سەنبى, 23 قاراشا 2024
2978 0 پىكىر 24 قىركۇيەك, 2019 ساعات 13:30

قىزىلوردالىق جىراۋلارعا شەتەلدىك تەاتر رەجيسسەرلارىنان ءجيى ۇسىنىس تۇسەدى

ۇلتىمىزدىڭ ۇلى مادەنيەتىن ۇمىتپاي ناسيحاتتاپ وتىرۋ - قاشان دا ماڭىزدى. بۇل تۇرعىدا مەملەكەت تاراپىنان ارنايى "رۋحاني جاڭعىوۋ" دەپ اتالاتىن باعدارلاما دا قابىلدانعان. وسى باعىتتى مىقتاپ ۇستانعان سىر بويىنىڭ ونەرپازدارى ارقاشان ۇلتتىق مۋزىكانىڭ بايراعىن تىك ۇستاپ كەلەدى. 
ماسەلەن، «قورقىت جانە ۇلى دالا سازى» حالىقارالىق فولكلورلىق-مۋزىكالىق ونەر فەستيۆالى اياسىندا قورقىت اتا اتىنداعى قمۋ-دا شەبەرلىك ءدارىسى ءوتتى. جيىنعا قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، جىراۋ الماسبەك الماتوۆ، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى ۇلجان بايبوسىنوۆا قاتىستى.
ونەر يەلەرى ستۋدەنتتەرگە جىراۋلىق ونەر تۋرالى ءسوز قوزعادى. الماسبەك الماتوۆ قورقىت زامانىنان كەلە جاتقان مادەني مۇرا سول ۇرپاقتىڭ قانىندا تۇراتىنىن، اقپاراتتى ساقتايتىن تۇلعا دا، تالانت تا ەمەس، ونەرپازدىڭ بويىنداعى گەن ەكەنىن باسا ايتتى. ال، ۇلجان بايبوسىنوۆا ادامعا ءبىر ورىنداۋشىلىق ازدىق ەتەتىنىن، جىراۋلىق، جىرشىلىق ينتەللەكتۋالدى، ورەلى ونەر ەكەنىن العا تارتتى. ءيا، حالىق قازىناسىن كوپكە جارقىراتا كورسەتۋ ءۇشىن ۇلكەن پايىم، پاراسات قاجەت. سەبەبى، قاي ورتادا دا جىر­دىڭ توركىنىن ءتۇسىندىرىپ ايتا الۋ ماڭىزدى.
قازىر ءبىزدىڭ ەل جىراۋلارىنا شەتەلدىك تەاتر رەجيسسەرلارىنان دا  جيى ۇسىنىس تۇسەدى ەكەن. شارادا ۇلجان بايبوسىنوۆا قازاق ونەرىنىڭ شەتەلدىكتەرگە قالاي اسەر ەتكەنىن، ولاردى قالاي تاڭىرقاتقانىن تارقاتىپ ايتىپ بەردى. بىردە اقش-تا وتەتىن «گەراكل بالالارى» اتتى گرەكتىڭ ميفىنە قۇرىلعان قويىلىمدا ونەر كورسەتۋ ءۇشىن رەجيسسەر ازيا حالىقتارىنىڭ ىشىنەن قازاق ەلىن تاڭداپ، ۇلجان جىراۋدى ارنايى شاقىرتىپتى. ولار ءبىزدىڭ جىرلاردىڭ قاي-قايسى دا حالىقتى بىرىكتىرىپ، وتكەندى ايتا كەلىپ، قازىرگى ماسەلەنى قوزعاپ، بۇگىنگىنى ايتۋ ارقىلى كەلەشەككە دەگەن كوزقاراستى بىلدىرەتىنىنە تاڭىرقاسا كەرەك. ەكى ساعاتتان اساتىن قويىلىم ءالدى مەملەكەتتەر مەن ءالسىز مەملەكەتتەردىڭ قاقتىعىسىن بەينەلەيتىن كورىنەدى. اقش-تىڭ بارلىق