نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءبىر جىل بۇرىن «پرەزيدەنتتىڭ بەس الەۋمەتتىك باستاماسى» دەپ اتالاتىن ۇندەۋ جاريالاعان بولاتىن. ەلباسىنىڭ قازاقستاندىقتارعا ارناعان وسى ۇندەۋىندە ەلىمىزدى دامىتۋدىڭ جاڭا باعىتتارى ناقتى كورسەتىلگەن. ۇندەۋدەگى بەسىنشى باستاما – ەلدى ودان ءارى گازبەن قامتاماسىز ەتۋدى جالعاستىرۋ ماسەلەسى. بۇل باستاما جاريالانا سالا حالىق تاراپىنان ۇلكەن قولداۋعا يە بولدى.

پرەزيدەنت نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ ءوزىنىڭ باعدارلامالىق ماقالاسىندا ەلدى-مەكەندەردى گازبەن قامتۋ جوسپارىن ءارى قاراي جالعاستىرۋعا ەرەكشە دەن قويعان بولاتىن.

تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە ەلىمىزدە گاز ءوندىرۋ جىلىنا 8-دەن 52 ميلليارد تەكشەمەترگە دەيىن ارتقان. ال، قازىر ەل تۇرعىندارىنىڭ 50 پروتسەنتكە جۋىعى گازبەن قامتاماسىز ەتىلگەن. سونداي-اق، 9 وبلىسقا گاز تارتىلعان. الايدا، ورتالىق جانە سولتۇستىك وڭىرلەرگە ءالى دە گاز جوق.

پرەزيدەنت ءوزىنىڭ بەس باستاماسىندا استاناعا ماگيستارالدى گاز قۇبىرىن سالۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەكتىگىن ايتتى. ول ءۇشىن قۇبىردى قىزىلوردا وبلىسىنان باستاپ – جەزقازعان – قاراعاندى – تەمىرتاۋ  ارقىلى تارتۋ جوسپارلانىپ وتىر. بۇل – 2,7 ميلليون ادامدى گازبەن قامتاماسىز ەتۋمەن قاتار، شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ جاڭا وندىرىستەردىڭ اشىلۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. استاناعا تارتىلاتىن گازبەن ەڭ الدىمەن قالاداعى جىلىتۋ قازاندىقتارى مەن وڭتۇستىك – شىعىس اۋدانىنىڭ تۇرعىندارى قامتىلاتىن بولادى.

وسى ماقساتتا «سارىارقا» گاز ماگيسترالىنىڭ 1-ءشى كەزەڭىن ىسكە قوسۋ ءىسى قولعا الىندى. بۇل جوبانىڭ ۇزاقتىعى 1061 كم بولادى جانە جىلىنا 2,2 ميلليارد تەكشە مەتر گاز وتكىزۋ مۇمكىندىگى بار. «سارىارقا» گاز ماگيسترالىن سالۋدىڭ ماڭىزى جوعارى. قاراوزەك گاز كومپرەسسورلىق ستانتسياسىنان 44 شاقىرىم جەردە «بەينەۋ-بوزوي-شىمكەنت» گاز قۇبىرىنىڭ بويىنان بۇرىپ سالىناتىن جوبا اياسىندا مىڭ شاقىرىمنان استام ماگيسترالدى جەلى تارتىلادى. قۇرىلىس اياقتالعاندا ەل ورتالىعى مەن سولتۇستىك وڭىرلەرىندەگى 171 ەلدى مەكەنگە كوگىلدىر وتىن جەتەدى. ونىڭ ىشىندە استانا قالاسى ماڭى مەن قاراعاندى وبلىسىنىڭ 119 ەلدى مەكەنى جانە اقمولا وبلىسىنىڭ 51 ەلدى مەكەنى تابيعي گازبەن كەزەڭ-كەزەڭىمەن قامتاماسىز ەتىلەدى.

اتالعان ءىرى جوبا جايلى «استانا گاز» قمگ باس ديرەكتورى ساعيدوللا ماقاشەۆ گاز قۇبىرىنىڭ بۇگىندە قارجىلاندىرۋ كەستەسى مەن شارتتارى ازىرلەنىپ ۇكىمەتتىڭ ءتيىستى شەشىمدەرىمەن بەكىتىلگەنىن ايتادى.

