Júma, 22 Qarasha 2024
Janalyqtar 3099 0 pikir 2 Nauryz, 2012 saghat 11:09

Qanat QAZY. Qúlagerden - bir, Aqan seriden eki aiyrylmayyq!

Tonnyng jaqsysyn kiygen, has súludy sýigen, jylqynyng qazanatyna minip, qústyng alghyryn ústaghan Aqan serining ómirinde baz keship, el-júrttan alystap ketken túsy bar edi. Áytse de qazaq ózining erkesin esten shygharmay, serige degen qúrmetti esh úmytpaghan. Tәuelsizdikten keyin Aqan serining atynda auyl salynghany da sonyng aighaghy ispettes edi. Alayda býginde sol auylda sorayyp serining eskertkishi ghana qalghan tәrizdi. Endigi kýni ýiindi arasynda jalghyz qalghan sol eskertkishti elordagha kóshirmeske amal joqtay. Keshe Senat otyrysynda deputat Jabal Erghaliyev osy mәseleni kóterdi.

Tonnyng jaqsysyn kiygen, has súludy sýigen, jylqynyng qazanatyna minip, qústyng alghyryn ústaghan Aqan serining ómirinde baz keship, el-júrttan alystap ketken túsy bar edi. Áytse de qazaq ózining erkesin esten shygharmay, serige degen qúrmetti esh úmytpaghan. Tәuelsizdikten keyin Aqan serining atynda auyl salynghany da sonyng aighaghy ispettes edi. Alayda býginde sol auylda sorayyp serining eskertkishi ghana qalghan tәrizdi. Endigi kýni ýiindi arasynda jalghyz qalghan sol eskertkishti elordagha kóshirmeske amal joqtay. Keshe Senat otyrysynda deputat Jabal Erghaliyev osy mәseleni kóterdi.

Deputat aldymen Aqan seri Qoramsa­úlynyng ejelgi mekeni manynan 1993 jy­ly serining tughanyna 150 jyl toluyna oray qos qabatty kottedj ýlgisinde ýileri salyn­ghan su jana auyl boy kótergenin aitady. Tәuelsizdikten keyin keregesin jay­ghan jana qonys Aqan seri auyly dep seri esimimen atalghan. Ataqty mýsinshi Tóle­gen Dosmagham­betovting qolynan shyq­qan Aqji­gitting (Aqan­nyng shyn aty - avt.) tamasha es­kertkishi de auyl kórkin kelistirip túra­tyn. Osy auylgha, deputattyng aituynsha, Elbasy Núrsúltan Ábishúly Ózbekstan men Qyrghyz Preziydentterimen birge kelip, ara­lap, sýisinip te ketkeni bar eken. Alayda Aqan auylynyng qazirgi jayy adam alan­day­tynday. Onyng da sebepteri bar­shylyq. Atap aitqanda, 1997 jyly Kók­shetau ob­ly­synyng әkimshi­lik-shekara­lyq ózge­ris­terining nәtiyjesinde Aqan seri auyly Soltýstik Qazaqstan oblysyna qarap ketedi. Búghan oray Aqan auyly Kókshe­tau­dan - 80, al Soltýstik Qazaqstan oblysynan 250 shaqyrym qashyqtyqta qalypty. Osy on­tay­syz ózgeristing saldary ma, bolmasa 90-jyl­dar­daghy uaqytsha qiynshy­lyq­tar әser etti me, auyl adamdary búl aradan irge­sin kóterip, birtindep kóshe bastaghan-dy. Qazir bir kezderi býtin auyldy qúrap túrghan 60 týtinning 15-i ghana qalypty. Kósh­ken júrt ta óz ýilerin búzyp әketip, serining atyndaghy auyldyng siqyn ketirgen. Tek Aqan eskertkishi ghana kýniren­gen auylda kósh ýiin­dilerining ortasynda jalghyzda­na bastapty. Osylardy aita kele, senator taghy bir mәselening shetin shyghardy. «Bәrimizge belgili bir kezderi Ereymentau dalasyndaghy ýlken dóneske Aqannyng túlpary Qúlagerge qúrmet retinde zor eskertkish ornatylyp, keyin sol eskertkish qoldy bolyp ketip edi. Endi Aqan seri auylyndaghy eskertkish te dәl osylay baz bireuding qanjyghasynda ket­pesine kim kepil dep alandaymyz. Son­dyqtan da ýiin­diler arasynda qarausyz qalyp, «jýdep» túrghan serining osy eskert­kishin elordagha әkelip, Aqan seri atyndaghy kóshege ornatsaq etti», - deydi Jabal Ergha­liyev. Rasynda, Qúlager eskertkishi úrynyng oljasynda ketti, endi aidalada anyrap túrghan Aqandy da ala ketu әldekimderding oiynda jýrmesine kim kepil?! Olay bolyp jatsa, serisin qúrmet tútqan júrt ýshin búl da ýlken syn bolatyny sózsiz.

