بەيسەنبى, 31 قازان 2024
جاڭالىقتار 2620 0 پىكىر 14 ءساۋىر, 2011 ساعات 05:15

مۇحتار شەرىم. قۇدايى قوناقپىز...

جۇمىستان كەلسەم، ۇيدە، توردە بىرەۋ ءشانيىپ جاتىر. ءشانيىپ جاتقانى بىلاي تۇرسىن، ءشاي ءىشىپ جاتىر، جاستىقتى شىنتاقتاي جاتىپ.

- بۇل كىم؟-دەپ سۇرادىم ايەلىمنەن.

- اتاقتى ۇرى ەكەن.

- ۇرى نەعىپ جاتىر ءبىزدىڭ ۇيدە؟

- قۇدايى قوناقپىن دەيدى.

قازاق قوناعىن قۇدايىنداي كۇتكەن ەمەس پە، ۇيات بولار دەپ، باۋكەسپە ۇرىعا سۇرلەنگەن سوڭعى ەتىمىزدى اسىپ بەردىك. ۇرى قۇلايىن دەپ تۇرعان ۇيىمىزگە تاڭدانا قاراپ: «ۇرلايتىن ەشتەڭە جوق ەكەن...» دەپ كۇرسىندى. ءبىز دە قۇدايى قوناعىمىزدى جىلامسىراپ شىعارىپ سالدىق. تاعى ءبىر كۇنى جۇمىستان كەلسەم، ۇيىمدە بىرەۋ باسىن جۋىپ جاتىر. ايەلىم قۇمعانمەن سۋ قۇيىپ تۇر.

- بۇل كىم؟-دەپ سۇرادىم مەن.

- اتاقتى كوررۋپتسيونەرمىن دەيدى.

- باسىن جۋىپ جاتقانى نەسى؟

-  باسى قىشىپ كەتىپتى. قۇدايى قوناق ەكەن...

«قۇدايى قوناعىمىزدى» قۇدايىمىزدان كۇتىپ جىبەردىك. ۇيدە تۇك جوق بولعان سوڭ، باسىنا «اعاراعان عوي» دەپ، ايران قۇيىپ شىعاردىق.

كۇن دەمالىس بولعان سوڭ، كەش تۇرىپ، ەسىك الدىنا شىقسام، ءبىر كىسى، بەت اۋىزىن ساقال باسقان، ناسىباي اتىپ تۇر.ۇيگە زىپ ەتە قالىپ، ءشاي دايىنداپ جاتقان ايەلىمنەن:

- مىناۋ كىم؟-دەپ سۇرادىم.

- قۇدايى قوناق.

- ءوزىمىز اش وتىرعاندا نەعىلعان قۇدايى قوناق؟ قاشان كەلدى؟

- تۇندە كىرىپ كەتىپتى عوي، ءوزىم دە بىلمەي قالدىم. تورگى بولمەدە پىرىلداپ ۇيىقتاپ جاتىر ەكەن.

- ەسىكتى ءىلىپ قويماپ پا ەدىڭ؟

- تەرەزەنىڭ فورتوچكاسىنان كىرىپتى.

جۇمىستان كەلسەم، ۇيدە، توردە بىرەۋ ءشانيىپ جاتىر. ءشانيىپ جاتقانى بىلاي تۇرسىن، ءشاي ءىشىپ جاتىر، جاستىقتى شىنتاقتاي جاتىپ.

- بۇل كىم؟-دەپ سۇرادىم ايەلىمنەن.

- اتاقتى ۇرى ەكەن.

- ۇرى نەعىپ جاتىر ءبىزدىڭ ۇيدە؟

- قۇدايى قوناقپىن دەيدى.

قازاق قوناعىن قۇدايىنداي كۇتكەن ەمەس پە، ۇيات بولار دەپ، باۋكەسپە ۇرىعا سۇرلەنگەن سوڭعى ەتىمىزدى اسىپ بەردىك. ۇرى قۇلايىن دەپ تۇرعان ۇيىمىزگە تاڭدانا قاراپ: «ۇرلايتىن ەشتەڭە جوق ەكەن...» دەپ كۇرسىندى. ءبىز دە قۇدايى قوناعىمىزدى جىلامسىراپ شىعارىپ سالدىق. تاعى ءبىر كۇنى جۇمىستان كەلسەم، ۇيىمدە بىرەۋ باسىن جۋىپ جاتىر. ايەلىم قۇمعانمەن سۋ قۇيىپ تۇر.

- بۇل كىم؟-دەپ سۇرادىم مەن.

- اتاقتى كوررۋپتسيونەرمىن دەيدى.

- باسىن جۋىپ جاتقانى نەسى؟

-  باسى قىشىپ كەتىپتى. قۇدايى قوناق ەكەن...

«قۇدايى قوناعىمىزدى» قۇدايىمىزدان كۇتىپ جىبەردىك. ۇيدە تۇك جوق بولعان سوڭ، باسىنا «اعاراعان عوي» دەپ، ايران قۇيىپ شىعاردىق.

