ءار ەلدىڭ ادەبيەتى سول حالىقتىڭ بولمىسىنا تارتىپ تۋسا كەرەك. ءبىز قازاق ادەبيەتىنىڭ ءار كەزەڭىندەگى كوركەم شىعارمالار تىزبەگىنەن ۇلتتىق سانامىزدىڭ كەسكىنىن كورەمىز. كەسكىن - بەسىكتەن باقيعا ساپار شەككەن ادامداي نەشە ءبىر تۇرگە ەنىپ، وزگەرىپ تۇراتىنى تاعى بار. ال بۇگىنگى ادەبيەتتىڭ كەلبەتى اۋەلدە بۇلىڭعىرلاۋ، ءتىپتى قازىردە سونداي دەپ كەلەتىن ادەبي اڭگىمە بار. اسىلى، ءبىزدىڭ ادەبيەتتە ءسوز كوپ. بىراق ادەبيەتتە ءوز قوعامىنان تىس ءومىر سۇرە المايدى. دەمەك، ادەبيەتتىڭ ايقىندىعىنىڭ ايناداعىداي كورىنبەۋىنىڭ ءوزى قوعامنىڭ ىشكى داعدارىسىندا جاتسا كەرەك-اۋ. وسى تۇيىققا تىرەلگەن جولسىزدىق پەن باعدارسىزدىقتىڭ ءوزى ادەبيەتتىڭ جاڭا تىنىسىنا اينالعانداي.

جۋىقتا «جۇمباق كىتاپ» دەگەن اتپەن تۇڭعىش كىتابى جارىق كورگەن ماقسات مالىكتىڭ شىعارمالارىنان ءبىز بۇگىنگى قارتايعان، توقتاپ قالعانداي اسەر قالدىراتىن قوعامداعى ادام ساناسىنىڭ ياعني، ءسىز بەن ءبىزدىڭ تەرەڭدەپ بارا جاتقان ۇلتتىق سانامىزدىڭ الاسۇرىپ داعدارعان كۇيىن كورەمىز. بۇل - قازاق ادەبيەتىنىڭ جاڭا پاراسى. جاڭا لەپ! جاتىرقايسىز. الايدا، ءومىردى ەكى رەت سۇرگەن ازىرگە ەشكىم جوق. سودان دا ءبىز ءۇشىن ءبارى توسىن كورىنەر. توسىندىق - «جۇمباق كىتاپ» ەمەس، ول - ءسىزدىڭ جان دۇنيەڭىزدىڭ ءدال قازىرگى ءحالى.

جازۋشى ماقسات مالىكتى العاشقى كىتابىنىڭ قالىڭ وقىرمانعا جول تارتىپ، قازاق ساناسىنا ساڭىلاۋ تاۋىپ، ساۋلە ءتۇسىرسىن ءھام جازۋىنىڭ ءوزى دە ادەبيە ميسسياسىنىڭ اقىرىنا ادالدىقپەن جەتۋىنە نيەتتەسىگىمىزدى بىلدىرەمىز.

ءار ەلدىڭ ادەبيەتى سول حالىقتىڭ بولمىسىنا تارتىپ تۋسا كەرەك. ءبىز قازاق ادەبيەتىنىڭ ءار كەزەڭىندەگى كوركەم شىعارمالار تىزبەگىنەن ۇلتتىق سانامىزدىڭ كەسكىنىن كورەمىز. كەسكىن - بەسىكتەن باقيعا ساپار شەككەن ادامداي نەشە ءبىر تۇرگە ەنىپ، وزگەرىپ تۇراتىنى تاعى بار. ال بۇگىنگى ادەبيەتتىڭ كەلبەتى اۋەلدە بۇلىڭعىرلاۋ، ءتىپتى قازىردە سونداي دەپ كەلەتىن ادەبي اڭگىمە بار. اسىلى، ءبىزدىڭ ادەبيەتتە ءسوز كوپ. بىراق ادەبيەتتە ءوز قوعامىنان تىس ءومىر سۇرە المايدى. دەمەك، ادەبيەتتىڭ ايقىندىعىنىڭ ايناداعىداي كورىنبەۋىنىڭ ءوزى قوعامنىڭ ىشكى داعدارىسىندا جاتسا كەرەك-اۋ. وسى تۇيىققا تىرەلگەن جولسىزدىق پەن باعدارسىزدىقتىڭ ءوزى ادەبيەتتىڭ جاڭا تىنىسىنا اينالعانداي.

