Dulat ISABEKOV, jazushy: «ÓTPEY QALAMYN-AU», – DEP KÝDIKTENEM
- Parlament saylauyna «Auyl» partiyasy atynan týskeli otyrsyz. Partiya qolqalady ma, óziniz yntaly boldynyz ba?
- Parlament saylauyna «Auyl» partiyasy atynan týskeli otyrsyz. Partiya qolqalady ma, óziniz yntaly boldynyz ba?
- Men esh uaqytta úsynys jasamaymyn (kýldi). Olar maghan úsynys jasady. 1999 jyly akademik Ghany Qaliyev Ekonomika institutynyng diyrektory bolghan kezde «Auyl» partiyasyn qúramyn dep sheshti. Sebebi, onyng qaramaghyndaghy mamandardyng bәri auyl sharuashylyghy salasynyng qyzmetkerleri-tin. Bәrimiz quanyp, sol partiyagha mýshe bolayyq dep alghashqy sezine Ábdijәmil Núrpeyisov, marqúm Zeynolla Qabdollov, Zeynolla Serikqali, Iliya Jaqanov taghy biraz adamdar qatystyq. Bir jaghynan búl partiya saylau ótkennen keyin qúrylghan song ba, senimsizdikpen qaramadyq. Alghashqy sezde býkil jazushylar meni Prezidiumgha úsynyp, tórge shyghardy. Sodan beri partiya qataryndamyn. Basqa partiyalardan saylau sayyn osynday úsynys týsedi. Tipti, biylik partiyasy da úsynys jasaghan bolatyn. Biraq kelispedim.
- Nege?
- Ol kezde bir partiyagha kirip, ekinshisinen shyghyp jatqanymyzgha, «Tek mansap quyp jýr eken», - dep senimsizdikpen qaraytyn edi.
- «Saylaudan qalayda ótem» dep senim artyp otyrsyz ba?
- Shamaly. Saylanam degennen góri ótpey qalamyn-au degen kýdik әldeqayda basym. Qazir biylik partiyasy, odan bólek «Aq jol» degeni shyghyp jatyr. Biylik solargha kóbirek kónil bóletin týri bar sekildi. Ol jaghy belgili ghoy.
- Eger deputat bolyp jatsanyz qanday mәselelerdi kóteresiz?
- Ekonomist bolmasaq ta, shamamyz kelgenshe betke shyghyp jatqandaryn aitamyz. Iri ken oryndarymyz sheteldikterding qolyna ótti. Solar salyq tólep jatyr ma? Kedendik odaq, Euraziyalyq kenistik qúryldy. Osylar biz ýshin tiyimdi me? Auyl sharuashylyghynda pәlenbay million astyq jinady. Sonyng 4 mln. tonnadayy kóterme baghamen ótedi eken. Orylmay qalghan astyq kólemi jәne elevatordyng joqtyghynan shirip jatqany qansha? Múnaydyng ýstinde otyryp, janarmay nege qymbat? Nannyng sapasyz bola bastaghany sonsha, aghash únynan dayyndalghany satylady dey me, Qúday bilsin?! Osynday nәrseler bizde kóbeyip ketti. Jemqorlyq degenmen kýresip jatyrmyz. Soghan qaramastan kýsheyip barady. Júrttar aqshany jeydi de, qashyp ketedi. Bizding qúqyq qorghau organdarymyz ústamay qayda qarap otyrady? Sheteldikterge jer beru mәselesi taghy bar. Úzaq jylgha jalgha berudi toqtatyp, әri ketkende 5-10 jylgha úsynsaq... 49 jylgha deyin oghan deyin kim bar, kim joq? Ózbekstan shekarasyndaghy týitkilder. Qazaq sany demografiyalyq jaghynan qúldyrap barady. Býgingimen emes, keleshekpen ómir sýrsek. Mine osylardy aitam!
- Jaqynda «Núr Otan» partiyasy jariyalaghan tizimdi qarasaq, әnshi de bar, sportshy da bar. «Búlbúl joqta bayghyz súnqyldaydynyn» keri emes pe eken búl?» degen de pikir aitylyp qalyp jatady osyndayda...
- Parlamentte deputattardyng sany óte az. Halyq sanyna qaray Mәjiliste 170-180 deputat boluy tiyis. Biz osy jaghyn jasandy týrde azaytyp otyrghandaymyz. Ártis, sportshy aghayyndar kóp nәrseni aita bermeydi. Elding maqtanyshy shyghar, al minberde saliqaly әngime aitu kerek. Elding әdebiyet, mәdeniyet, tarihyn biletin sayasy sauaty, baghyty, ústanymy bar adamdar Parlamentke auaday qajet.
- Ádebiyette qamshy saldyrmaytyn Dulat Isabekov sayasatqa qanshalyqty jýirik?
- Biraz nәrseni bilgen siyaqtymyn. «Aytsam, bilgen song aitam» depti bizding auyldaghy bireu (kýldi). Sol aitpaqshy, kózben kórgenning bәrin aitqyn-aq keledi. Maqalany jazghanmen, júrt odan da sharshaghanday. Osylardy tegis minberden aitsam... Bizdikiler saqal qoi, eki әiel alu turaly birdenelerdi aityp ketedi. Ondaydyng esh keregi joq. Deputat bolghan song ózekti mәselelerdi aityp, talap etu kerek.
- Ziyaly qauymnyng sayasatqa kelui neni kórsetedi?
- Ziyalylardyng sayasatqa oiysuy búrynghymen salystyrghanda belsendilik jaghynan azayyp bara jatqan siyaqty, qayta. Negizi ziyaly qauym belsendi boluy tiyis. Parlamentke sayasatker bolyp emes, elding jaghdayyn aitu ýshin barghany jón. Ári-beriden sol búl sayasat emes, el qamyn jeu bolyp tabylady. Ýlken sayasatpen basqalary ainalysyp, ziyalylardyng dauysy minberden kóbirek estilse. Sol sekildi saylauda myna jaqtan Múhtar Shahanov sekildi jigitter ótip ketse, Parlamenttegiler «mynalar ne der eken?» dep alandap otyrar edi.
- Sherhan Múrtaza «Halyq sózine» bergen súhbatynda «Parlamentte Baygeldi men Aytalylar joq, Irak degen batyr shyqty» dep edi. Últtyq mýddemizge shyn jany ashityn, tyrnaqsha ishindegi emes, esimin el bilip, qúrmetteytin, sózin tyndaytyn naghyz túlghalar azayyp ketkenin menzegeni bolar. Siz búghan ne deysiz?
- Múhtar Shahanov deputat bolyp otyrghanda tildi aita bastasa, deputattardyng deni: «Toqtatshy osy әngimeni», dep shuyldaytyn. Amangeldi Aytaly saliqaly oy aita bilgen azamattardyng biri. Al Ómirbek Baygeldining últ ýshin shyryldap, arasha týsip jatqanyn estimeppin. Ol kisi últtan góri rudyng mәselesin songhy kezde kóbirek aityp ketken sekildi. «Qytaydyng Libay degen aqyny Shuda tuylghan, ruy Dulat eken» dep jeke kuәligin kórgendey senimdi týrde aitty. Osynyng bәri mening arqamdy ayazday qarityn. Ýlken sayasatpen ainalysyp, oblys әkimi bolghan adam. Al qytaylyqtar ýshin bәribir. Eger aghamyz Mao Szedun Atyrauda tughan dese, qytaylar tarapy quanady. «Atyrauda tusa, ol jer bizdiki» der edi.
- Ángimenizge rahmet!
Súhbattasqan - Jankeldi QARJAN