Agrobank mәselesi taghy kóterildi

Taghy deytin jónimiz bar: Agrobank qúru mәselesi búghan deyin de dýrkin-dýrkin kóte­rilgen. Parlament pen Ýkimet den­ge­yinde birshama sóz bolghanyna qara­mas­tan, arghy jaghy siyrqúiym­shaqtanyp ketken osy ózekti mәseleni keshe senator Quanysh Aytahanov qayta eske saldy. Saual barysynda senator Elbasynyng aghymdaghy jyl­ghy Joldauyna toqtala kele, onda sharualardy qarjylandyrudyng qoljetimdiligin keney­te týsu ýshin balama joldardy, tiyimdi tetik qarastyru mindeti qoyylghanyn atap ótti. «Qazirgi tanda auyl sharuashylyghy tauaryn óndirushilerdi, auyl kәsipkerlerin nesie resurstarymen qamtamasyz etuding jagh­dayy óz dәrejesinde emes. Óitkeni ekinshi dengeyli bankter sharualargha nesie bermeydi, kepildikke olardyng jer telimderi men ghimarattaryn, tehnikalaryn almaydy. Auyl sharuashylyghy ónimderining basym kópshiligi shaghyn sharuashylyqtarda óndirilse de, jyl sayyn respublikalyq budjetten bólinetin nesiyeler tek iri sharua­shylyqtargha beriledi», - deydi senator. Búl rette Quanysh Aytahanúly auyl sharua­shylyghyn qarjylandyru basqa salalardy qarjylandyrudan әldeqayda erekshelenetinin aitady. Óitkeni auyl sharuashylyghynyng qarjylyq jәne óndiristik merzimi bir-birimen sәikes kelmeydi. Búl - bir. Ekinshi, elimizding Keden odaghy men Birynghay ekonomikalyq kenis­tikke enuin hәm aldaghy kezende DSÚ-gha mýshe­ligin eskersek, agrarlyq sektordy jana salagha kóteru, sala ónimining bәsekege qabiletti boluy talap etiledi. «Alayda bizding sharualardyng Resey men Belarusi elderining auyl sharuashylyghyndaghy tauar óndirushilerine qaraghanda bәsekege qabileti tómendeu. Óitkeni osy eki elde jeri men mýlkin kepildikke alyp, úzaq merzimge arzan nesie beretin, bólimsheleri barlyq audanda júmys isteytin agrobankter tәp-tәuir qyzmet etedi. Sondyqtan da eng qúry­ghanda otandyq tauar óndirushilerding Keden odaghy men BEK-te júmys isteuine birdey jaghday jasau ýshin auyl sharuashy­lyghy bankin mindetti týrde qúru qajet», - deydi Quanysh Aytahanúly. Búdan bólek deputat auylda respublika halqynyng 46 payyzy túratynyn, 200 myngha juyq auyl sharuashylyghy tauaryn óndirushi­ler­den basqa, bilim jәne densaulyq, sport salalarynda júmys isteytin kәsipkerlerding de bar ekenin atap ótti. Týiindey aitqanda, senator eger ashyla qalyp jatsa, auyldaghy bank kliyentterining sany 1 millionnan asa­ty­nyn eseptepti. «Jalpy, auyl túrghyn­dary­nyng әleumettik jaghdayyn jaqsartu, eldi azyq-týlikpen qamtamasyz etu, eli­mizding eksporttyq әleuetin arttyryp, budjetke qomaqty qarjy týsiru - osynyng bәri auyl­da auyl sharuashylyghy bankining kerek ekenin dәleldey týsedi», - deydi ol.

Osydan eki-ýsh jyl búryn ghana qyzu talqylanyp, keyinnen Ýkimet pen Últtyq bank kelise almaghandyqtan, agrobank mәselesi jyly jabylghan edi. Endigi sheshim tiyimdi tetik retinde taghy kóterilgen osy mәselege Auyl sharuashylyghy miy­nistr­li­gining qanday jauap qatatynyna bay­lanysty bolmaq.

"Alash ainasy" gazeti

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1463
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3230
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5322