جۋىقتا «جۇمباق كىتاپ» دەگەن اتپەن تۇڭعىش كىتابى جارىق كورگەن ماقسات مالىكتىڭ شىعارمالارىنان ءبىز بۇگىنگى قارتايعان، توقتاپ قالعانداي اسەر قالدىراتىن قوعامداعى ادام ساناسىنىڭ ياعني، ءسىز بەن ءبىزدىڭ تەرەڭدەپ بارا جاتقان ۇلتتىق سانامىزدىڭ الاسۇرىپ داعدارعان كۇيىن كورەمىز. بۇل - قازاق ادەبيەتىنىڭ جاڭا پاراسى. جاڭا لەپ! جاتىرقايسىز. الايدا، ءومىردى ەكى رەت سۇرگەن ازىرگە ەشكىم جوق. سودان دا ءبىز ءۇشىن ءبارى توسىن كورىنەر. توسىندىق - «جۇمباق كىتاپ» ەمەس، ول - ءسىزدىڭ جان دۇنيەڭىزدىڭ ءدال قازىرگى ءحالى.

جازۋشى ماقسات مالىكتى العاشقى كىتابىنىڭ قالىڭ وقىرمانعا جول تارتىپ، قازاق ساناسىنا ساڭىلاۋ تاۋىپ، ساۋلە ءتۇسىرسىن ءھام جازۋىنىڭ ءوزى دە ادەبيە ميسسياسىنىڭ اقىرىنا ادالدىقپەن جەتۋىنە نيەتتەسىگىمىزدى بىلدىرەمىز.

تومەندە جازۋشى ماقسات مالىكتىڭ ءۇش اڭگىمەسىن ۇسىنىپ وتىرمىز.

«اباي-اقپارات»

ماقسات مالىك. باسسىز ءبورى

كوك ءبورىنىڭ ماڭ دالانى ۇرەيگە بولەپ ۇلىعىسى كەلدى. «اۋۋ... اۋۋ... اۋۋۋ...» ۇلي المادى. باسى جوق ەكەن. قايدا قالدى، بىرەۋلەر شاۋىپ الدى ما، الدە ءوزى ءبىر جەرگە ۇمىتىپ كەتتى مە، و جاعىن بىلە المادى. قاتتى وكىندى. ۇلي الماعانىنا. جورتىپ كەلەدى. جوعالعان باسىن ىزدەپ. ۇزاق ءجۇردى. باسى ەش جەردەن كەزىكپەدى.

ءبىر قىرقادان اسىپ تۇسكەندە توپتانعان قورقاۋلاردى كوردى. وزدەرىنشە ۋ-شۋعا بولەپ، ۇلىپ جاتىر ەكەن. باسسىز ءبورىنى كورىپ، ءبارى تىراعايلاپ قاشا جونەلدى. كوك ءبورى نەگىزىندە قورقاۋلاردان ءوزىنىڭ باسىن سۇراعاسى كەلگەن-ءدى. ەندى مۇمكىن ەمەس. قوقاۋلاردىڭ سوڭىنان قۋعىسى كەلگەن، ارى جىبەرمەدى.

