ەرەكشە قامقورلىق

وتكەن كۇندەگىنىڭ ءبارى ەستە قالا بەرمەيدى. وتكەن ءومىردىڭ ەرەكشەلىگى دە سوندا – ەسىڭدەگىلەر بىرتە-بىرتە ەسكىرىپ، ەستەلىككە اينالا بەرەدى ەكەن. ەكى مىڭجىلدىقتىڭ تۇيىسەر تۇسىندا بىرىنە-ءبىرى قاراما-قايشى ەكى كەزەڭنىڭ ءومىر سالتىن دا باستان كەشىرگەن ۇرپاقتىڭ وكىلىمىن. ءوز باسىم كىرشىكسىز تازا ءومىر ءسۇردىم دەپ ايتا المايمىن. وكىنىشىم، «اتتەڭىم»، بوسقا وتكىزگەن ساتتەرىم بولمادى ەمەس، بولدى. پەندە بولعان سوڭ كەيدە – سوزىڭنەن، كەيدە ىسىڭنەن جاڭىلاسىڭ. كەشەگى كەڭەستىك كەزەڭدەگى ءبىر كەمشىلىگىمىز – بىزگە دەيىنگى اعالار دا، ءبىزدىڭ بۋىن دا اششى سۋعا ۇيىرسەكتەۋ بولعانىمىز. نەسىن جاسىرام، ونەردەگى اعالارىممەن بىرگە جۇرگەندە مەن دە سول ورتادا ءجۇردىم، اقاڭنىڭ ءدامىن مەن دە تاتتىم، ءتىپتى ءبىر كىسىدەي ءىشتىم دە. جاستىقتىڭ جەلىگىمەن ءارى شىعارماشىلىقتىڭ ادامى بولعان سوڭ سولاي بولۋعا ءتيىس شىعار دەپ قابىلدادىم. ۇلكەن-كىشىلىگىمىزگە قاراماي ءبىر-بىرىمىزگە ەركەلەپ جۇردىك. ءبىزدىڭ اراداعى سىيلاستىق كىرشىكسىز تازا، شىنايى بولدى. جاساندىلىققا جانىمىز قاس ەدى.

ىشكەن ماعان جاقپايتىن... ءوزىم قينالىپ، ازاپقا تۇسەتىنمىن. وسىنى بىلەتىن ومار اعام قيقىموۆ: «قۇلىنىم، سەن ىشپەي-اق قويشى. ودان دا كوجە ءىش، جەڭگەڭ كادىمگى بيداي كوجە سالادى»، – دەپ وبەكتەپ جۇرەتىن. شىنىندا دا، ول ۇيدەگى جەڭەشەم تۋرا اۋىلداعىداي ەتىپ كوجە سالاتىن ەدى. قىشقىلتىم ءدامى بار ساپ-سالقىن كوجەنى ومار اعام ءجيى اكەلەتىن. جاقسىعا بوي تەز ۇيرەنەدى عوي، اعامنان مەن دە ءوزىمسىنىپ كوجە سۇراي بەرەتىنمىن. ءبىر كۇنى كوجە ءۇزىلدى. ەكى-ءۇش كۇن ءوتتى، كوجە جوق. ءبىر اپتا ءوتتى. اعامنان سۇراسام، ايتاتىن ءۋاجى: «بەكاتاي، ساعان قاشاندا تابىلادى عوي، بىراق كوجە اشىماي جاتىر». وسىلاي سىلتاۋراتا بەردى.

– اعا، وندا ماعان ءبارىبىر، ءىشىپ كەتەم، بولماسا، زۆونداپ مازاڭىزدى الام، – دەگەنىم سول ەدى:

– كۇنى-ءتۇنى زۆونداي بەر، قۇلىنىم، تەك ىشە كورمەشى، – دەدى ومار اعام دا...
بىردە تالدىقورعانعا تويعا باردىم. ۇيگە قايتىپ كەلگەنشە تۇنگى ۇشكە تايادى. جۋىنىپ-شايىنىپ شىققان سوڭ ءبى-ءى-ءىر سالقىن كوجە ىشكىم كەلگەنى. قاتتى شولدەگەن سوڭ با، ومار اعام اكەلەتىن كوجەنىڭ ءدامى تاڭدايىما كەلىپ تامسانىپ...

قويشى نە كەرەك، تۇنگى ۇشتەن كەتكەنىنە قاراماي ومار اعامنىڭ ۇيىنە قوڭىراۋ شالدىم. تەلەفوندى جەڭەشەم كوتەردى.

– مەن عوي، بەكجانمىن. ومار اعامدى بولا ما؟ – دەيمىن عوي اماندىق-
ساۋلىق سۇراسقان سوڭ.

– اعاڭ ۇيىقتاپ جاتىر... تىنىشتىق پا؟ – دەدى جەڭەشەم.

