سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 5123 0 پىكىر 3 شىلدە, 2011 ساعات 10:04

وتەپبەرگەن الىمگەرەەۆ…زەينوللا دەگەن اتىم قالسا جارايدى دەۋشى ەدى

تۋعان ەلدىڭ ءدۇر تۇلعالارىنىڭ ءبىرى، ايتۋلى ادەبيەتشى، مەملەكەتتىك جانە حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىقتارىنىڭ يەگەرى، رەسپۋبليكاعا ەڭبەگى سىڭگەن قايراتكەر، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى زەينوللا سەرىكقاليەۆتىڭ بۇل دۇنيەدەن وتكەنىنە دە جەتى جىلدان استام ۋاقىت بولدى. ارتىندا مول ادەبي مۇراسى قالدى. ونىڭ قازىرگى جاي-كۇيى قانداي؟ كوزى تىرىسىندەگى تىرلىگى، ادەبي ورتا، ءۇي تۇرمىسىنا ارالاسى قالاي ەدى، جۇمىس ىستەۋ ەرەكشەلىگى شە؟

مىنە، ءبىز وسىنداي سۇراقتاردى ونىڭ جارى، بەلگىلى عالىم مايرا ساتىبالديەۆاعا قويعان بولاتىنبىز.

- زەكەڭنىڭ دۇنيەدەن وتكەنىنە دە ءبىرشاما ۋاقىت بولىپتى. وسى كەزەڭدە ول كىسىنىڭ ادەبي مۇراسىن جۇيەلەپ، زەردەلەۋدە قانداي ءىس-ارەكەتتەر جاسالىندى؟

- ول اۋىرارىنىڭ الدىندا عانا «ارىس» باسپاسىنا سىن كىتابىن تاپسىرعان-دى. بىراق ونىڭ جەكە جيناق بولىپ شىققانىن كورە المادى. ودان سوڭ ءوزىنىڭ سوڭعى مەزگىلدە قىزمەت ەتكەن «راريتەت» باسپاسى ونىڭ مەملەكەتتىك سىيلىق العان «التىن جامبى» دەپ اتالاتىن سىن كىتابىن زي-نايدا ياكوۆلوۆنا كيمنىڭ اۋدارماسىمەن «زولوتايا ەمبلەما» دەگەن اتپەن ورىس تىلىندە جا-ريالادى.

تۋعان ەلدىڭ ءدۇر تۇلعالارىنىڭ ءبىرى، ايتۋلى ادەبيەتشى، مەملەكەتتىك جانە حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىقتارىنىڭ يەگەرى، رەسپۋبليكاعا ەڭبەگى سىڭگەن قايراتكەر، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى زەينوللا سەرىكقاليەۆتىڭ بۇل دۇنيەدەن وتكەنىنە دە جەتى جىلدان استام ۋاقىت بولدى. ارتىندا مول ادەبي مۇراسى قالدى. ونىڭ قازىرگى جاي-كۇيى قانداي؟ كوزى تىرىسىندەگى تىرلىگى، ادەبي ورتا، ءۇي تۇرمىسىنا ارالاسى قالاي ەدى، جۇمىس ىستەۋ ەرەكشەلىگى شە؟

مىنە، ءبىز وسىنداي سۇراقتاردى ونىڭ جارى، بەلگىلى عالىم مايرا ساتىبالديەۆاعا قويعان بولاتىنبىز.

- زەكەڭنىڭ دۇنيەدەن وتكەنىنە دە ءبىرشاما ۋاقىت بولىپتى. وسى كەزەڭدە ول كىسىنىڭ ادەبي مۇراسىن جۇيەلەپ، زەردەلەۋدە قانداي ءىس-ارەكەتتەر جاسالىندى؟

- ول اۋىرارىنىڭ الدىندا عانا «ارىس» باسپاسىنا سىن كىتابىن تاپسىرعان-دى. بىراق ونىڭ جەكە جيناق بولىپ شىققانىن كورە المادى. ودان سوڭ ءوزىنىڭ سوڭعى مەزگىلدە قىزمەت ەتكەن «راريتەت» باسپاسى ونىڭ مەملەكەتتىك سىيلىق العان «التىن جامبى» دەپ اتالاتىن سىن كىتابىن زي-نايدا ياكوۆلوۆنا كيمنىڭ اۋدارماسىمەن «زولوتايا ەمبلەما» دەگەن اتپەن ورىس تىلىندە جا-ريالادى.