كوك ءبورى: «مەنىڭ باسىم كىمگە كەرەك بولدى ەكەن؟» دەپ ويلانىپ كەلەدى. ءبىر قىزىعى ءوز تابيعاتىنا ءتان قۇبىلىسپەن ۇلي الماسا دا، ادام سەكىلدى سويلەيتىندى شىعاردى. مۇنداي داۋىستى تالاي ارتىنان قۋعان اڭشىلاردان ەستىگەنى بار. ونى ۇلي الماي ىشقىنىپ، ءوز ىشىنەن اششى وكسىكپەن «ەي، ءتاڭىرىم...» دەپ سىرتقا شىعارعاندا بايقادى. كوك ءبورىنىڭ ەڭ العاشقى ءسوزى «ەي، ءتاڭىرىم» دەپ باستالدى. وسى ءبىر داۋىس دالانى جاڭعىرىقتىرا جونەلگەن. اۋەلى ادامدار كەلىپ قالعان ەكەن دەپ ۇركە ءتۇسىپ، قاشپاققا ۇمتىلعان. قاتەلەسىپتى، ول - ءوزى ەكەن.

قايتا-قايتا ىشقىنعان داۋىسقا سالدى: «ەي، ءتا-ءڭى-ءى-ءى-ءرى-ءىم...» ايقايعا باستى. «ەي، ءتا-ءڭى-ءى-ءى-ءرى-ءىم...» الىستان «نەسىنە ايقايلاپ، دالانى باسىڭا كوتەرەسىڭ» دەگەن اشۋلى جاۋاپ جەتتى. كىلت توقتاي قالدى. جاۋاپتىڭ قاي جاقتان ەستىلگەنىن اڭعارمادى. تاعى دا ايقايلاۋعا وقتالعانىمەن، «وسى دا جەتەر، ودان دا نە بۇيىمتايىڭ بار، ايتا بەر. مەنىڭ اتىمدى اتاپ نەسىنە شاقىردىڭ» دەگەن داۋىس ەستىلدى. جان-جاعىنا الاقتاي قاراعان باسسىز ءبورى، ەش نارسەنى بايقاي المادى.

- بەكەرگە اۋرە بولاسىڭ، مەنى ەشقاشان كورە المايسىڭ. مەن سەنىڭ ءتاڭىرىڭمىن.

- وعان مەن قۇشتار ەمەسپىن دە. مەنىڭ باسىم قايدا؟

- باس دەيسىڭ بە،- قارقىلداپ كۇلگەن داۋىس جەتتى بۇعان،- كىمنىڭ باسى قايدا قالماي جاتىر. نەمەنەسىنە بۇلداپ تۇرسىڭ؟

- ماعان ءبارىبىر ءوز باسىم كەرەك. ۇلىعىم كەلەدى.

- سەن ەندى ۇلي المايسىڭ.

- نەگە؟

- ونى ادامداردان سۇرا.

- نە دەيسىز، ادامداردان... سوندا قالاي؟..

- ءيا، سەنىڭ باسىڭ ەندى ادامداردىڭ قولىندا.

- تۇك تۇسىنسەم بۇيىرماسىن، مەن ەشقاشان ادامداردىڭ تۇزاعىنا ءتۇسىپ كورگەنىم جوق.

- ونىڭ راس، دەگەنمەن سەنىڭ باسىڭ سولاردىڭ قولىندا.

- ولار مەنىڭ تەرىمە عانا قىزىعۋشى ەدى عوي. باسىم نە ءۇشىن قاجەت بولدى ەكەن؟...

كوك ءبورى ويلانىپ قالدى. باسىن جوقتاپ جىلاعىسى كەلدى. بورىلىگىن تانىتىپ، سىر بەرمەدى.

- كىم بىلەدى، وزگەلەردىڭ القىمىنان الۋ ءۇشىن شىعار. ولار مەنى دە ۇمىتىپ كەتكەلى قاشان...

بۇل - ءتاڭىردىڭ ءسوزى. ءون بويى وكىنىشتىڭ تابىمەن ورىلگەن.

- جوق، مەن بۇعان كەلىسىم بەرە المايمىن. باسىمدى قايتىپ الامىن ولاردان.

- ەندى ءبارى دە كەش...

- ەشتەن كەش جاقسى.

- مۇنداي قاعيدا ادامدارعا عانا ءتان.