كۇن دەمالىس بولعان سوڭ، كەش تۇرىپ، ەسىك الدىنا شىقسام، ءبىر كىسى، بەت اۋىزىن ساقال باسقان، ناسىباي اتىپ تۇر.ۇيگە زىپ ەتە قالىپ، ءشاي دايىنداپ جاتقان ايەلىمنەن:

- مىناۋ كىم؟-دەپ سۇرادىم.

- قۇدايى قوناق.

- ءوزىمىز اش وتىرعاندا نەعىلعان قۇدايى قوناق؟ قاشان كەلدى؟

- تۇندە كىرىپ كەتىپتى عوي، ءوزىم دە بىلمەي قالدىم. تورگى بولمەدە پىرىلداپ ۇيىقتاپ جاتىر ەكەن.

- ەسىكتى ءىلىپ قويماپ پا ەدىڭ؟

- تەرەزەنىڭ فورتوچكاسىنان كىرىپتى.

- ءوي، اكەڭنىڭ...-دەپ اشۋلانىپ سىرتقا جونەلە بەرىپ ەدىم، ايەلىم «پادنوشكە» بەرىپ، ەتپەتىمنەن ءتۇسىردى.

-ۇيات بولادى... ليۆيانىڭ ليدەرى كاددافيمىن دەيدى. ەلىمدە سوعىس، وون سوققىسىنان شارشادىم، ۇندىستانعا كەتىپ بارا جاتىر ەدىم، قۇدايى قوناقپىن دەيدى...

كادەكەڭدى حالقىنا وق جاۋدىرعانى ءۇشىن جەك كورسەم دە، قۇدايى قوناق بولعان سوڭ، ءپاتىر نان جەگىزىپ، شىعارىپ سالدىم. كوشەگە دەيىن شىعارىپ سالىپ،ۇيگە كەلسەم، بىرەۋ ەسىك الدىندا ەسىنەپ وتىر.

- كەشىرىڭىز، ءسىز كىم بولاسىز؟-دەپ سۇرادىم مەن.

- ءوزىڭ كىم بولاسىڭ؟-دەپ دۇڭك ەتتى ول.

- قۇدايى قوناقپىن... وي، كەشىرىڭىز، وسى ۇيدەگى ايەلدىڭ تۇندە بىرگە جاتاتىن كۇيەۋىمىن...

- ءا-ءا... مەن قۇدايى قوناقپىن...

- قايدان كەلەسىز؟

- بەلارۋسسيادان. سونداعى مەترونى جارىپ كەلەمىن. ساياسي تاپسىرىسپەن...

قۋىپ شىعايىن دەسەم، قورىققانىمنان تالىپ قالىپپىن. كوزىمدى اشسام، تەرروريست قازانىمىزدىڭ قاسپاعىن قىرناپ جەپ جاتىر ەكەن. قوش ايتپاستان كەتىپ قالدى...

تاعى ءبىر كۇنى ۇيىمە كەشتەتىپ كەلسەم، ۇيدە قۇدايىم-اۋ، پرەمەر ءمينيسترىمىز كارىم ءماسىموۆ ءجۇر... قۋانعانىمنان قۇلاپ قالا جازدادىم.

- ءسىز پرە-پرەم...-با؟-دەپ تۇتىعىپ تا قالدىم.

- يا. قۇدايى قوناقپىن... پرەزيدەنت سايلاۋىنان كەيىن، قايتا تاعايىندالعا­نى­ما قۋانىپ كەتىپ، ەلىمدى جاياۋ ارالاپ ءجۇر ەدىم، ۇيلەرىڭدە تاس تا جوق ەكەن. قازىر كەتەمىن...

- و نە دەگەنىڭىز، تىم بولماسا كەۋىپ قالعان سۋ ءىشىپ كەتىڭىز...

- كەپكەن سۋ بولا ما؟

- بولادى... ءبىزدىڭ اۋىلدا تازا سۋ جوق... سۋدى ساتىپ الامىز. كۇنگە كەپتىرىپ، ۇنەمدەپ ىشەمىز... ال تۇك تىندىرماعان وبلىس اكىمدەرى قايتا تاعايىندالىپ جاتىر...

- وح، اۋدان اكىمى! قارجىنى جىبەرەمىز، جىبەرەمىز، قايدا سول قارجىلار؟-دەپ ءماسىموۆ اشۋدان بۋلىعىپ، جاعامنان الدى.

- ق-قايدان بىلەيىن...

- كەشىرىڭىز، ءسىز اكىم ەمەس ەكەنسىز عوي...

ءماسىموۆ كەتكەن سوڭ ايەلىمە:

-مىنا ومىردەن شارشادىم!-دەدىم،- ءبىر اپتا جوق بولىپ كەتەيىنشى...

ءبىر اپتادان كەيىن ۇيگە كەلسەم،  ۇيگە كىمنىڭ كەلگەنىن ايتايىن با؟ قۇداي-اۋ، كىم كەلدى دەيسىز عوي... جارايدى، كىمنىڭ كەلگەنىن ايتسام، شالقاڭىزدان تۇسەرسىز، ءوزىڭىز دولبارلاي بەرىڭىز، مەن قۇدايى قوناقتىڭ قولىن الايىن... اسسالاۋما-عالەي-كۋ-ۋ-ۋم!

«اباي-اقپارات»

0 پىكىر