شتاتتارىندا قويىلعان بۇل سپەكتاكلدە ۇلجان افينا قۇدايىنىڭ ءرولىن سومداپتى. ءبىزدىڭ جىراۋدىڭ مىندەتى – ەكى ەلدىڭ پاتشاسى سوزگە كەلمەي، قاقتىعىسقاندا ارالىق ءسوز ايتىپ، جىر جىرلاۋ. ال، جىردىڭ اۋدارماسى ساحناداعى ەكراندا كورسەتىلىپ تۇرادى. بىردە سپەكتاكل بوستون قالاسىندا ءبىر جارىم اي بويى وتەدى. گەراكلدىڭ قىزىن قۇرباندىققا شالاتىن قانتوگىسكە تولى قويىلىمدا 12 رەت شىعىپ، ارالىق ءسوز ايتۋ، كۇن سايىن تاقتا وتىرىپ، تراگەديانى سەزىنۋ وڭاي ەمەسى بەلگىلى. بۇل ۇلجان جىراۋعا اۋىر ءتيىپ، اقىرىندا اۋىرىپ قالىپ، ءۇش كۇن بويى سپەكتاكل جىراۋسىز وتكەن ەكەن. ال ءۇش كۇننەن كەيىن حالىق ەرەۋىلگە شىعىپتى. شاعىمى نە دەيسىز عوي؟ ولار «ءبىز ارتىستەردى ەمەس، جىر ايتاتىن جىراۋدى كورۋگە كەلگەنبىز. بيلەتتى قايتارىڭدار» دەپ تالاپ ەتىپتى. سونىمەن، ارنايى ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسى ءوتىپ، ءسال دە بولسا ىستىعى قايتقان ۇلجاننىڭ ەل الدىنا شىعۋىنا تۋرا كەلىپتى. كەزدەسۋدە ۆۆس سىندى تانىمال ارنادان كەلگەن تىلشىلەر جىراۋعا «جىردى ءوزىڭىز شىعاردىڭىز با؟» دەپ ساۋال قويعان ەكەن. سوندا ول «قازاقستان اۋماعىنداعى سىر­دىڭ بويىندا ۇلكەن ءداستۇر بولعان. فيلوسوفيالىق استارى بار جىرلار ءبىزدىڭ مورالدىك كودەكسىمىز سىندى. بۇل – تەگىمىزدە بار ونەر. ءبىز وسىمەن تاربيەلەنىپ، وسەمىز. ونى شىعارۋعا مۇمكىنشىلىگىم جەتپەيدى، مەن تەك ورىنداۋشىمىن» دەگەندە، «ءبىز قالاي وسى ۋاقىتقا دەيىن بىلمەگەنبىز؟! گەنيالنىي حالىق ەكەنسىزدەر» دەپ قاتتى تاڭىرقاعان ەكەن.
شارا سوڭىندا جىراۋ تەگىمىزدە ساقتالعان قۇندى ونەردىڭ باعاسىن بيىكتەتۋ ءۇشىن ۇلكەن ەڭبەك قاجەت ەكەنىن، ءتىپتى ارنايى تەاتر قۇرىلسا دا ارتىقتىق ەتپەيتىنىن جەتكىزدى. سونداي-اق، كەزدەسۋ سوڭىندا ونەر يەلەرى جىردان ءۇزىندى ورىندادى.
ايتا كەتۋ كەرەك، فەستيۆال ونەرپازدارىنىڭ شەبەرلىك ءدارىس­تەرى قازانعاپ اتىنداعى قىزىلوردا مۋزىكالىق كوللەدجىندە، م.مامەتوۆا اتىنداعى قىزىلوردا پەداگوگيكالىق جوعارى كوللەدجىندە، وبلىستىق فيلارمونيادا دا ۇيىمداستىرىلدى.
ايدانا جۇمادينوۆا
Abai.kz
0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3236
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5377