- سوندا نە ىستەۋىم كەرەك، ءتاڭىرىم؟! ايتىڭىزشى؟

- ساعان ادامداردىڭ باسىن بەرەمىن. تاڭداعانىڭدى الاسىڭ.

- قاجەتى جوق. ماعان تەك ۇليتىن باس كەرەك.

- وعان مەنىڭ دارمەنىم جەتپەيدى.

- ءسىز جاراتۋشى ەمەسسىز بە؟

- ءيا، بىراق بىرىنىكىن بىرىنە الىپ بەرە المايمىن.

كوك ءبورى نە ىستەرىن بىلمەدى. «ءتاڭىردىڭ قولىنان ءبارى دە كەلدى» دەگەن ويدىڭ شىندىعىنا جەتە الماعانداي. وسى كەزدە ءتاڭىر سويلەدى:

- ەندى باسىڭدى ىزدەۋىڭ بەكەرشىلىك. مەنىڭ ۇسىنىسىمدى قابىل المادىڭ. ەندى سەنىڭ باسسىز عۇمىرىڭ باستالادى.

كوك ءبورىنىڭ دەنەسى ءدىر ەتتى. جەلكەسىن كۇجىرەيتىپ، الدەكىمگە ايبات شەككىسى كەلدى. قورىققاننان... ءيا، ۇلكەن ۇڭگىردىڭ ىشىندە العاش كوزىن تىرناپ اشقاننان بەرى عۇمىرىندا العاش رەت قورىقتى. باسسىز عۇمىرىنان.

- مەن ءبارىبىر ىزدەپ تابامىن.

- جولىڭ بولسىن!

كوك ءبورى ەندى ءوز ۇيىرىنە وگەي ەكەندىگىن سەزىندى. «ەي، باسىڭ قايدا؟» دەپ، ۇيالاستارى دا قور ەتۋى مۇمكىن عوي. باسسىز ءبورىنىڭ سوڭعى ءتۇيىنى وسى بولدى.

 

 

 

 

قارعىس اتقىر پاتشالىق

ول جاقتا ءبارى كەرەمەت دەپ ەستيتىنبىز. ۇزىن قۇلاق بويىنشا جۇماق تورىندەي ەلەستەيتىن. بىراق ەشكىم ول جەرگە بارىپ كەلگەن ەمەس. بار سىرعا تەك قانا سىرتتاي قانىقبىز. سوندىقتان بولار، بىزدەردىڭ ول جەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىمىز وتە جوعارى ەدى. سول جاققا بارىپ ءومىر سۇرسەك دەپ ارماندايتىنبىز. ساپار شەككىمىز كەلەتىن. دەسەك تە جولعا شىعۋعا ەشكىمنىڭ باتىلى جەتپەيتىن. ونىڭ دا وزىندىك سەبەبى بار، ءبارىمىز بەلگىسىز ەل جايىندا ەستىپ، سىرتتاي قانىق بولعانىمىزبەن، سول ەلدىڭ قاي جاقتا ورنالاسقاندىعىن بىلمەيتىنبىز. بىرەۋى سولتۇستىكتى، ەكىنشىسى وڭتۇستىكتى، ءۇشىنشىسى باتىستى، ءتورتىنشىسى شىعىستى سىلتەيتىن. ەشكىم كارتادان ناق تاۋىپ كورسەتىپ بەرگەن ەمەس. بەينە ءبىر اڭىز سياقتى. اڭىزدىڭ اقىرىنا شىداي المادىم. بۋىنىپ-ءتۇيىندىم دە باتار كۇندى بەتكە الىپ، جولعا شىقتىم. كۇن ءجۇردىم. توقتاماستان. ءتۇن ءجۇردىم. ۇيىقتامادىم. جۇرە بەردىم. بەيتانىس مەكەن جايىندا كورگەن-بىلگەن ەشكىمدى كەزىكتىرمەدىم. ۋاقىت وتە كەلە ادامداردى دا كورمەيتىن بولدىم. جاپان تۇزدە جالعىز جورتا بەردىم، جورتا بەردىم..، ءبىر كۇنى الىستان شاڭداتىپ كەلە جاتقان قارايعان كوردىم. ارامىز جاقىنداي ءتۇستى، جاياۋ ادام ەكەن، ەكەۋمىز جولىققاننان كەيىن بايقادىم، ول دا مەن سەكىلدى بەيباق ەكەن. جول ءجۇرىپ كەلە جاتقاندىعىن ايتامىن دا، ايتپەسە ونىڭ قاي جاقتان كەلە جاتقاندىعىن، قانداي ماقساتپەن ساپارلاپ جۇرگەندىگىن جاتقا بىلەتىن اۋليە دەرمىسىڭ... تەك ماعان قارسى باعىتتان كەلە جاتىر، ماعان ايانى وسى. ول مەنى بۇرىننان تانيتىن جان سەكىلدى سىڭاي تانىتتى.

