارابانىمدا قارلىقتى.
جاسىل قانات كوبەلەك،
جۇرەك تۇسىما كەپ قالعىپتى.
ساندۋعاش سايراعان باققا
قارعالار ساڭعىپتى.
گۇلدەرىن ۇسىك شالعان
گۇل ساتۋشى
قارشاداي قىز الجىپتى.

مەن سەنى كۇتتىم!
سوندا دا تاپجىلماي،
سۇرلانىپ ءوڭىم.
قايداسىڭ بەگىم؟!
كەلمەيتىن بولدىڭ با؟
...كەلەم دەپ
ۋادە بەرمەگەنىڭدى،
قالايشا ۇمىتقام؟
...قوي ەندى قايتايىن.
كۇن باتىپ بارادى،
جىميىپ ميىقتان.

توبىلعى تۇستەس تورى اۋەن

جامالىڭ نەتكەن نۇرلى ەدى! -
ەلەۋسىز عانا
بەتكەيدە وسكەن توبىلعى.
وڭمەڭدەي كەلىپ يت مۇرىن،
شىرماپ اپتى-اۋ جولىڭدى.
توركىنىنە قاراساق،
ونىكى دە ورىندى.

ەلەۋسىز عانا
بەتكەيدە وسكەن توبىلعى.
قوپ-قوڭىر جاپىراعىڭ
وزىڭە قانداي قونىمدى.
جۇرەك تۇسىما باسايىن،
اكەلشى ماعان قولىڭدى.
ۇستىڭە جاۋىپ قويايىن،
شەشىپ الىپ تونىمدى.
اڭسارىڭمەن جۇپارلى،
الاستايىن جولىمدى!

قاراعاي-قايىڭ دەپ ءجۇرىپ،
بايقاماپتىم ءوزىڭدى.
گۇلگە ارناپتىم سەزىمدى،
كەشىر البىرت كەزىمدى.

مەنى قايدا سالمادى -
جيرەن ءسوزدى قارا ولەڭ،
جاپىراق تۇستەس سارى اۋەن.
ءوزىڭدى ارەڭ تاپتىم-اۋ -
توبىلعى تۇستەس تورى اۋەن.
بيلىك بولسا قولىمدا،
مىنا الەمنىڭ بەتىنە،
تورى بوياۋ جاعار ەم!

تورى كۇي تىڭداپ،
تەربەتىپ ءارى تورى مۇڭ.
تورى قىز بەرگەن ءشايدى ءىشىپ،
ءتۇس كورىپتىم توپ-تورى:
ەلەۋسىز وسكەن توبىلعى،
ورمان بوپتى ورىنىڭ.
توبىلعى تۇستەس تولعانىپ،
جاقسىلىققا جورىدىم.

...بۇل ەندى ءجاي ءتۇس قانا!

بەلگىسىز كۇلكى

تاپىراقتاپ شاۋىپ كەلە جاتقاندا،
قويتورىممەن شاڭداتىپ.
بايقاۋسىزدا جالمانىمنان ءتۇستىم،
بەيمالىم كۇلكى شالما اتىپ.

بۇرىن قالاي اڭعارماعام مۇلدە
كىرلەگەن جۇرەكتى.
ورنىمنان ءجايلاپ تۇرىپ كەلە جاتتىم،
قارس ايىرىپ تۇنەكتى.

بەلگىسىز كۇلكى، قاي جاقتان شىقتى؟
باعدارى جۇمباق.
شاقىردى مەنى وزىنە قاراي
اقىرىن ىمداپ.

كوبەلەكتىڭ كۇلكىسى مە ەكەن؟
مۇمكىن الدە جىلقىنىڭ!
قاراۋىلىم بول، قالعىتپا ماڭگى،
ايقاسا بەرسە كىرپىگىم.

باسقاشا بولار ءشايتاني كۇلكى،
سابيدىكىنەن دە وزگەشە.
ايتىپ بەرۋگە ءتىلىم جەتپەيدى -
جۇرەكپەن ونى سەزبەسە.

