كەشە 31-تەلەارنانىڭ ەفيرىنەن “كورگەن سىزدەر” اتتى جوبانىڭ تۇساۋى كەسىلدى. 90 مينۋت بولاتىن حاباردىڭ فورماتى جەڭىل ازىلگە قۇرىلعان ەكەن. دۇرىس، وتباسىلىق ارنا بولعاندىقتان مۇنداي حابارلار كەرەك تە شىعار. الايدا، باعدارلامانىڭ اتاۋى قۇلاققا تۇرپىدەي ءتيدى. سەبەبى، ايتىلعاندا “كورگەنسىزدەر” بولىپ ەستىلەدى. ال، ءسوز ۇعاتىن قازاق ءۇشىن بۇل جاقسى ءسوز ەمەس.

بۇل باعدارلامانىڭ اتاۋى الەۋمەتتىك جەلىدە دە ءبىراز سىنعا ۇشىراعان بولاتىن. ال، وتكەن ايدا اقتاۋ قالاسىنىڭ اكىمدىگى “كورگەن  سىزدەردىڭ” بيلبوردتارىن كوشەدەن العىزىپ تاستاعان. سونداي-اق، الماتىدا دا جوبانىڭ جارناماسى ىلىنگەن تاقتايشاعا بەلگىسىز بىرەۋلەر جۇمىرتقا لاقتىرىپ كەتكەن.

جالپى، تەلەارنالارداعى كەيبىر باعدارلامالاردىڭ اتاۋلارى قازاق ءتىلىنىڭ مازاققا اينالۋىنا ىقپال ەتىپ وتىر. ماسەلەن، “قالاۋلىم”، “كەلىندەر بايگەسى”، “كەل، كەلىنىم” دەگەن جوبالار بار.  قازاق ۇناتقان، سۇيگەن ادامىن “قالاۋلىم” دەيتىن بە، ەدى؟ ال، بايگەگە كەلىنىن  سالعان قاي قازاقتى كوردىڭىز؟

بىراق، قازىر شوۋ باعدارلامالاردا “ەلدىڭ نازارىنا ىلىكسەك بولدى” دەيتىن قىزىق ۇستانىم بار سەكىلدى. ياعني، ايتار وي ماڭىزدى ەمەس، باستىسى، ەلدىڭ نازارىن اۋدارۋ. ال، نازار اۋدارتۋ ءۇشىن بەيادەپ سوزدەردى ايتپاعاندا، ەفيردە توبەلەسىپ تە جاتادى. بىراق، وسىنشا جاساندىلىقتىڭ كىمگە نە ءۇشىن قاجەت بولعانىن تۇسىنبەدىك. بالكىم، بۇل دا حالىقتىڭ نازارىن ماڭىزدى ماسەلەلەردەن بۇرىپ الۋدىڭ امالى شىعار...

قالاي دەسەك تە، قازىرگى ارنالار ويىن-ساۋىقتىق ۇستانىمدى شەكتەن اسىرا ورىنداپ وتىر. جانە، ولار وزدەرىنە ايتىلعان كەز-كەلگەن سىندى كرەاتيۆ دەگەن سوزبەن اقتاپ الىپ وتىرادى.  الايدا، كرەاتيۆ بولۋ ءتىلىڭدى شۇبارلاپ، ونى تۇككە العىسىز ەتىپ تاستاۋ ەمەس شىعار.

بۇرىن بەيبىت قۇسانبەكتىڭ ء“تىل” اتتى حابارى بار ەدى. وندا، قازاق ءتىلىنىڭ دۇرىس قولدانىلۋى مەن زاڭدىلىقتارىن ۇيرەتىپ وتىراتىن. جانە، قازاقتىڭ مىڭ ءبىر ماقالى مەن ءجۇز ءبىر جۇمباعىن جانداندىرعان كەرەمەت حابارلار بولدى. سونداي-اق، كونەرگەن سوزدەردىڭ ءمانىن اشىپ  ۇعىندىراتىن “سوزمەرگەن” حابارى دا قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن اسىرىپ تۇراتىن.  ارينە، شوۋدا جۇرگەن ماماندارعا مۇنداي تاقىرىپتار قىزىقسىز بولار. سىزدەردەن ونداي حابارلار كۇتۋ دە دۇرىس ەمەس. بىراق، قانداي جوبا بولسا دا، قازاق ءتىلىنىڭ قادىرىن كەتىرىپ، قۇنارىن جوعالتۋعا بولمايتىنىن ەسكەرىڭىزدەر!

بيىل قازاق تەلەۆيزياسى 60 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ ءوتتى. سوعان سايكەس، “تاماشا” ويىن-ساۋىق وتاۋى، ساعات اشىمباەۆتىڭ “قارىز بەن پارىز”، شەرحان مۇرتازانىڭ “ۇلت جانە سانا”  سياقتى سۇبەلى حابارلار كورەرمەن نازارىنا ۇسىنىلدى.

ال، 2000 جىلدارى بولعان “شىننىڭ ءجۇزى”، “اقجۇنىس”، “اتاجۇرت”، “التىن قاقپا”، “قىز قۋ” سياقتى باعدارلامالاردى قازاق كورەرمەنى ۇمىتپايدى. ويتكەنى ول - اتاۋلارىنىڭ وزىندە استار جاتاتىن ىشكى مازمۇنى باي حابارلار ەدى.

قازىر دە سالماقتى، پاراساتتى جوبالار بار. ولار دا ۋاقىت وتە حالىقتىڭ يگىلىگىنە اينالىپ، ۋاقىتتان ءوز ەنشىسىن الادى.

ال، ارزان شوۋلار شە؟ ولار بولاشاقتىڭ تالقىسىنا شىداي ما؟ الدە، ولاردىڭ كوزدەگەنى حالىقتىڭ يگىلىگى ەمەس پە؟ ولاي بولسا،سونشا ۋاقىت پەن  قىرۋار قارجى نە ءۇشىن جۇمسالدى؟

رەيتينگ ءۇشىن بە؟

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz