Júma, 29 Nauryz 2024
Janalyqtar 2671 0 pikir 6 Aqpan, 2012 saghat 08:16

Aybyn AQPATShA. Adam kapitalynan aqsha ayaugha bolmaydy

Atadan - altau, anadan - tórteu tuatyn zamannyng kelmeske ketkeni qashan?! At tóbelindey qazaqty tolghandyratyn basty problemanyng biri - adamy kapitaldyng azdyghy. Qúdekeng qazaqty jer baylyghy men ken baylyghynan kende qylmaghan. Jerimizding astyndaghy, ýstindegi qazynamyz eshkimnen kem emes. Biraq úly dalamyzdyng úlan-ghayyr baylyghy úrpaghymyzgha búiyrmasa, onda qazirgi tirligimizde ne mәn bar?! Tayauda Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministri Gýlshara Ábdihalyqovanyng Senat qabyrghasynda aitqan sózderinen keyin osynday oigha kettik.
Esterinizde bolsa, ministr Senat deputattarynyng bala tughan әielderge 2 million tenge kóleminde bir rettik jәrdemaqy tóleu turaly úsynysyn jaratpay tastady. Búl úsynysqa qatysty kóp oilanyp bas qatyrghan joq, úsynylghan qarajatty azaytu jaghyn qarastyryp jatudy da bos әureshilik dep bildi.
- Júmys istep jýrip, jýkti bolghan kelinshekter onsyz da az aqsha alyp otyrghan joq. Júmys istep jýrip dekretke shyqsa, bir million alatyndar bar. Jalpy orta esepke salsaq, bes jýz mynday alatyndar bar. Bizde Reseydegidey emes, bala tuu dengeyi joghary,- dep qysqa qayyrdy ministr.

Atadan - altau, anadan - tórteu tuatyn zamannyng kelmeske ketkeni qashan?! At tóbelindey qazaqty tolghandyratyn basty problemanyng biri - adamy kapitaldyng azdyghy. Qúdekeng qazaqty jer baylyghy men ken baylyghynan kende qylmaghan. Jerimizding astyndaghy, ýstindegi qazynamyz eshkimnen kem emes. Biraq úly dalamyzdyng úlan-ghayyr baylyghy úrpaghymyzgha búiyrmasa, onda qazirgi tirligimizde ne mәn bar?! Tayauda Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministri Gýlshara Ábdihalyqovanyng Senat qabyrghasynda aitqan sózderinen keyin osynday oigha kettik.
Esterinizde bolsa, ministr Senat deputattarynyng bala tughan әielderge 2 million tenge kóleminde bir rettik jәrdemaqy tóleu turaly úsynysyn jaratpay tastady. Búl úsynysqa qatysty kóp oilanyp bas qatyrghan joq, úsynylghan qarajatty azaytu jaghyn qarastyryp jatudy da bos әureshilik dep bildi.
- Júmys istep jýrip, jýkti bolghan kelinshekter onsyz da az aqsha alyp otyrghan joq. Júmys istep jýrip dekretke shyqsa, bir million alatyndar bar. Jalpy orta esepke salsaq, bes jýz mynday alatyndar bar. Bizde Reseydegidey emes, bala tuu dengeyi joghary,- dep qysqa qayyrdy ministr.
Reseydey bolsaq, arman ne?! Eng bolmaghanda onnan birine de jetpeymiz ghoy ormanday orystyn. Orystardan on bes ese azdyghymyz, qytaylardan 140 ese kemdigimiz ghoy bizding osal túsymyz. Ózimiz mensinbeytin ózbekterding ózi eke ese kóp bizden. Tym bolmasa jiyrma milliongha jetsek, jalymyzdy kýdireytip, aibynymyzben-aq jasqap jýrmes pe edik!
Ministrding aituynsha, Reseyding demografiyalyq ahualy bizden әldeqayda nashar kórinedi. Orystardan ýlgi alugha bolmaydy-mys. Al Memdumanyng mәlimetine sensek, bizding ministrimiz mensinbeytin Reseyde tek balaly otbasylardyng sany 50 milliongha jetip jyghylady.
Ángimening ashyghyn aitqanda, Qazaqstanda analar men balalargha jasalyp jatqan qamqorlyqtyng aiyrmasy Reseymen salystyrghanda jer men kóktey. Senbeseniz, salystyryp kóreyik. Resey demografiyagha dem berudi bes jyl búryn Putinning preziydenttigi túsynda qolgha alghan-dy. 2007 jyldyng 1 qantarynda «Ana kapitaly turaly» arnayy federaldyq zang da kýshine endi. Atalmysh zang boyynsha, ekinshi, ýshinshi, tórtinshi sәbiydi ómirge әkelgen nemese asyrap alghan analardyng esepshotyna 250 myng rubli aqsha audarylady. Búl qarajat inflyasiya dengeyine qaray kóbeyip, biyldan bastap 387 myng rublige jetti. Yaghni, dýniyege kelgen әrbir últy orys sәby ómirge bizding tengege shaqqanda 2 million tengege juyq nesibesin uystay keledi degen sóz.
Ekinshiden, jana tughan nәrestening ata-anasyna beriletin bir rettik jórgekpúldyng kólemi 2012 jyldyng qantarynan bastap 12405 rublidi qúraydy. Búl soma inflyasiya dengeyine oraylas jyl sanap ósip otyrady. Búl qarajat analar búryn júmys istese de, istemese de beriledi. Bizdegidey júmys istegenine nemese júmyssyzdyghyna baylanysty jyrymdalmaydy.
Federaldyq budjetti aitpaghanda, aimaqtar men qalalardan bólinetin qarjylay qamqorlyq bar. Ásirese, Mәskeuding eks-meri Lujkov taghayyndaghan jórgekpúl jas otbasylardyng jyrtyghyna jamau bolyp keledi. «Lujkov jórgekpúly» tiyesili jandar Federaldyq budjetten alatyn bir rettik «Ana kapitalyn», bir rettik jórgekpúldy, ay sayynghy jәrdemaqyny eseptemegende, túnghysh sәby ýshin - 5 500, odan keyingi bala ýshin - 14 500 rubli bir rettik qarajatty qaltalaryna salady. Al egiz nemese ýshem tapqan analar ýshin 50 myng rubli úsynylady.
ngriy Lujkov Mәskeu meri bolyp túrghanda jas otbasylardyng alghysyn alghanyn orystar әli kýnge jyr qylyp aitady. Jastary otyzdan aspaghan jas ata-anagha qala budjetinen - 46 myng rubli, ekinshi sәbiyge - 64 myng rubli, ýshinshi bala ýshin - 92 myng rubli tabystalady eken.
Reseydegi soghys ardagerlerining otbasynda, әskeriylerding shanyraghynda tughan sәbiylerge, taghy da basqalaryna beriletin jәrdemaqy men jórgekpúldy esepke alsaq, tym úzaqqa keterimiz haq. Sol sebepti, osy jerden toqtalayyq.
Resey Preziydenti Dmitriy Medvedev demografiyagha dem beruge baghyttalghan sharalar 2050 jylgha deyin jalghasady dep otyr. Kórshimizding maqsaty - qyryq jyldyng ishinde eselep kóbeyip, etek-jenin qymtap alu.
Osydan keyin ministr Gýlshara Ábdihalyqovanyng jórgekpúl men jәrdemaqydan qarjy ayaghanyn qalay týsinuge bolady?! Adam kapitalynyng tapshylyghyn «Ana kapitaly» arqyly toltyryp jatqan orystardan ýlgi alsaq, onyng nesi jaman?! Joq, bizding ministr bala tughandargha beriletin az-kem qarajatty búldap «olar onsyz da az aqsha alyp jatqan joq» deydi. Analar men balalardan qarjy ayaghan adamnyng múnday ministrlikti basqarugha moralidyq qúqy bar ma?!
Kelmeske ketken kenes ýkimetining túsynda «Bar jaqsymyz balalargha!» degen jaqsy úran bolushy edi. Balalar men analardyng qamyn birinshi bolyp oilaugha tiyisti ministrding auzynan sol úrandy esty almaghanymyz ókinishti.
«Núr Astana» gazeti

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1582
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2281
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3616