- ءبارىبىر وكىنەسىز عوي.

- نە ايتىپ تۇرسىز.

- ساپارعا شىققانىڭىزدى ايتقانىم عوي، سەن ىزدەگەن ەلدە دە باقىت جوق. ءبارى جالعان...

ءجۇزى تۇتىگىپ كەتكەن. ءۇستى-باسىنا قاراي باستادىم، ارىپ-ازعان. ۇزاق ساپاردان بولۋى كەرەك دەپ ويلادىم.

- ءسىز ونى قايدان ءبىلىپ قويدىڭىز.

- جول بويى سەندەيلەردىڭ تالايىن كورگەنمىن. بىراق مەن سول سەندەر اڭساپ جۇرگەن ەلدەن بەزىپ كەلەمىن. جالعىز مەن ەمەس، ءبارى دە وسىلاي ويلايتىن. الايدا ەشكىمنىڭ باتىلى جەتپەدى.

- ولاي دەمەڭىز، ول جاقتا ءبارى دە جاقسى دەپ ەستىگەنبىز.

- ەستۋ بار جانە كورمەك بار.

- بالكىم قاتەلەسىپ تۇرعان شىعارسىز...

- اقىماق دەپ ويلايسىز با؟

- قۇداي ساقتاسىن، تەك سەنگىم كەلمەيدى ءسىزدىڭ ايتقاندارىڭىزعا.

- وندا تىڭداڭىز... ءبىر ەسەپتەن سىزگە بار كورگەن بىلگەندەرىمىدى ايتا وتىرىپ تىنىعىپ الايىن.

- نەگىزىنەن مىنا مەن،- دەدى وڭ قولىمەن كەۋدە تۇسىن نۇسقاپ،- سىزدەر اڭساپ جۇرگەن ەلدىڭ ازاماتىمىن. مەنىڭ شىر ەتىپ دۇنيەگە كەلىپ، كىندىك قانىم تامعان جەرىم. مەن ەمەس-اۋ، سان عاسىردان بەرى اتا- بابالارىمنىڭ سۇيەگى جاتقان جەر. باعزى زامانداردا اتا-بابامىز مىنا ءبىز سياقتى ۇرپاقتارىنا ميراس ەتەمىز دەپ، نايزانىڭ ۇشىمەن، بىلەكتىڭ كۇشىمەن قورعاعان ەكەن سول جەردى. بىراق توزعان ۇرپاعىنىڭ ءبىرى مەن سەكىلدى سول مەكەننەن بەزىپ كەتەدى دەپ ەش ويلاماعان شىعار.

كەكەسىنمەن كۇلىپ قويدى. سوسىن الدەكىمگە كىجىندى جۇدىرىعىن ءتۇيىپ.