«زەينوللانىڭ 70 جىلدىعىنا وراي اۋەلى ءۇش تومدىعىن، ودان سوڭ سەگىز تومدىعىن شىعارامىز» دەگەن اڭگىمە بولىپ، وسىعان وراي دوسى زۇلقارناي ساحيەۆ ءبىراز تەر توكتى. بىراق ءتۇرلى سەبەپتەر بولدى ما، قايدام، ايتەۋىر اڭگىمە سوڭى «قوي، بولدى»-عا اۋىستى. قازىردە «راريتەت» باسپاسى ءۇش تومدىعىن شىعارامىز دەگەن پيعىلدا جۇرگەن سياقتى. باسقا ەش وزگەرىس جوق.

- زەكەڭ مۇراعاتىندا بۇرىن ەش جەردە جاريالانباعان قولجازبالارى بار ما ەدى؟

- شىنىمدى ايتسام، مەن ونىڭ مۇراعاتىنا دەندەپ كىرىسىپ، ءار دۇنيەسىن پاراقتاعان ەشتەڭەم جوق. ايتسە دە وندا جاريالانباعان دۇنيەلەر از سياقتى. زەكەڭ ءوز ىسىنە اسقان ۇقىپتى ەدى عوي. ءاربىر جاڭا دۇنيەسىن دەر كەزىندە باس-تىرىپ، ءتۇرلى باسىلىمدارعا جونەلتىپ وتىراتىن جانە ءار ماتەريالىنىڭ جارىق كورۋىن قاداعالايتىن. ايتسە دە ۇيدە بەلىن بۋعان قاعازدارى كوپ. ديدار امانتاي، ءاليا بوپەجانوۆا سياقتى دوستارى «قاعازدارىن قارايىق، رەتتەيىك» دەپ، قايتا-قايتا مازالاپ ءجۇر. كەلىپ جاتسا، كورەدى. نەنىڭ بار، نەنىڭ جوعىن ناقتىلايدى عوي.

ال وزىمە سالسا، زەينەكەڭنەن ءبىراز نارسە قالعان سياقتى بولادى دا تۇرادى. ۇيدە بۋما-بۋما تۇيىنشەكتەر بارشىلىق. كەزىندە: «وسىلاردىڭ ءبارىن نە ىستەيمىز، مىناۋ سارعايعان گازەت قيىندىلارى نەگە كەرەك؟» - دەگەنىمدە، ول ءسال عانا جىميعان قالپى: «از ۋاقىت شىدا، بارىنە دە كەزەك كەلەدى»، - دەۋشى ەدى. ەندى، مىنە، ارامىزدا ول جاق. الگى قاعازداردى اقتارۋ، ىرىكتەۋدىڭ كەزەگى بىزگە دە جەتكەن سياقتى. بىراق ارادا قانشا ۋاقىت ءوتتى، ءالى دە سول باياعى «قول تيمەيدى» دەگەن دالەل بار.

- ول كىسى تاۋلىكتىڭ قاي شاعىندا جۇمىس ىستەگەندى جاقسى كورۋشى ەدى؟

- الدىمەن ايتارىم، زەينوللا شىعارماشىلىق دەمالىس الىپ، ايلاپ جازۋ ۇستەلىنە بايلانىپ كورگەن جوق. ۇدايى قىزمەتتە ءجۇردى. ول تاۋلىكتىڭ كۇندىزگى سەگىز ساعاتىندا ەڭبەك زاڭىنا ساي جۇمىستا بولادى. سودان سوڭ ۇيگە كەلە سالا تاماعىن ىشەدى دە، بىردەن ۇيقىعا كەتەدى. تۇنگى ساعات 12-1-لەردە تۇرىپ اپ، جازۋ-سىزۋىنا كوشەدى. ساعات تاڭعى 4-5-تەردە قايتادان جاتا قالىپ، 8-دەردە جۇمىسىنا كەتەتىن.

- كەزەكتى ەڭبەك دەمالىسىن قالاي پايدالاناتىن؟ ءبىر جاقتارعا بارۋشى ما ەدى؟

- ءار ءتۇرلى. كەيدە قاپ تاۋىنا جولداما الىپ، جازۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق ۇيلەرىندە دەمالاتىن. اراعا 2-3 جىل سالىپ، ءوزىنىڭ تۋعان اۋىلى گانيۋشكينگە بارىپ، اپا-قارىنداسى، تۋىستارىنا قىدىراتىن. وندا دا اعايىنعا دەگەن سالەمى 3-4 كۇننەن ءارى اسپاي، قايتادان جازۋ ۇستەلىنە تاڭىلاتىن. ول ۇزاق جازعاندى جاقسى كورەتىن، بار ءومىرى كىتاپ وقۋ، جازۋمەن ءوتتى عوي.

جازۋدان قولى بوساسا، جاياۋ جۇرگەندى، تاۋعا كوتەرىلىپ، قىدىرعاندى قالايتىن. اباي مەن جامبىلدىڭ، قانىش پەن عابيتتىڭ مەرەيتويلارىنا وراي وتكىزىلگەن 100-150 شاقىرىمدىق جاياۋ جۇرىستەرگە قاتىستى. ماحامبەتتىڭ 200 جىلدىعىنا وراي اتىراۋ - قاراوي باعىتىنداعى جۇرىسكە وسىنشالىقتى قاتىسقىسى كەلگەن. بىراق مەڭدەگەن اۋرۋ مۇمكىندىك بەرمەدى.

ول سول اۋىرىپ جۇرگەنىندە ءبىراز قالامگەر بوپ مەككەگە قاجىلىققا باردى. ايتسە دە وتە شارشاپ، كوڭىلى ءپاس بولىپ قايتتى. زەكەڭ - تابيعاتىندا اقتارىلىپ، سىر اشۋعا جوق، توماعا تۇيىق جان. بىراق سول ساپاردان ورالعاندا: «مەككەگە ادام كوپ بارادى ەكەن. دەگەنمەن ءبارى بىردەي قۇدايعا قۇلشىلىق قۇرىپ، پايعامبارعا دەگەن سەنىممەن ەمەس، انشەيىن داقپىرت، بايلىق شاشۋعا قۇمار سياقتى. شىنايى سەزىم، جۇرەك تازالىعى جوق. مەن كورگەننىڭ كوبى قۇدايسىز، جەكە باستىڭ جالعان مارتەبەسىن ىزدەگەندەر. تەگىندە ولار وتە قاۋىپتى»، - دەگەنى بار.

- زەينوللا اعانىڭ ادام رەتىندەگى قانداي ەرەكشەلىكتەرىن ايتار ەدىڭىز؟

- ول پەندە بولىپ بىرەۋدى جاماندامايتىن. جاقسى كورگەنىن دە، ۇناتپاعانىن دا كوپ سەزدىرمەيتىن. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، وندا جانىمەن اقتارىلىپ، جۇرەگىن جالاڭاشتاۋ دەگەن جوق. ايتسە دە ۇيگە بىرەۋ كەپ، قوناق بولسا، قۇراق ۇشىپ، اياعىنىڭ ۇشىمەن جۇرەتىن. كەڭ وتىرىپ، اڭگىمەلەسكەندى قالايتىن. وندا ادامدى حان دەپ، قارا دەپ ءبولۋ جوق، جۇرەگى قالاي قابىلداسا، سولاي سىيلايتىن. بىراق ماعان «ۇيگە كەلگەن قاي قوناقتى دا جايراڭداپ قابىلداپ، جاقسى ءدام ۇسىن، كۇلىمدەپ شىعارىپ سال» دەپ ەسكەرتىپ وتىراتىن. ال ەكەۋارا وتىرعاندا، ول ەشكىمدى جاماندىققا قيمايتىن. ءوز باسىم ونىڭ بارلىق كوڭىل كۇيىن تەك كوزىنەن عانا ۇعاتىنمىن. ونىڭ كوزى ەشتەڭەنى جاسىرىپ كورگەن جوق.

