26 qarasha kýni Almaty júrty aqyn, dissiydent, «Shanyraq» oqighasy kezinde tútqyndalyp, 15 jyl temir torda otyryp, densaulyghy kýrt nasharlaghan son, abaqtydan bosatylghan Aron Atabekpen qoshtasty. Jýzdegen adam Aron Atabekti aqtyq sapargha shygharyp saldy.

Aron Egideev (Atabek) týrmeden shyqqan song birneshe aptadan song Almaty qalasyndaghy auruhanada qaytys boldy. Ol ózine taghylghan aiypty moyyndaghan joq. Kerisinshe, ózin tolyqtay aqtap shyghudy talap etken.

Qazaqstandyq hәm Halyqaralyq qúqyq qorghaushylar Aron Atabekting 18 jyl týrmege kesilip, onyng 15 jylyn tar qapas, temir torda óteuining sayasy sebepteri baryn aitady. Jaqtastary ony «biylikti ótkir synaghany ýshin» týrmege qamady dep sanaydy. Biylik búl pikirmen kelispeydi. Sayasy qudalau baryn joqqa shygharady.

Al QR Qylmystyq atqaru jýiesi komiyteti tóraghasynyng orynbasary Meyram Aybaev Aron Atabekting qazasyna qatysty pikir bildiripti. «Dissiydentting auyr qazasyna biylikting kinәsi joq», dep sóilepti. «Azattyq» radiosy solay dep jazady.

«Aron Edigeev 2019 jyldan bastap barlyq medisinalyq tekseruden bas tartty. Keyingi kezde aryqtay bastaghany bayqaldy. Jyl basynan beri Últtyq prevententivti mehanizm, qoghamdyq baqylau komissiyasy ókilderin, syrttan dәrigerler shaqyrdyq. Olar da dәrigerge qaraludyng manyzdy ekenin týsindirdi. Tuystaryna da aittyq. Dәrigerge qaralu, qaralmau kez-kelgen adamnyng konstitusiyalyq qúqyghy. Dәrigerge qaralugha zorgha kelisti. 22 qyrkýiekte Pavlodar qalasynyng N1 auruhanasyna jatqyzylyp, diagnozdary anyqtaldy (Diagnozdary medisinalyq qúpiya sanalady - M.A). 1 qazanda Pavlodar qalasynyng sot sheshimimen jaza merzimi qysqartylyp, bosatyldy. Sol kýni әpkesi keldi. Medisina qyzmetkerimen birge Almatydaghy ýiine deyin jetkizildi», – depti Meyram Aybaev.

Al «Azattyqtyn»: «QAJK ózin Aron Atabekting ólimine jauapty sanay ma?», - degen súraghyna: «jauapty sanamaydy», - dep qysqa qayyrypty.

68 jastaghy dissiydent, aqyn Aron Atabek 24 qarashada Almaty qalasyndaghy auruhanada kóz júmghan. Dissiydent «Shanyraq oqighasy» boyynsha sottalyp, 15 jyl týrmede otyrghan.

20 qazan kýni aqynnyng qaryndasy Rәziya Nutysheva Aron Atabekting jaghdayy nasharlaghanyn aitty. Keyin jedel-jәrdem shaqyrtyp, dissiydentti jeke klinikagha jatqyzghan. Aron Atabekting sol uaqytta jasandy tynys apparatymen dem alyp jatqany aityldy. Keyin onyng jan saqtau bólimine týskeni turaly habarlandy. Onan keyin komagha týskeni aityldy.

Búghan deyin halyqaralyq qúqyq qorghau úiymdary men jergilikti belsendiler onyng ólimine biylikti kinәlap, týsinikteme berudi talap etti. Halyqaralyq dәrejede tergeu jýrgizu qajettigin de algha tartty.

Osyghan deyin Abai.kz aqparattyq portalynda týrmede otyrghan Aron Atabekke arasha súraghan Qazaqstan jәne shet el qalamgerlerining hattary men Aron Atabekting birneshe mәlimdemeleri jariyalanghan.

«Aron Atabekke arasha súraymyz!» atty Ashyq hat QR preziydenti Qasym-Jomart Toqaevtyng atyna joldanghan. Ýshbi hat avtorlary: Úlyqbek Esdәulet, Oljas Sýleymenov, Múrat Áuezov bastaghan bir top ziyaly qauym ókilderi.

Onda:

«Jan azaby óz aldyna, týrmedegi qinau men azaptaudyng aluan týrin basynan keshirgen Aron Atabekting densaulyghy birneshe jyldan beri kýrt nasharlap ketti. Jasy 70-ke tayaghan qarttyng eki qol mýldem kóterilmeydi, jýrekting iyshemiyalyq auruy qan qysymy, býirek-ókpe, buyn aurularyna t.b. ómirine qauip tóndiretin, týrme jaghdayynda emdeluge kelmeytin keselderge dushar boldy.

 «Elim-qazaghym!», - dep janyn shýberekke týigen batyrymyzdan tas zyndanda aiyrylyp qalsaq, arymyzgha syn bolary haq! Úrpaq aldynda úyatty bolmayyq, Preziydent myrza!», - dep jazylghan edi.

Onan song Reseylik qúqyq qorghaushy úiymdar - PEN-Moskva men «Svobodnoe Slovo» assosiasiyasy qazaq qalamgerlerining týrmedegi dissiydent aqyn Aron Atabekke arasha súraghan ýndeuin qoldap, ony qamaudan bosatudy súrap, Qazaqstan preziydenti Qasym-Jomart Toqaevqa qayrylu jasady.

Al 18 tamyz kýni Azaptaulardyng aldyn alu jónindegi top ókilderi Pavlodar oblysyndaghy AP-162/1 týzetu mekemesinde jazasyn ótep jatqan sayasy tútqyn Aron Atabekke baryp qaytypty. Búl turaly Adam qúqyqtaryn qorghau burosy habarlady.

1 qazanda Pavlodar qalalyq №2 soty Shanyraq oqighasy boyynsha sottalghan Aron Atabekting jazasyn densaulyghyna baylanysty jenildetu jóninde ótinishti qanaghattandyrghany, onyng bostandyqqa shyghatyny habarlandy.

21 qazanda Aron Atabekting densaulyghy kýrt nasharlap, komagha týskeni belgili boldy. Al 11 qarasha kýni Aron Atabekting qaryndasy dissiydentting әli reanimasiyada, komada jatqanyn habarlaghan.

24 qarasha kýni Aron Atabekting Almaty qalasyndaghy auruhanada qaytys bolghany jariya boldy.

Abai.kz