...انە، الاسۇرا شاپقان ءبىر توپ اتتى
وماقاسىپ قۇلاۋدا.
...داۋىسسىز، ءتۇسسىز بەيمالىم كۇلكى،
ۇلاسپاسا ەكەن جىلاۋعا!

... سولاي

يت مۇجىعان جىلقىنىڭ تۇياعى -
باعزى ءبىر بايان.
بۇلداعى ەسكىلەۋ سۋرەت،
تاڭىرلىك ايان.
ىرىلداسقان يتتەرگە قاراپ،
جىميىپ قويام.

سايىن دالانى دۇركىرەتىپ،
جەلمەن جارىسقان.
ەرلەردىڭ دە قاناتى بولدىڭ،
ولگەن نامىستان.
...داۋرەنىڭ قايدا پىراعىم؟!
تۇياعىڭنان شاڭ ۇشقان.
اۋىزىڭمەن قۇس تىستەپ،
اۋىزدىقپەن الىسقان.

سەنبىسىڭ، قامبار اتا ءناسىلى؟
...سەنگىسىز.
باسىڭ قايدا جانۋارىم؟
...بەلگىسىز.

ەھ، يت مۇجىعان جىلقىنىڭ تۇياعى!
...بۇل ءوزى سولاي.
ويلاۋعا اۋىر بولسا دا،
كورەرمىز تالاي.
...تۇياقتان ءبولىنىپ تۇسكەن
سىنىق تاعانى،
ايمالاپ جاتتى
تاڭعى ءبىر اراي.

قايتۋ

قارلى تاۋ اراسىنداعى كوشتەن،
اداسىپ قالعان توبەت-
ءوزىنىڭ اڭعالدىعىنا نالىپ،
ۇلىدى كەنەت.

اينالا ىمىرت ءۇيىرىلىپ،
ۇيتقىيدى اقتۇتەك بوران.
جەكە ءبىر ۇيشىگىڭ بولماسا دا،
قايدا الگى جىپ-جىلى قوراڭ.

قوڭتورعايلاۋ يەسى مۇنى،
قايىرىلىپ ىزدەگەن دە شىعار.
الدە باسقا يت تاۋىپ الدى ما؟
قاسقىر كەلگەندە سىنار.

باي اۋىلىنىڭ تازىلارىنا
ىلەسىپ نەڭ بار ەدى.
سەنى جولدان قالدىرعان -
مايلى جىلىكتىڭ الەگى.

الدىڭ تۇمان، ارتىڭ مۇز،
ال، ەندى سەن نەتپەكسىڭ؟
قاي يەڭدى پانالاپ،
قايدا ساپار شەكپەكسىڭ؟!

...ەسكى جۇرتقا تارتارسىڭ،
نار تاۋەكەل بەكىنىپ.
باسقا قىلار قايران جوق.
ۇلىعانمەن وكىنىپ.

كوشتەن اداسىپ كەتكەنىڭ دە
نەگىزى - دۇرىس بولدى.
تاۋىپ الدىڭ مىنە -
تۋعان جەرگە اپاراتىن جولدى.

ايتسە دە، يەسىز قالعان جۇرتتاعى،
قورقاۋلار سيعىزار ما؟
"بوپتى. جولاي ءوزىم سىندى
اداسقانداردى جيىپ،
تارتايىن سول بار تاۋعا!"