- ول كىسى ءۇي ىشىندە قازان-وشاققا ارالاسىپ، قولىنا پىشاق، وجاۋ ۇستايتىن با ەدى؟

- جوق، وندايمەن ءىسى بولمايتىن. كەيدە مەن ۇزاق ىسساپارعا كەتىپ بارا جاتسام، كۇندەلىكتى جەيتىن تاعامىن ازىرلەپ، تەك جىلىتا قوياتىنداي قالىپتا قالدىرىپ كەتسەم، قايتىپ ورالعاندا الگىلەردىڭ ۇستىنەن از-مۇز شۇقىعانى بولماسا، ەشبىرىنىڭ مۇرتىن بۇزبايتىنىن كورەتىنمىن. كەرەك دەسەڭىز، دۇكەندەردەگى ناننىڭ، ءسۇتتىڭ باعاسى، وزىنە قاجەتتى كويلەكتىڭ مولشەرىن دە بىلمەيتىن. اكەلسەڭ - كيەدى، دايىنداساڭ - ىشەدى، جەيدى، قالعانى - جازۋ عانا. سودان سوڭ كۇندەلىكتى جۇمىسىن بىلەتىن.

بىردە بازار ارالاپ جۇرسەك، بىرەۋلەردىڭ ساۋدالاسىپ، كەرىلدەسكەنىن تۇرا قاپ، تىڭداپ تۇر. مەن بۇل نەگە قىزىعىپ كەتتى ەكەن دەپ: «نەمەنە، الگى زاتتى سەنىڭ دە العىڭ كەلىپ كەتتى مە؟» - دەسەم، «جوعا، ءۇپ-ۇلكەن ادامداردىڭ تۇككە تۇرمايتىن بىردەڭە ءۇشىن وڭەش سوزىپ، ساۋدالاسقانى قىزىق تا»، - دەپ ءماز بولادى.

تاعى بىردە جۇمىستان ورالسام، «مايرا-اۋ، مەن ءبىر كەرەمەت بال الىپ قويدىم، ءدامى تاماشا!» دەگەنى. مەن ءبىر ىڭعايسىزدىقتىڭ بولعانىن بايقادىم دا: «ونىڭدى قايدان الدىڭ؟» - دەپ ەدىم، «ۇيگە اكەلدى»، - دەيدى.

«تاتىپ كوردىڭ بە؟» - دەيمىن مەن.

«نەگە تاتام، ءوزى ۇيگە اكەلىپ تۇر ەمەس پە؟»

مەن ۇندەمەدىم.

سويتسە، سەكەر قوسىپ، قويمالجىڭدانعان سيروپ ەكەن. وسىنى ايتقانىمدا ول:

«جاقسى، ءوزىم ءوز بولعالى العان ءدامىم عوي. قاجەت بولسا، ءبىر جىل جالاسام دا، تاۋىسارمىن»، - دەپ، رەنجىپ قالدى. مەن جۋىپ-شايدىم. «دۇنيەنىڭ ءبارى سەن سياقتى تەك ادالدار عانا ەمەس، ارامزا، وتىرىكشىلەر دە بار. سوندىقتان بۇل جالعان الداۋ مەن الدانۋدان دا تۇرادى»، - دەپ ەدىم، ول: «تىرلىكتە ءتاتتى دە بار، اششى دا از ەمەس»، - دەپ قوسىپ قويدى.

- ول ءوزىنىڭ قازاق ادەبيەتىندە ءتىرى بەلينسكي ەكەنىن بىلەتىن بە ەدى؟

- بىلەتىن. بىراق ونى قىزمەتىندە پايدالانبايتىن. ول ومىردە (ادەبيەتتە) ايتام دەگەنىن ايتتى. زەينوللانىڭ ايتقانى كوبىنە سوڭعى ءسوز بولاتىن. ونىڭ عىلىمي ىزدەنىستەرىنىڭ ءبىرازى دۇنيەدەن وتكەن كلاسسيكتەر تۋىندىلارىن تالداۋ، بۇگىنگىنىڭ كوزقاراسىمەن باعا بەرۋ، سارالاۋ بولىپ كەلەتىن. ءاربىر ىزدەنىسىن اياقتاعان سايىن، سونىسىنا قۋانىپ، شاتتاناتىن.

