Aysúltannyng qazasy. Sheteldik BAQ ne jazyp jatyr?
Kesheli-bergi әleumettik jelidegi әngimening bir parasy Aysúltan Nazarbaevtyng qazasy turaly boldy. Ol 16 tamyzgha qaraghan týni Londonda qaytys bolghan. Onyng naqty neden qaytys bolghany jayly resmy aqparat joqtyn-qasy. Kóp boljamnyng biri – jýregi toqtap qalghan boluy mýmkin.
Aysúltan Nazarbaev - Qazaqstannyng búrynghy preziydenti Núrsúltan Nazarbaevtyng jiyeni. 1990 jyly 26 tamyzda Qazaqstan Núrsúltan Nazarbaevtyng ýlken qyzy Darigha Nazarbaeva men Rahat Áliyevting otbasynda dýniyege kelgen.
Ol Astanadaghy «Halyqaralyq ýzdiksiz bilim beru kolledjinde», sonday-aq Avstriyanyng «American International School» mektep-internatynda oqyghan. Úlybritaniyanyng «Royal Military Academy Sandhurst» oqu ornyn bitirgen. KIMEP uniyversiytetining magistraturasyn «biznes-әkimshilendiru» mamandyghy boyynsha tәmamdaghan.
2012 jyly ol Qazaqstan Qorghanys Ministrligining Bas barlau basqarmasynda júmys istey bastady, onda bir jyl qyzmet etti.
Futbolmen ainalysqan. 2016 jyly astanalyq «Rahat» klubynyng sapynda eki match ótkizgen, sonday-aq Qazaqstan jasóspirimder qúramasy qúramynda Europa-2006 chempionatynyng irikteu turniyrine qatysqan. Student shaghynda Angliyanyng «Chelsi» jәne «Portsmut» jastar komandalarynda oinaghan.
2017 jyly Qazaqstan futbol federasiyasynyng FIFA, UEFA halyqaralyq úiymdary jәne Últtyq qauymdastyqtarmen baylanys boyynsha viyse-preziydent qyzmetin atqardy.
Aysúltan Nazarbaevtyng qaytys bolghany turaly aqparat әleumettik jelige tarasymen-aq, júrt әrtýrli pikirler aita bastady. Álemdik dep әsirelemesek te, sheteldik BAQ ýnsiz qalghan joq. Aysúltannyng qazasyna qatysty týrli boljamdar aityluda. Onyng әleumettik jelilerde búryn-songhy sóilegen sózderin sarap qylyp, týiin týide.
Sonymen Aysúltan Nazarbaevtyng qazasy turaly sheteldik BAQ ne jazyp jatyr? Biz bir sholyp shyqtyq... Aghylshyn, orys tilderindegi materialdardyng deni resmy aqparattarmen nemese búryn әleumettik jeliderde talqylanyp, týiini jasalyp qoyghan mәlәmettermen shektelgen. Solardyng birsypyrasy mine:
The Times of Central Asia: «Qazaqstannyng búrynghy preziydentining nemeresi Londonda qaytys boldy».
Reddit.com: «Nazarbaevtyng nemeresi qaytys boldy».
Tass.com: «Qazaqstannyng birinshi preziydenti Nazarbaevtyng nemeresi Londonda qaytys boldy».
The Telegraph: «Qazaqstannyng búrynghy preziydentining nemeresi óz otbasyndaghy korrupsiya turaly mәlimdegennen birneshe aidan song Londonda qaytys boldy».
Al The Sun basylymy: «Super auqatty «pleyboy» Reseydegi korrupsiya turaly aitqannan keyin qaytys boldy», dep maqala jazypty.
Azattyq saytynyng orys qyzmeti Aysúltannyng qazasy turaly jeli qoldanushylarynyng pikirine shol jasap, «Baqytsyz bala» jәne «Óz tegining tútqyny» degen taqyryppen material jariyalapty.
BBC-ding orys qyzmeti óz materialynda: «Ótken jyldyng qazanynda Ol esirtkining әserimen poliyseyge qarsylyq kórsetip, úryp, tistep alghany ýshin London sotymen sottalghan. Oghan shartty jaza taghayyndalghan jәne aiyppúl salyp, esirtkiden aiyqtyru ortalyghynda emdeludi mindettegen.