قاۋىشۋ

جاۋعان قار ما؟ قار ەمەس، جاسىل شالعىن،
كەلەر مەنىڭ بالاداي اسىر سالعىم.
ازىناعان اياز بۇل - ساۋمال سامال،
سەزىنەدى ءدال مەندەي اڭعارسا ءدال.
جاۋىپ جاتقان قار ەمەس - اق كوبەلەك،
مۇنشا سۇلۋ الەمگە باق نە كەرەك؟!
ۇشىپ جۇرگەن قارعا ما؟ جاڭىلىستىڭ -
قارلىعاشتار شاتتىعىمدى الىپ ۇشقىن.
كول بەتىنە مۇز قاتتى دەيسىڭ ماعان،
مۇز ەمەس ول - ورنەگى ساعىنىشتىڭ!
بالالار جاساپ جۇرگەن قار ادامى -
بابام سىندى مەيىرلى قاراعانى.
...وسىنشا ماحابباتپەن كوز سالىپ ەم،
جالاڭاش اي جالت بەرىپ بۇعىنادى.
قىزىل-جاسىل گۇلدى ۇستاپ توڭعان قولىم،
تىم ىزعارلى قاردى ۇستاپ جىلىنادى!

اناعا سىيلىق

"شالىڭ" كەتىپ باقيعا،
تاعدىر ارتتى سالماعىن،
اكەم بەرگەن ساقينا-
ساۋساعىڭنان المادىڭ.

سودان كەيىن اناجان،
كۇلگەنىڭدى از كوردىم.
ەسەيگەندە ۇل مەن قىز،
جانارىڭنان جاز كوردىم.

الماعايىپ كۇن قالدى،
ارتىمىزعا قاراساق.
الىپ شىقتى بارىنەن،
سەندەگى ۇلى پاراسات.

وزىڭە ارناپ مەن بۇگىن،
ءزاۋلىم ساراي سالمادىم.
مۇسىلماندار اڭساعان،
قاجىعا دا بارمادىڭ.

ۇياتتىمىن شىنىندا-
بايلىق دەسەك باقىتتى.
ساعان بەرە المادىم،
التىن، گاۋھار، جاقۇتتى.

ەسەسىنە مەن ساعان،
"عاجاپ" كورپە سىيلادىم.
وسى بولدى قازىرشە،
ازدى-كوپتى جيعانىم.

"كارتا" سالىپ كورپەڭە،
تارتتىردى عوي جاپاسىن.
ءۇش نەمەرەڭ جانىڭدا،
"جۇپارلانىپ" جاتاسىڭ.
ءتاتتى ۇيقىعا باتاسىڭ!

ورالۋ

شۋلى تىنىشتىق پەن نۇرلى ۇنسىزدىكتىڭ اراسىن ءبولىپ ورالدىم.

كىتاپتىڭ كيەسى مەنەن ءسوزدىڭ نالاسىن كورىپ ورالدىم.

جالعان ۇران مەن ۋايىمشىل جۇرەكتىڭ جاراسىن كومىپ ورالدىم.

باق پەن سوردىڭ دا بايانسىزىن سەزىپ ورالدىم.

وزەگىمدى تاۋىپ، وزىمنەن بەزىپ ورالدىم.

كوكتەمنىڭ كەشىككەنىنە ءوزىمدى جازعىرىپ ورالدىم.

جىنىمدى قاعىپ، پەرىشتەمدى دە ازعىرىپ ورالدىم.

ءمولىت ەتكەن ءبىر تامشى جاسقا دا ءوزىمدى ايپتاپ ورالدىم.

باتىرداي باتىل، سابيدەي شالىقتاپ ورالدىم.

تاس مۇسىندەر مەن ءتاڭىردى اجىراتىپ ورالدىم.

ءوزىم مەن ءوزىم جامىراسىپ ورالدىم.

قايعىعا سابىردى، باقىتقا ارىمدى بيلەتىپ ورالدىم.

جازىمدى قارلى ەتىپ، قىسىمدى گۇلدەتىپ ورالدىم.

جالعىزدىقتىڭ دا دارالىق ەكەنىن ءتۇسىنىپ ورالدىم.

جالقى جۇرەكتى جانىما ۇسىنىپ ورالدىم.

جىلاڭقى قۇسىمدى كەۋدەمنەن ۇشىرىپ ورالدىم.