– تىنىشتىق، جەڭەشە، اعاممەن سويلەسەيىن دەپ ەدىم، تۇتقانى بەرەسىز بە؟
جەڭەشەمنىڭ ار جاقتان اعامدى وياتىپ، تەلەفوندى ۇسىنعانىن ەستىپ تۇرمىن.
جەتى تۇندە جىن قاققان ادامداي مازالاعانىم ازداي:

– اسسالاۋماعالايكۇم، اعا! مەن عوي، بەكجان... اعا، كوجە اشىدى ما؟ – دەپ سۇرادىم. ول كىسى العاشىندا ابدىرىپ ەشتەڭە تۇسىنبەي قالدى.

– ا-ا... نە دەيسىڭ؟

كوجەنى ايتام، اعا، اشىعان-اشىماعانىن بىلەيىن دەپ...(پاۋزا) ۇنسىزدىك. ءبىر كەزدە:

– اكەڭنىڭ تاپ قانا اۋزى! بىردەڭە بولىپ قالعان ەكەن دەپ شوشىپ كەتسەم!
ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعىندا سونشا قورقىتىپ... كوجە سۇرايتىن ۋاقىتتى تاپقان ەكەنسىڭ! – دەپ ءزىلسىز ۇرىسقان كۇيى تەلەفون تۇتقاسىن قويا سالدى.

كوزىم ەندى ءىلىنىپ، قالىڭ ۇيقىنىڭ قۇشاعىنا كەتكەم بىلەم ءارى تاڭعى ۇيقى ءتاتتى عوي. ول كەزدە بۇگىنگىدەي كىرەبەرىستىڭ ەسىگىندە دوموفون دەگەن بالە جوق، بىرەۋ پاتەردىڭ ەسىگىن اياماي تارسىلداتىپ قاققاندا ۇشىپ تۇرەگەلدىم. كەلىنشەگىم دە ويانىپ كەتتى. كىم بولدى ەكەن تاڭ اتپاي كەلگەن... قويماي ۇرعىلايتىنى نەسى؟!

ەسىكتىڭ تۇسىنا جاقىنداپ:

– بۇل كىم؟ – دەدىم.

– اش! اشساڭشى! – دەگەن وكتەم داۋىس ەستىلدى ار جاقتان.
كىم ەكەن بۇل؟ داۋىسى تانىس سياقتى.

– كىمسىڭ؟

– اش دەدىم عوي ساعان!ەسىكتىڭ كوزىنەن سىعالاسام – ومار اعام! سابايىن دەپ كەلگەن بولار دەپ ەسىم شىقتى. «تاۋەكەل» دەپ ەسىكتى اشسا-ا-ام... ەكى قولىندا كوجە قۇيىلعان ىدىس سالىنعان ەكى پاكەتى بار. كوجەنى جەرگە قويدى دا:

– وسىنى ءىش تە، شاشالىپ ءول! ادام دەگەن وسى ۋاقىتتا كوجە سۇراي ما؟! – دەپ تابالدىرىقتان اتتاپ ىشكە دە كىرمەستەن، كۇڭكىلدەپ سويلەگەن كۇيى كەتتى دە قالدى.. كوزىم – ىدىسقا قۇيىلعان سالقىن كوجەدە...

كوزدى اشىپ-جۇمعانشا نە بولعانىن ۇقپاعان كۇيى سوستيىپ ۇيقىلى-وياۋ كەلىنشەگىم تۇر. ىشىمنەن كۇلىپ مەن قالدىم.

قازىر كىم كىمگە وسىلاي ءوزىمسىنىپ ەركەلەي الادى؟ ومار اعامنان مەن كورگەن سول مەيىرىمدى، قامقورلىقتى بۇگىندە كەيبىرەۋ ءتىپتى تۋعان باۋىرىنان كورە الماي ءجۇر. ويتكەنى مەيىرىم دەگەن ۇلى ۇعىمنىڭ شىراعى ءسونىپ قالعان، ونىڭ نەسىن جاسىرامىز... سول ىزگىلىككە ۇيىعان سەزىمنىڭ مەيىرباندىعىن ىزدەيمىن كەيدە. قاتىگەزدەنىپ بارا جاتقان قوعامنان، ءبىر كەزدە كوجە ىشكىم كەپ شولدەگەندەي، شولىركەپ مەيىرىم ىزدەيمىن. ورتا جاستان اسسام دا، ومار اعاما تۋرا سول كەزدەگىدەي ەركەلەگىم كەپ تۇرادى. اعا بولعان سوڭ، ۇلكەن جۇرەكتىڭ يەسى بولعاندىقتان!

سۋرەتتە: ومار اعام ەكەۋمىزدىڭ "اڭگۇدىك" قويىلىمىنداعى ءساتىمىز.

بەكجان تۇرىستىڭ Facebook-تەگى جازباسى

Abai.kz