ءبىر قاراعاندا، ونىڭ ادەبيەتتەگى تۇستاستارى ىلعي ءبىر تۇلعالى، ءتۇرلى جانردىڭ الىپتارى بولاتىن. ولار وزدەرى جايلى زەينوللانىڭ زەردەلەپ، جازعانىن قالايتىن. ءتىپتى كەيبىرى مۇنىڭ موينىن بۇرماعانىنا رەنجىپ: «سەن ىلعي دا ادەبيەتتىڭ ولگەن الىپتارى تۋرالى جازاسىڭ. سوندا سەنىڭ ءبىزدى جازۋىڭ ءۇشىن ءولۋىمىز كەرەك پە؟» - دەپ قاعىتاتىن.

- ءسىز قالاي ويلايسىز، ول نەگە عىلىم دوكتورى بولمادى؟

- كەزىندە بۇل سۇراقتى كوپ ادام وزىنە دە قوياتىن. سوندا ول جاۋاپ بەرمەي، بەرسە دە: «اتاعى دارداي بولسا دا، اتى شىقپاعان، زاتى جوق، ءادىل سوزدەن ادا، جاعىمپاز دوكتورلار كوبەيىپ كەتتى. سولاردىڭ اراسىندا ءوزىم كەتىپ قالمايىنشى دەپ قايمىعام»، - دەيتىن. بىراق ول تالاي قورعاۋشىلارعا وپپونەنت بولدى. سوندا ولار كوپتەگەن دوكتوردان كانديدات زەينەكەڭنىڭ تۇيىندەگەن ويىن دۇرىس جانە ءادىل دەپ وتىراتىن.

اسىرەسە جاستارعا قول ۇشىن كوبىرەك بەرگەندى جاقسى كورەتىن جانە ءبىر ەرەكشەلىگى - ادەبي وڭدەۋ، رەتسەنتسيا بەرۋدە تەك قۇتىلۋ ءۇشىن ەمەس، بارىن سالىپ، ءار ءىستى ىقىلاسىمەن ىستەيتىن.

ول ومىردە كوبىنە وزىنىكى ەمەس، وزگەنىڭ شارۋاسىمەن اۋرە بولىپ جۇرەتىن. ال الگىندەي عىلىمي اتاق جونىندە ايتا قالساڭ: «مەنىڭ ادامدار اراسىندا اكادەميك اتاعىم ەمەس، تەك زەينوللا سەرىكقاليەۆ دەگەن اتىم قالسا جارايدى»، - دەيتىن.

وسى ارادا ءبىر سىردى اشسام، مەن ونىڭ ايەلىمىن عوي، سوعان ساي بۇيرەگىم وعان كوبىرەك بۇراتىن دا شىعار، تالاي عىلىمي كەڭەس، قورعاۋلاردا ونىڭ مىنبەرگە كوتەرىلۋىنىڭ ءوزى ۇلكەن بەدەل، شىنايى باعا ەدى عوي. ونىسىن ەشۋاقىتتا بۇلداپ تا كورگەن جوق، بۇلدامايتىن دا. ەشقاشان سىر اشىپ، وزىنە ايتىلعان نەبىر جىلى ءسوزدى ۇيگە ايتىپ كەلمەيتىن.

- ادەبيەتشىلەر اراسىندا ونى جاقسى كورمەيتىن قالامگەر جوققا ءتان. بىراق ول كىسىنىڭ شىن دوستارى كىمدەر ەدى؟