كولەڭكەمنىڭ كوبەلەككە سايا بولا المايتىنىنا كۇرسىنىپ ورالدىم.

ءيا، مەن مىنا دۇنيەگە تۇرشىگىپ ورالدىم، ءھام قۇلشىنىپ ورالدىم!

مەتافيزيكا

شالقايساڭ بوركىڭ ۇشار بۇل تاۋعا
قاراي-قاراي قانشاما جانار تالدى.
بەل تالدى. كوڭىل قالدى.
وسىلاي قاسىرەتپەن وتە بەرۋگە ءتيىستى ەمەس قوي ءومىر ماڭگى!

كۇن مىناۋ جەردىڭ اپشىسىن قۋىرعان،
كەۋدەدەن جاندى سۋىرعان.
ءۇپ ەتكەن جەل جوق، جاڭبىردا جاۋمايتىن سياقتى جۋىقتا.
قاشانعى تۇرا بەرمەكپىز سۇيەنىپ ۋىققا.

تاۋدىڭ ەتەگىندەگى ءبىزدىڭ بايىرعى مەكەنگە،
جاڭبىر جەتپەيدى تاۋداعى ەلدەن.
بۇرىندا سولاي، قازىردە، كەلەشەكتە دە...
ءاۋ باستا جازمىش سولاي بولگەن.

ولاردىڭ قۋانىشى مەن مۇڭىن ءبىز بىلمەيمىز،
ولارعا دە قىزىق ەمەس حال ءبىزدىڭ.
وسىلاي وتىرا بەرمەكپىز بە؟ كوز جاستى كولدەتىپ،
ارينە، سەن دە - جالقىسىڭ، مەن دە - جالعىزبىن.

تاۋ باسىنا تەلمىرىپ قاراعاننان پايدا جوق،
ءبارىبىر ونداعى التىن سارايلار كوزىڭدى قارىقتىرادى.
ارالىق جاقىن بولسا دا، كورگەنمەن ەستىمەيدى ولار.
وسىناۋ دارمەنسىز كۇيگە ەشكىم دە ەمەس كىنالى.

ءبىزدىڭ دە سامال جەلگە كەۋدەمىزدى اشىپ،
اق نوسەرگە شومىلعىمىز كەلەدى.
ساياسىنا السا دەيمىز جاسىل ورماننىڭ جەلەگى.
قازىرشە ودان بەلگى جوق.

ءيا، ايتەۋىر ءبىر وتكىنشى جاڭبىر جاۋار.
بىراق، ول ءبىزدىڭ ءشولدى باسپايدى.
مىنا قاپىرىق پەن جەردىڭ شاڭىن باسپايدى.
شەمەن بوپ قاتقان كوڭىلىمىزدى اشپايدى.

قاراشى كوبەلەككە، قونىپ ءجۇر قۋراعان گۇلگە،
وسىنىڭ ولمەي جۇرگەنىنە تاڭىم بار.
بۇلبۇلشا قارعالار سايرايدى.
شولدەن قاتالاعان ءبىزدىڭ الىپسوق
تاۋداعى ارىستان تاس مۇسىندەرگە ءتىسىن قايرايدى.

قوي! ەندى، كوز جاستان جاڭبىر جاسايىق،
وزگەشە تاعدىر جاسايىق.
اۋىر بولسا دا قانىمىزدى گۇلگە قۇيايىق.
سالۋدى ۇيرەنەيىك، بۇلبۇلدىڭ داۋىسىن، تۇلپاردىڭ شابىسىن - ەكپىنىنەن جەل سوقتىرايىق.
وسى بىزگە لايىق.
بۇل مۇمكىن بولماسا، تاۋ بولىپ ۇيىلگەن سۇيەكتىڭ ۇستىنە،
ەڭ سوڭعى بىرەۋمىز شىعىپ، كوبەلەكتى تاۋ باسىنداعى مۇناراعا قوندىرايىق!

Abai.kz