- ءيا، ولار ويلاماعان بولۋى كەرەك. بىراق امال قانشا. قاشپاعاندا قايتەمىن، باسقا امالىم دا قالمادى، ول جاقتا بايىرعى تۇرعىنداردىڭ ءحالى مۇشكىل. بالكىم سەن باسقاسىڭ عوي، سەن ءۇشىن ءبارى ءبىر ىزگە ءتۇسىپ، ءوز قالپىمەن كەتە بەرەر. بىراق مەن ءۇشىن مۇمكىن ەمەس. سەنەسىز بە، ماسەلەن ءسىز مەنىڭ ايتقاندارىمنىڭ بارلىعىن ءتۇسىنىپ تۇرسىز عوي، ال ول جاقتا ماعان ءدال وسى تىلدە سويلەۋگە تىيىم سالىنعان. بار جازىعىم سول جەردىڭ بايىرعى تۇرعىنى بولعاندىعىم عانا.  وسىنىڭدى شاعىم رەتىندە ەشكىمگە ايتا المايسىڭ. تىپتەن اعايىندارىم، قانداستارىم تىڭداۋدان قالىپ بارادى. ءبىر-ەكى رەت قارسى شىققانمىن، سول ءۇشىن تالاي مارتە تاياق تا جەدىم.

ول كويلەگىن شەشىپ، ارقاسىن ماعان توستى. دىراۋ قامشىنىڭ بويداعى ۋىتى كەتكەنىمەن، قارا جولاقتار تىرتىق بولىپ قالىپ قويىپتى.

- بىراق ول ەلدە ءبارى دە جاقسى. نەگىزىندە ۇلكەن كىسىلەر سولاي ايتاتىن. مەن كورە قويعانىم جوق. سەنەسىز بە، ول جاقتىڭ بايىرعى تۇرعىندارى  ءالى دە الداۋ مەن ارباۋدا وتىر. سانالارىنا ۇرەيدى سونشالىقتى ءسىڭىرىپ تاستاعان. قانشا قيىنشىلىق بولسا دا، ايتەۋىر تىنىشتىقتان ايىرماسىن دەپ، اۋزىن بۋعان وگىزدەي وتىرا بەرەدى. سوعان ءىشىم ۋداي اشيدى.

تىزەرلەپ وتىرا قالعان بەيتانىس جولاۋشى، ەڭىرەپ جىلاپ جىبەردى.

- سەن دە باقىت ىزدەپ بارادى ەكەنسىڭ، مەن تەك ءوز قابىلداۋىمداعى پىكىرلەردى عانا ايتتىم. بارا بەرىڭىز سول ەلگە... تەك بايىرعى تۇرعىندارعا اياۋشىلىق كورسەتە ءبىلىڭىزشى. سەبەبى ءبارىن جاراتۋشى كۇش كورىپ تۇر عوي. مەن ءبارىبىر ءوز تامىرلاستارىمدى قۇتقارىپ الامىن، قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان وسى ءبىر كەزەڭدە قولدارى اۋىزدارىنا جەتپەي وتىرعان. الدەبىرەۋلەر جەتكىزبەي وتىرعان.   قۇرىسىن بۇيتكەن ءومىرى، قارعىس اتسىن.

- نە دەيسىز، كىمدى ايتىپ تۇرسىز.

- قارعىس اتسىن!

ول وسى ءسوزدى ارتىنا بۇرىلىپ، تاعى دا ءۇش-ءتورت رەت قايتالادى.

- كىمدى قارعاپ تۇرسىز. تۇسىنبەدىم...

- ءجا، ەشتەڭە ەمەس.

بەيتانىس جولاۋشى ورنىنان تۇردى.

- مەنىڭ ايتقاندارىمدى ەشكىمگە جەتكىزبەيمىن دەپ ۋادە بەرەسىز بە؟

- مەن ءالى ەشتەڭە ءتۇسىنىپ تۇرعان جوقپىن. ۋادەسى نەسى، الدە بىرەۋدەن قورقىپ تۇرسىز.

بىراق كىمنەن قورقۋى مۇمكىن دەگەن وي كەلدى ساناما.

- ...

ول ءۇن-ءتۇنسىز ءجۇرىپ كەتتى. مەن نە كەيىن قايتارىمدى، نە العا جىلجىرىمدى بىلمەي، تۇرعان ورنىمدا قاققان قازىقتاي قالشيىپ قالدىم. بىراق ءبارىمىز اڭساپ جۇرگەن ەلدەگى بايىرعى تۇرعىنداردى كورگىم كەلگەنى راس. بەلگىسىز مەكەن جايىندا نەبىر ماقتاۋلاردىڭ نەمەسە بەيتانىس جولاۋشى ايتقان اڭگىمەلەردىڭ اسەرى بولار.