- ول راس، زەينوللانىڭ جورا-جولداسى كوپ ەدى. بارىمەن دە سالەمى ءتۇزۋ، جاقسى قارىم-قاتىناستا بولاتىن. تاجىكەلەسىپ، بەت جىرتىسقان ءبىرى جوق. بىراق ول ءوز قۇرداستارىنا اسقان قۇرمەتپەن قارايتىن. ءتىپتى ولاردىڭ كەيبىر وعاش قىلىقتارىن دا جوققا شىعارىپ وتىرۋشى ەدى. اعالارىنا دا تىلەكشى. حامزا ەسەنجانوۆ، تايىر جاروكوۆ، ءابۋ اتامىز، ونىڭ قىزى رايحان اپاي، جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، اسقار سۇلەيمەنوۆتەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى جوعارى بولدى. ولاردىڭ جۇبايلارى، اعايىن-تۋىستارىمەن ارالاسى ۇزىلمەيتىن. اسىرەسە اسقاردىڭ اناسى ايتولىنى ءوز اناسىنداي سىيلايتىن. اسقاردىڭ تۋعان، قايتقان كۇندەرىندە اپايعا مىندەتتى تۇردە ادەيىلەپ سالەم بەرىپ، اڭگىمەسىن تىڭدايتىن، دوسىن ەسكە الاتىن.

ءوزى قايتىس بولارىنىڭ الدىندا ايتولىعا قالايدا ءبىر سالەم بەرگەندى قالادى. بىراق مەڭدەگەن اۋرۋ توسەگىنەن تۇرعىزبادى. تۇرا المايتىنىن ءبىلدى. سوسىن ماعان: «مايرا، سەن ايتولىعا بار، سالەم بەر! اسقاردىڭ تۋعان كۇنىمەن (29 جەلتوقسان) قۇتتىقتاپ، «جۇزگە جەتىڭىز!» دەپ تىلەۋ تىلە، «قىرىقتىڭ ءبىرى - قىدىر، ءبىز جەتپەسەك تە، ول جەتەر»، - دەدى. مەن ايتقانىن ورىندادىم.

الگىندە ايتقان رايحان اپاي ەكەۋى قاتتى دوس بولاتىن. اندا-ساندا ول كىسى: «زەينوللا، اس سالىپ قويدىم، كەلىپ جەپ كەتىڭدەر»، - دەپ تەلەفون شالاتىن. سوسىن ەكەۋى ءماز بولىپ، ۇزاق-ۇزاق اڭگىمەلەسۋشى ەدى.

سول سياقتى جۇمەكەن اعا ۇيىندەگى ءناسىپ جەڭگەمىز دە زەينوللا قايتىس بولعاندا: «جۇمەكەنىم ولگەنمەن، ونى ولتىرمەيتىن زەينوللام بار دەۋشى ەدىم. ەندى كىمگە ءۇمىت ارتامىز؟ مەنىڭ جۇمەكەنىم شىنىمەن دە ولگەن ەكەن عوي، بۇدان بىلاي ول جوق بىزگە»، - دەپ ەڭىرەگەندە، ەتەگى جاسقا تولعان.

- ول كىسى اۋرۋدى قالاي قابىلدادى؟ قورقاق پا ەدى؟

- زەينوللا ۇزاق اۋىردى. ءبىر جاعىنان الدانىپ قالدى. دارىگەرلەر ەكى جىلداي اۋرەلەدى، ءتورت رەت تەرەڭ تالداۋ جاساپ، سىناما الدى. جوقتان وزگە دالەلدەر ايتىپ، ەڭ سوڭىندا كەلىپ باۋىر استى بەزدەن تۇسكەن قاتەرلى ىسىك دەپ تاپتى.

شىنى كەرەك، وعان دەيىن زەينوللا ءتىپتى دە اۋىرىپ كورگەن ەمەس. سوعان ساي باستاپقىدا اۋرۋدى مويىندامادى. ونىڭ ۇستىنە دارىگەردىڭ ءار ءتۇرلى ساراپتارى ونى ويلاندىرعان دا جوق. ايتسە دە ول سوڭىندا تابەتىنىڭ ناشارلاپ، از ۋاقىتتا 16 كەلى سالماق جوعالتقانىنا كۇدىكتەنىپ: «وسى مەن راك ەمەس پە ەكەم؟» - دەپ، ەمدەۋ ورىندارىنان قاشاتىندى شىعاردى. بىراق ۋايىم جەپ، شاعىم ايتىپ كورگەن جوق. ەش تاپسىرما دا ايتقان ەمەس. مۇمكىن ول ءوزىنىڭ بۇل ومىردە قۇداي بەرگەن وزىنە ءتان مىندەتتى ابىرويمەن ورىنداعانىنا سەندى مە؟..