Keyin belgili bolghanday, Aysúltan «Priory» deytin ataqty jeke klinikada em qabyldaghan.
Aysúltannyng ózi 2017 jyly «Feysbukte» әkesi, preziydentting Avstriyagha qashyp ketken kýieu balasy, resmy mәlimet boyynsha týrmede óz-ózine qol salghan Rahat Áliyevting qazasynan keyin esirtkige әues bola bastaghanyn moyyndaghan. Ol kezde Aysúltan ózining búl tәueldiligin jenuge «Atasy men Jaratushy» kómekteskenin aitqan.
Byltyrghy jyldyng aqpanynda Aysúltan Nazarbaev «Feysbukte» Britaniya biyligine qayryla sóilep, sayasy baspana súraghan. Ol kezde Aysúltan «olardyng sarandyghy men toyymsyzdyghyna baylanysty» tuysqandarymen ara-qatynasy jaqsy emes ekenin aitqan», - dep jazghan.
Al gazeta.ru sayty Aysúltannyng Londonda «bas saughalap» jýrgenin shegelep aitypty. Sayt óz materialynda: «Aysúltan Nazarbaev Úlybritaniyada óz otbasynan tyghylyp jýrdi. Ol Birikken Korolidikten 2020 jyldyng aqpanynda sayasy baspana súraghan», - dep jazghan.
Áygili dw.com portaly da Aysúltannyng otbasymen arazdyghy turaly jazghan. Portal óz materialyndy: «Ózining «Feysbuk» paraqshasynda Ol Qazaqstan men Resey biyligining arasyndaghy joghary masshtabty korrupsiyalyq jýie turaly aqparatty biletinin, Reseylik «Gazprom» satyp alatyn qazaqstandyq gaz turaly kelisim boyynsha «jasyryn kompaniya» baryn, ol jerde 1,5 milliard dollardyng aqshasy ainalymda ekenin jazghan. Ol aqsha Singapur arqyly ótetinin, Resey biyligi men «Gazprom» basshylarynyng qaltasyna ketip jatqanyn, al Qazaqstannyng ýlesi 700 mln dollar tónireginde bolatynyn, ol somany Timur Qúlybaev pen búrynghy qayynatasy Qayrat Boranbaev ózara bóliske salyp otyrghanyn jazdy», - depti.
Novaya Gazeta sayty: «Aysúltan songhy birneshe aida әleumettik jeli arqyly preziydent Toqaevtan bastap qazaqstandyq biznesmenderge, sayasatkerlerge qarsy sóiley bastaghan.
Onyng songhy jazbasy 17 shildede jazylghan eken. Onda «Qazaqmys» korporasiyasynyng basshysy, әlemning 500 auqatty adamynyng tizimine kiretin Vladimir Kimge «Qazaqstannyng baylaghyn úrlaudy toqtat» degen talap aitylghan.
Osyghan baylanysty Aysúltan Nazarbaevtyng qazasynyng astarynda – kýsh qoldanu faktisi bar dep topshylaugha bola ma? 99% senimmen – joq dep aitamyz», - dep týiindepti. Ári qaray, әr joly el-júrt qyzu talqylaghan Aysúltannyng әlemjelidegi әrtýrli әngimelerine sholu jasapty.
Jogharyda aitqanymyzday, Aysúltan Nazarbaevtyng qazasy turaly aqparat әueli әleumettik jelide jariya boldy. Keyin búl aqparatty Aysúltannyng anasy, Qazaqstan Senatynyng búrynghy tóraghasy Darigha Nazarbaeva rastady. Ol Núrsúltan Nazarbaev Qorynyng «Feysbuktegi» resmy paraqshasynda jazba jariyalaghan.
«Bizding otbasymyz sýiy̆ikti Aiy̆súltanymyzdyng dýniyeden ozghanyna baiy̆lanysty saryla qaiy̆ghyruda. Osy qaraly kezende halaĭyq búl orny tolmas qazagha qatysty týsinistigi men әdeptiligin tanytady dep senemiz», - dep jazghan Darigha Núrsúltanqyzy.
Abai.kz