Kýni keshe ghana Týrkistan oblysynyng әkimi Ómirzaq Shókeev el aldynda esep beripti. Jyl sayyn júrtty jiyp, esep qylu eldegi әrbir әkimnin, әkimdikting әdet-ghúrpyna ainalghaly qashan. Sondyqtan, Shókeevtiki de sol bayaghy ólshenip bergen shenberding sheginde ótetin eseptik jiynnyng biri bolar dedik. Áuelde solay-aq, edi. 

Áytkenmen, yn-shynsyz ótip jatqan әkim jiynyn әlem júrtqa әidiktegen Áziretbergenúly Jarylqasyn degen adam boldy. Ózi Týrkistan oblysyndaghy Aqsaqaldar alqasynyng tóraghasy eken. Ákim Ómirzaq Shókeevke bar ynta-shyntasymen, aqtarylyp-tónkerilip alghys aityp, onyng bir jylda atqarghan júmysy «Úly» bastamalardyng basy ekenin aitypty.

Aqsaqaldar alqasynyng bildey bastyghynyng aituynsha, «Ámir Temir Yassauy babamyzdyng basyna kesene soqqan kezde de, Abylay han Týrkistandy Qazaq handyghynyng astanasy jasaghan kezde de» Týrkistan, Týrkistannyng júrty qazirgidey órkendeudi kórmegen eken. Sondyqtan Ómkeng әkim bolyp, Qúday beripti. Mynau janaghy Áziretbergenúlynyng әngimesi. BAQ jappay jazyp, taratyp jatyr.

«Biz qúlaq estip kóz kórmegen tarihy kezenning bastaluynda túrmyz. Týrkistannyng búlay órkendeui Ámir Temirding Yassauy babamyzdyng basyna kesene soqqan kezde de, Abylay han Týrkistandy Qazaq handyghynyng astanasy jasaghan kezde de bolmaghan boluy kerek. Týrkistan jyl sanap emes, kýn sanap ósip kele jatyr. Týrkistannyng jasaryp, janghyruynyng basynda Elbasy Núrsúltan Ábishúly túr. Myng jyldan keyin de 3020 jyly Yasauy kesenesin Aqsaq Temir túrghyzghan dese, Týrkistandy túnghysh oblys etip onyng ortalyghyn Týrkistan jasaghan Núrsúltan dep aitylady. Týrkistan men Núrsúltan qazaq tarihyna ajyramaytynday bolyp engeni dәleldi qajet etpeytin dýniye. Sol úly bastamalar men ýlken qúrylystardyng basynda Ómirzaq Estayúly túr.

Men bir sharuashylyq basqarghan bastyqtyng bireuimin. Egin sharuashylyghyn jóndep jatsa, mal sharuashylyghy aqsap jatatyn. 30 jyl bastyq bolghanda tórt jaghy týgel sharuashylyq jýrgize almaydy ekenmin. Al, Týrkistanda iri qúrylystar salynyp, kósheler keneyip jóndelip, aghash, gýl egilip, kanaldar betondalyp, janadan eki kanal qazylyp, gaz tartylyp, qalanyng barlyq jaghyna su jýielerin engizdirip, 100-degen jer asty qúdyqtary qazylyp iske qosyluda. Shaghyn orta biznes órkendeude. Osynyng barlyghy bir mezgilde esh jaghy aqsamay jýrgizilude. Búl oblys әkimining talanty men iskerliginin, júmysty taba biletin qabiletinin, komandasyn bir jaghadan bas, bir jennen qol shygharyp júmysqa júmyldyra bilgenining nәtiyjesi dep bilemin». 

Mine, solay. Jarylqasyn Áziretbergenúlynyng búl pikirine qatysty Mәjilis deputaty Kәribay Músyrman da óz oiyn bildirdi.

«Abylaydyng asynda shappaghanda, atannyng basynda shabasyng ba?!» Osy naqylgha ainalyp ketken ataly sózdi qazekem bekerden-beker aitpasa kerek. Abylay handy ózining tughan atasynan da biyik qoyghan, airyqsha qúrmetining aighaghy emes pe búl?!

El basyna kýn tughan qily zamanda atqa qonyp, halqymyzdyng basyn biriktirip, әlemde toghyzynshy oryn alghan ken-baytaq jerimizdi alarghan jat kózden aman saqtap, keyingi úrpaqqa amanattap ketken úly han babamyzdyng eren erligi Kýltegin babamyzdyn: «Týrki halqy ýshin týnde úiyqtamadym, kýndiz otyrmadym, qara terimdi syqtym, qyzyl qanymdy tóktim...» - dep keletin jalyndy jyryn jadymyzgha týsirgendey-au.

Sol han babamyzdyng elimizge sinirgen orasan zor enbegine kýmәn keltirip, til tiygize sóilegen bir adamnyng taghdyry qalay ayaqtalghany esimnen shyqpaydy:

Soltýstik Qazaqstan oblysynyng әkimi bolyp túrghan kezinde Tayyr Mansúrov aghamyz jergilikti ziyalylardy jinap, Petropavl qalasynda Abylaydyng aq ýiin qalpyna keltiru mәselesin talqygha salghan edi. Sonda búryn oblystyq dengeyde basshylyq qyzmet atqarghan bir aqsaqal sóz alyp: «Men Abylay handy emes, úly orys halqymen dostyghymyzdy qasterleuimiz kerek dep sanaymyn...» degen maghynada pikir bildirip, týieden týskendey dýnk etkizgen...

Kóp úzamay sol kisi Mәskeuge emdeluge barghan saparynda dýniyeden ozypty dep estidik. Artyq aitsam, Alla Taghala keshirsin, sonda auzyma «Ol aqsaqaldy Abylaydyng aruaghy úrdy-au shamasy...» degen sóz týsken...

Aytpaqshy, Arman Shoraev inimizding Abylay hangha aspanmen talasqan eskertkish ornatu jayly bastamasyn iysi qazaq týgel qoldaugha tiyisti dep oilaymyn», - dedi Mәjilis deputaty.

Abai.kz