ونىڭ ايتۋىنشا، بيىل ناۋرىز ايىندا ەلباسى جاريالاعان 5 الەۋمەتتىك باستامانىڭ ءبىرى ەلدىڭ ورتالىق جانە سولتۇستىك ايماقتارىن گازداندىرۋعا ارنالعان بولاتىن. قولعا الىنعان «سارىارقا» ماگيسترالدىق گاز قۇبىرى «قىزىلوردا-جەزقازعان-قاراعاندى-تەمىرتاۋ-استانا» باعدارى بويىنشا وتەدى. ونىڭ جالپى ۇزىندىعى 1 061 شاقىرىمعا تارتىلادى جانە ءبىر جىلداعى گاز وتكىزۋ مۇمكىندىگى 2,2 ملرد تەكشە مەترگە جەتەدى. اتالعان جوبانى ىسكە اسىرۋ 2 ميلليون 700 مىڭ قازاقستاندىقتى گازبەن قامتاماسىز ەتۋگە جول اشادى ەكەن.

«سارىارقا» ماگيسترالدىق گاز قۇبىرىن جۇرگىزۋ ىسىنە نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ ءوزى ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ، باستى نازاردا ۇستاپ وتىر. ول كىسى وسى ءىرى جوبانىڭ جۇزەگە اسىپ، ارقا جۇرتىنىڭ كوگىلدىر وتىنمەن قامتاماسىز ەتىلۋىن اسىعا كۇتۋدە.

- بۇل ءبىزدىڭ ەڭ ءىرى جوبامىزدىڭ ءبىرى. مۇناي مەن گاز شىعاراتىن مەملەكەت رەتىندە قازاقستاننىڭ ورتالىعىن گازداندىرۋ ماسەلەسىنە ەندى عانا نازار اۋداردىق. ەندى بۇل ەل الدىنداعى ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك. ءبىز كەلەسى جىلى وسى ماڭىزدى گاز قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالىپ قالدى دەپ ايتاتىن بولامىز. بۇل گاز قۇبىرى ءبىزدىڭ ەلوردامىزعا دەيىن جەتىپ، ءار ۇيگە بارادى. وسىلايشا، ونەركاسىبىمىز وركەندەي تۇسەدى. سىزدەرگە ساتتىلىك تىلەيمىن»، - دەگەن بولاتىن ەلباسى.

مينيسترلىكتىڭ ەسەبىنە سەنسەك، قازىرگى تاڭدا حالىقتى گازداندىرۋ دەڭگەيى 47,38% قۇرايدى. بۇل دەگەنىمىز 8,5 ميلليون تۇرعىن گازبەن قامتىلعان. اعىمداعى جىلى مەملەكەت تاراپىنان گازداندىرۋعا 18,4 ميلليارد تەڭگە، ال ۇلتتىق وپەراتور تاراپىنان 1,5 ميلليارد تەڭگە قاراستىرىلعان. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا كوگىلدىر وتىنعا قول جەتكىزگەن تۇرعىندار سانى تاعى 129 مىڭعا ارتادى دەپ كۇتىلۋدە. بۇگىندە ەلىمىزدەگى 17 ءوڭىردىڭ 11-ءى تابيعي گازبەن قامتىلعان.

كوگىلدىر وتىننىڭ كوپشىلىكتىڭ تۇرمىسنا تيگىزەر پايداسى مول. سول ءۇشىن ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىن تياناقتى ورىنداپ، ەل حالقىن مۇمكىندىگىنشە گازبەن قامتۋ كەزەك كۇتتىرمەيتىن ماڭىزدى ماسەلە. بۇل جۇمىس قازىرگى تاڭدا شىنداپ قولعا الىنۋدا. دەمەك، جاقىن بولاشاقتا بارشا قازاقستاندىقتار ءۇشىن كوگىلدىر وتىن قول جەتىمدى بولادى دەپ ەسەپتەيمىز.

اbai.kz