...مەن ءبىر ورىندا ءالى تۇر ەكەنمىن...

 

ۋتوپيا

جەكسەنبى. تاڭ اتپاي جاتىپ تەلەفون شىرىلدادى. ۇيقىلى-وياۋ تۇتقانى كوتەردىم. دەمىنەن تانىدىم. ءوزىم وتە جاقسى كورەتىن، ءارى جەك كورەتىن دوسىم ەكەن. ءماز-ءمايرام. بالاشا قۋانادى.

- جاعدايىڭ قالاي؟

- باياعى قالپى.

- ۇيىقتاپ جاتىر ما ەدىڭ؟

- ءيا.

- باسە، ءوزىم دە سولاي ويلاعانمىن.

- وندا مەن ۇيقىمدى قاندىرىپ الايىن، ارتىنان حابارلاسارمىز.

- جو-جوق، تۇرا تۇر. مەندە ءبىر جاڭالىق بار.

نەندەي جاڭالىق ەكەندىگىن بىلمەدىم، بىراق ونىڭ ءوز ويىنداعى دۇنيەسىن جەتكىزۋگە دەگەن قۇشتارلىعى انىق سەزىلەدى. اۋىر ەسىنەدىم. كوڭىلىن قيمادىم.

- ايتا بەر، - دەدىم.

- ايتقاندا بىلاي عوي، - دەدى ول، ۇزاق اڭگىمە-دۇكەنگە دايىندالعان جانداي تاماعىن اۋىق-اۋىق كەنەپ، - وسى سەنىڭ شاشىڭ ۇزىن ەمەس پە؟

- ونى كۇندە كورىپ جۇرگەن جوقسىڭ با؟

- ماسەلە وندا ەمەس،  مىسالى مەنىڭ دە شاشىم ءوسىپ كەتكەن.

- وقاسى جوق، ايلىعىڭدى العان كۇنى قىسقارتارسىڭ.

- سەن ءالى دۇرىس تۇسىنگەن جوقسىڭ.

ءۇنى جالىنىشتى.

- تۇسىنبەيتىن نەسى بار، ەرىگەدى ەكەنسىڭ ادامدى ۇيقىسىنان قالدىرىپ.

- ءسال تىڭداشى ەندى...

- ال تىڭدالىق.

- مەنىڭ ايتپاعىم مىناۋ ەدى، وسى ءبىز شاشىمىزدى ءوسىرۋ ارقىلى ءوز قوعامىمىزعا دەگەن قارسىلىعىمىزدى تانىتپايمىز با؟

- جەتىسەرمىز...

داۋىسىم كەكەسىندى شىققان بولۋى كەرەك، ول جالما-جان ءىلىپ اكەتىپ، باستىرمالاتا جونەلدى.

- وندا تۇرعان دانەڭە جوق. وزگە دە دوستارىمىزعا جەتكىزەمىز ويىمىزدى، بالكىم ولار قوسىلار ءبىزدىڭ قاتارعا.

- ا-ا-ا...

- سونىمەن كەلىسەسىڭ عوي، ماسەلەن سكينحەدتەر سەكىلدى ءبىز دە توپ قۇرامىز.

- اينالايىن-اۋ، ولاردىڭ ءىس-ارەكەتتەرى باسقا عوي.

- ەشتەڭە ەتپەيدى، ولار اسىرە ۇلتشىل توپ بولسا، ءبىز جاي عانا، قوعامعا نارازى توپ رەتىندە كورىنەمىز.

- شىنىمدى ايتسام ۇيقىم كەلىپ تۇر.

- ايتەۋىر مەنىڭ ايتقاندارىمدى تولىقتاي ەستىدىڭ عوي.

- ءيا.

