مىنە، بيىلعى جاڭا وقۋ جىلى باستالۋىنا ساناۋلى كۇندەر عانا قالدى. الايدا بۇل ءبىزدىڭ وبلىس ءۇشىن اسا قۋانارلىق جايت بولماي وتىر. ويتكەنى بيىلعى جىلى وڭىرىمىزدە بەس بىردەي مەكتەپتىڭ ەسىگىنە قارا قۇلىپ سالىنادى.

مۇنى قوستاناي وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باسشىسى ءباتيما داۋىموۆا امالسىز مويىندادى. ونىڭ سىرتىندا بىزدەگى ءبىلىم جۇيەسىندە قوردالانىپ قالعان پروبلەملار جەتەرلىك كورىنەدى.

 - بۇگىنگى تاڭدا وبلىسىمىزدا شاعىن كومپلەكتىلى مەتەپتىڭ سانى 345. ال نورماتيۆتكە سايكەس كەلمەيتىندەر 108 بولدى. وڭىرىمىزدەگى 175 ەلدى مەكەنىندە مەكتەپ اتىمەن جوق. بۇل جەرلەردە 1 مىڭ 621 مەكتەپ جاسىنداعى بالا بار. ونىڭ 250-ءى مەكتەپ ينتەرناتتارىندا تۇرادى. 55-ءى تۋعان-تۋىستارىنىڭ قولىندا. ال قالعاندارى ەلدى مەكەندەردەن جىراقتاعى مەكتەپتەرگە كولىكپەن جەتكىزىلەدى، - دەدى داۋىموۆا حانىم.

مىنەكەي، وسىدان-اق بىزدەگى مەكەپتەردىڭ جىلدان-جىلعا ازايىپ، جەتكىنشەكتەرىمىز قوستانايدىڭ التى ايعا سوزىلاتىن قاقاعان ايازىندا پالەن جەرگە دىردەكتەپ اۆتوبۋسپەن قاتىنايدى ەكەن. وزگەسىن بىلاي قويعاندا سول اۆتوبۋستاردىڭ وزدەرى دە جەتىسپەيدى. قازىرگى تاڭدا تاعى دا 29 اۆتوبۋس قاجەت كورىنەدى. الايدا وعان باس اۋىرتىپ وتىرعان ەشكىم جوق. بيىلعى جىل تەك قانا سارىكول اۋدانىندا ءبىر اۆتوبۋس ساتىپ الىنعان. ال قوستاناي اۋدانىندا بۇعان اقشا بولىنگەنىمەن، ول ءالى الىنعان جوق. وقۋ باستالعانداعى ءبىزدىڭ جۇرتتى قۋانتاتىن ەمەس، كوڭىلىن ءپاس ەتەتىن جاڭالىعىمىز وسىنداي.

جالپى، ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەرىمىز ءوز كەمشىلىكتەرىن بۇركەمەلەپ، ونى بىلدىرمەۋ ءۇشىن تاپپايتىن قۋلىعى جوق. ماسەلەن، جوعارىدا ءبىز ايتقان بەس مەكتەپ پەن 175 ەلدى مەكەندە وقۋ ورنىنىنىڭ مۇلدە جوقتىعىن ولاردىڭ نورماتيۆكە سايكەس كەلمەگەنىمەن ءتۇسىندىرىپ باعادى. الايدا ول نە قىلعان نورماتيۆ ەكەنىن حالىققا تالداپ ايتىپ بەرەتىن ەشكىم جوق. ءويتىپ نەسىنە باس اۋىرتادى؟ داپ-دايىن سىرتى جىلتىر، ءىشى ءتۇتىن جاۋاپ تۇرعاندا. نورماتيۆكە سايكەس كەلمەيدى. ءبىتتى شارۋا. وعان ەشكىم دە كىنالى ەمەس.