سولاي دەگەنمەن دە، ونىڭ ومىردە وكىنىشتى جايلارى كوپ ەدى. ارتىندا ۇرپاق قالمادى. العاشقى جولداسى ەلميرانى وتە جاقسى كورەتىن. ونىڭ سۋرەتىن ولە-ولگەنشە كىتاپ سورەسىنەن العان جوق. مەن دە وعان ەش قارسىلىق بىلدىرگەن ەمەسپىن. ايتسە دە ول بايبىشەسى تۋرالى بىردە-ءبىر اڭگىمە ايتىپ كورگەن ەمەس. بار-جوعى «مىنا سۋرەتتە جۇمىسىڭ بولماسىن» دەپ ءبىر رەت ەسكەرتتى. كەيىننەن بۇل ماسەلەنى جاڭعىرتقان ەمەسپىز.

شىندىعىندا، ول ادەبيەت ءۇشىن تۋعان جان ەدى. ونى زەينوللا (قابدولوۆ) اعاسى ايتقانداي، «اردىڭ ءىسى» دەپ بىلەتىن. سوعان ساي ول ءار كۇنىن ادەبيەتكە ارناپ، ونى قىزعىشتاي قورىپ، ۇكىلەيتىن، جانىنا بالاپ ءوتتى. سوندىقتان ونى قازاق ادەبيەتىنەن ءبولىپ قاراۋ مۇمكىن ەمەس سياقتى.

- وتباسىندا قالاي ءومىر سۇردىڭىزدەر، ءبارى دە ءتاتتى مە؟

- مەن زەكەڭمەن 18 جاسىمدا تانىستىم. وندا ول قازپي-ءدىڭ اسپيرانتى، مەن ءىى كۋرس ستۋدەنتى بولاتىنمىن. اراعا ون جىل سالىپ ۇيلەندىك، 26 جىل ءبىر شاڭىراقتىڭ استىندا ءومىر سۇردىك. ءبارى دە كەرەمەت دەي المايمىن. ويتكەنى ءومىر عوي، ءتۇرلى جاعدايلار بولادى. بىراق ول قاشان دا ۇزاق كۇندىك ءىسساپاردان دا، كۇنى بويعى جۇمىستان دا ۇيگە جەتكەنشە اسىعاتىن جانە قاشان دا تابالدىرىقتان اتتاعاندا جۇزىندە ادەمى ءبىر جىميعان جىلىلىق بولاتىن. مەن ونى ىلعي دا ساعىنىپ، كۇتىپ وتىراتىنمىن.

ول قولى بوستا دومبىرا تارتىپ، كۇي شالعاندى ۇناتاتىن، مەنىڭ كەي-كەيدە ءان سالعانىمدى قالايتىن.

ول ءوز ورتاسىندا اسا بەدەلدى ءىرى تۇلعا ەدى. مەن ءۇشىن زەينوللا سەرىكقاليەۆ - ۇلى ادام. ال ۇلىلاردىڭ ۇلىقتار ءىسى كوپ بولادى. ولار ۇمىتىلمايدى دا. لا-يىمدا ول قازاق ادەبيەتى ءۇشىن دە سول قالىپتا قالسا ەكەن دەپ ويلايمىن.

- سۇحباتىڭىزعا راحمەت!

ءبىز بىلەتىن بىرەگەي سىنشى زەينوللا سەرىكقاليەۆ - ادەبيەت ءۇشىن قايتالانباس ءىرى تۇلعا. جاستاردىڭ جاناشىرى، جۇرتشىلىقتىڭ سۇيىكتىسى ەدى. وعان وسى اڭگىمە ارقىلى تاعى دا ءبىر كوز جەتكىزۋگە بولاتىن سياقتى. جاتقان جەرىڭ جايلى، توپىراعىڭ تورقا بولسىن، اسىل اعا!

وتەپبەرگەن الىمگەرەەۆ

http://www.aorda.kz/?p=10625

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3235
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5366