- ويلانۋعا ۋاقىتىڭ بار. جارايدى ارتىنان حابارلاسارمىز.

تەلەفوننىڭ تۇتقاسىن قويا سالدى. جىن قاققان با دەرسىڭ. ءتۇس كورىپ ويانعان شىعار. ءبيسسيميللا!

ۇيقىمدى جالعاستىرماق نيەتپەن جاتىن بولمەگە ەنىپ، اجەم ۇيرەتكەن دۇعالاردى قايتالاپ، توسەگىمە جانتايا بەرگەنىم سول، تەلەفون تاعى دا بەزەكتەدى. شىر-شىر ەتەدى. مىنالاردىڭ بارلىعىنا تاڭ اتپاي نە بولعان دەگەن ويمەن، قايتادان بارىپ تەلەفوننىڭ تۇتقاسىن كوتەردىم.

- ادام دەگەن ۇيقىنى ازايتۋ كەرەك، - دەدى، امانداسپاستان.

تانىدىم. دوستارىمنىڭ ءبىرى ەكەن. ول ارقاشاندا ءسوزىن وسىلاي باستايتىن. بىراق بارلىعى اقىلداسىپ الىپ، مەنى اجۋعا اينالدىرعىسى كەلەتىن سەكىلدى. اشۋلانىپ، داۋىسىمدى قاتايتىپ:

- ءيا، ەندى سەن نە ايتپاق ەدىڭ، - دەدىم.

ول ساسپاستان:

- ساعان ايتار جاڭالىعىم بار،-دەدى.

- تىڭدالىق.

- وسىمەن جەتىنشى كۇن، ياعني ءبىر اپتا بولدى ۇيدەن شىقپادىم. جۇمىسقا  بارمادىم. ءبىر ۇلكەن ءىس ويلاپ، قولعا الايىن دەپ جاتىرمىن.

- نە بولىپ قالدى ءوزى، امانشىلىق پا؟

- امانشىلىق قوي، بىراق ءوزىڭ بىلەتىندەي مەن قوعامىما قارسى اداممىن عوي.

- دۇرىس دەلىك، الايدا ەش قارەكەتسىز ءبىر اپتا بويى ءۇنسىز جاتىپ العانىڭا جول بولسىن.

- مىنە، مەن ءبىر اپتا بويى وسىنى ويلاپ، مىناداي ويعا بەكىدىم. ءبىزدىڭ قوعامنىڭ كەرى كەتۋى، مەملەكەت باسشىسىنا بايلانىستى ەمەس پە؟.. سولاي عوي...

- مۇمكىن.

- وندا مەن ەرتەڭ دۇيسەنبى كۇنى الاڭعا شىعىپ، مەملەكەت باسشىسىنا دەگەن ءوز نارازىلىعىمدى بىلدىرەمىن. ءار ءتۇرلى ۇراندار جازىپ، دايىنداپ قويدىم. قولىما ۇستاپ شىعامىن.

- سودان...

- سەن مەنىڭ جانىما ەرەسىڭ بە؟

- ەندى سەن تىڭدا، مەن ساعان ءبىر جاڭالىق ايتايىن.

- قانداي جاڭالىق؟

- كەشە تەلەديداردىڭ بارلىعى شۋلاپ جاتقان، جاڭالىقتان ەستىمەپ پە ەدىڭ؟

- نەنى؟

- كەشە سەن نارازىلىق تانىتقىڭ كەلىپ جۇرگەن مەملەكەت باسشىسى ورنىنان ءتۇسىپ قالعان. ۇلتىن ساتقانى ءۇشىن حالىق كوتەرىلىسكە شىعىپ، تاعىنان تايدىردى.

- ا-ا-ا...

- ساۋ بول!

تەلەفوننىڭ جەلىسىن تۇبىنەن جۇلىپ تاستادىم دا، قايتادان ۇيقىنىڭ قۇشاعىنا ەندىم. ويانسام دۇيسەنبى ەكەن. تۇرا سالا جۇمىسىما قاراي اسىقتىم.