بۇنى ايتامىز، جاقىندا وتكەن ارنايى جينالىستا بۇعان وزگى تۇگىلى وبلىس اكىمى ارحيمەد مۇقانبەتوۆ وسىنداعى ءبىلىم سالاسىنىڭ تىزگىنىن ۇستاپ وتىرعان ادامنان «بۇل مەكتەپتەر نە سەبەپتى جابىلىپ جاتىر؟» دەپ سۇراۋعا ۋاقىت تاپپادى. مۇمكىن بۇل وعان باس قاتىراتىنداي ۇلكەن شارۋا ەمەس شىعار. ودان دا قازىر ەشكىمگە كەرەگى جوق، بىلايعى جۇرت اتىن دا، زاتىن بىلمەيتىن «قىتايدىڭ تەلەديدارىن شىعاراتىن بولدىق» جوعارىعا جاققا جىلتىراق ەسەپ بەرىپ، جاقسى اتتى كورىنىپ قالۋ الدەقايدا پايدالى بولار. ال بەس مەكتەپ تۇگىلى، ءبىر مەكتەپتىڭ دە جابىلۋى سونداعى حالىق ءۇشىن ۇلكەن تراگەديا ەكەندىگىن، مەكتەپكە قارا قۇلىپ سالىندى دەگەنشە، ول جەردە ءومىر توقتادى دەسە دە بولعانداي ەكەندىگىن وزگە تۇگىلى وبلىس باسشىسىنىڭ ەشبىر كوڭىل اۋدارماۋى ءبىزدى سىپايىلاپ ايتقاندا تاڭ قالدىردى.

«قۋىرداقتىڭ كوكەسىن تۇيە سويعاندا كورەسىڭ» دەگەندەي قىزىقتىڭ ءبارى الدا ەكەن. مۇنى ءبىز وتكەن اپتانىڭ سوڭىندا وتكەن ءبىلىم قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءداستۇرلى تامىز كونفەرەنتسياسىندا انىق بايقادىق. وندا وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ولگا كيسەلەۆا ءبىراز قىزىق جايتتاردىڭ بەتىن اشىپ تاستادى. سويتسەك، «باقساق باقا ەكەن» دەگەندەي وبلىسىمىزدا جابىلعان مەكتەپتىڭ سانى بەسەۋ ەمەس، تۇپ-تۋرا سەگىز بولىپ شىقتى. ال «نورماتيۆكە سايكەس كەلمەيتىن» ءبىلىم ۇياسى جۇزدەن اسىپ كەتىپتى. جالپى وبىسىمىزداعى شاعىن كومپلەكتىلى مەكتەپ جالپى ءبىلىم ۇيالارىنىڭ 68 پايىزىن قۇرايدى. دەمەك، بۇلاردىڭ بارلىعىنىڭ دا تاعدىرى قىل ۇستىندە تۇر دەگەن ءسوز.

ال ءبىر قىزىعى بۇل جاڭا دەرەكتەر دە وبلىس اكىمىن ەلەڭ ەتكىزگەن جوق. ول ءتىپتى «اۋ، مەن وسى ەكى جينالىستىڭ ەكەۋىنە دە قاتىستىم عوي. نەگە تسيفلار ەكەۋىندە ەكى ءتۇرلى؟» دەگەن سۇراق تا قويمادى. نەگە؟ ونىڭ ەشبىر قۇپياسى جوق. ويتكەنى ءبىزدىڭ اكىم وتە سىپايى.  كەمشىلىكتەردى كورسە دە بايقاماعان بولادى. قاشاندا «قاتتى ايتسام قاراماعىمداعىلاردىڭ كوڭىلى قالىپ قويار» دەپ ىلعي قىسىلىپ جۇرگەنى. ۇندەمەيتىندىگى دە سودان. كەمشىلىكتەردى ادەيى كورمەگەندىكتەن ەمەس. كورەدى. الايدا ونى بەتكە ايتۋعا اقتوبەدە قالا اكىمى، كەيىن وبلىس اكىمى بولعاندا ابدەن قانىنا ءسىڭىپ كەتكەن بيازىلىعى جىبەرمەيدى. مىنە سوندىقتان دا ءبىزدىڭ قوستانايلىقتار «وسى اكىمىمىزدى باسقا جاققا الىپ كەتپەسە ەكەن» دەپ كۇندىز-ءتۇنى قۇدايدان جالىنىپ سۇراۋدان جالىقپايدى.

قىسقاسى، اكىم بولساڭ، ءبىزدىڭ ارحيمەدتەي بول!

جايبەرگەن بولاتوۆ

قوستاناي

Abai.kz