Kýni keshe Ghabiyden Jәkey, Maqsat Iliyasúly, Bolatbek Bilәl bastaghan azamattar «Últshyl qazaqtar, biriginder!» dep úran tastap, qazaqn aiynda últshyl qazaqtar qúryltayyn ótkizgeli otyrghandaryn aityp mәlimdeme jasaghan edi (http://old.abai.kz/content/kyryltai-yltshyl-kazaktar-biriginder).

Qúryltaygha qatysty әrtýrli pikirler aitylyp jatyr. Biz tómende tәuelsiz sayasatker Ámirjan Qosanov pen tәuelsiz jurnalist Qasym Amanjolúlynyng pikirin berip otyrmyz.

Kýni keshe Ghabiyden Jәkey, Maqsat Iliyasúly, Bolatbek Bilәl bastaghan azamattar «Últshyl qazaqtar, biriginder!» dep úran tastap, qazaqn aiynda últshyl qazaqtar qúryltayyn ótkizgeli otyrghandaryn aityp mәlimdeme jasaghan edi (http://old.abai.kz/content/kyryltai-yltshyl-kazaktar-biriginder).

Qúryltaygha qatysty әrtýrli pikirler aitylyp jatyr. Biz tómende tәuelsiz sayasatker Ámirjan Qosanov pen tәuelsiz jurnalist Qasym Amanjolúlynyng pikirin berip otyrmyz.

Ámirjan Qosanov:
Ghabiyden, Maqsat, Bolatbek bauyrlarymyz últshyl kýshterdi birigu jónindegi qúryltay ótkizu turaly úran tastapty.
1. Men biriguding kez kelgen formulasy men formasyn qoldap kele jatqan qazaqpyn. Sondyqtan búl iydeyany da qoldaymyn!
2. Meninshe, birigu naqty iydeya men ony jýzege asyrudyng joldary anyqtalghan naqty qújat negizinde boluy tiyis. Mýmkin, Qúryltay aldynda júmys tobyn qýryp, sol jobalardy jer-jerde, onyng ishinde әleumettik jelilerde, talqylap, sonday myqty, pisken qújatty qúryltaygha úsynu kerek bolar.
3. Óz basym 15 jyl boyyna atsalysyp kele jatqan "Birigu" iydeyasy ylghy da bir kedergige kezigip keledi. Ol "kim basshy bolady?" degen saual. Meninshe, osy pәle-saualdan qútylu ýshin, alghashqy kezenge újymdyq basshylyq kerek. Ony da oilastyru qajet. Jәne de últtyq iydeyany qoldap jýrgen barsha belsendi azamattardy, topqa ne bireuding bireuge renish ne ókpesine qaramay, mýmkinshiliginshe týgel qatystyru qajet.
4. Qarjylandyru mәselesi de manyzdy. Biylikke ne belgili bir jeke qarjylyq topqa telinip qalu keleshekte subektivizmge, taktikalyq qiyndyqtargha alyp keledi. Sol jaghyn da anyqtap alu kerek.
5. Qarjy júmsalyp, jiyn ótetin bolsa, onyng Qazaqstan zandaryna sәikes ótip, ertengi kýni qújattaryna eshkim tiyise almaytynday bolghan abzal.
6. Janasha tarihymyzda últshyldardy biriktiruding birneshe bastamasy bolghan. Ókinishke qaray, olar jýzege aspay qaldy. Shynyn aitsaq, kópshilik birige alatynymyzgha senuden qalyp bara jatyr. Taghy da úyatqa qalmau ýshin (әsirese, basqa júrt aldynda!) múnday bastamany kóterushiler men qoldaushylar qogham aldyndaghy asa zor jauapkershiligin sezinui tiyis dep oilaymyn!
Qatardaghy qatysushy retinde shama-sharqymsha at salysugha men dayyn. Basqa qazaqty da soghan shaqyramyn!

Ázirshe aitarym osy!

Qasym Amanjolúly:

Múnday jiynnyng bolghany jaqsy, әriyne! Qos qolymdy kóterip qoldar edim, EGER:

- qúryltay ótkizuding aldymen jobasy, jarghysy talqylansa;

- ony ótkizuge jauapty úiymdastyru komiyteti ashyq týrde jasaqtalsa;

- qúryltayda kóterilmek basty mәseleler aqyldasyp ortagha salynsa;

- eldegi barsha últshyl kýshter men últshyl belsendiler barynsha qamtylyp, mәlimdemeden búryn kelissózder jýrgizilse;

- qúryltaygha júmsalatyn qarajat kózi birnesheu jәne ashyq bolsa.

Al myna bastamany úsynushy azamattardyng isinde asyghystyq bar siyaqty kórinedi. Ádeyi kýmәn tughyzyp, júmysqa belsengen jandardyng isine kedergi jasau niyetim joq, alayda ýsh adamnyng bastamasymen qúryltay shaqyryp, últqa Ýndeu jariyalau jón emes dep oilaymyn. Altay men Atyraudyng ortasyn týgel qamtityn, el bolashaghyna jón silteytin, atauy da tym kiyeli – Qúryltay degen úghymdy kókpargha ainaldyryp almasaq eken. Búl shaqyrylyp jatqan «qúryltaydyn» sәtti óterine senbesem de, qatelesuimdi qatty tileymin. Qalys qalatynymdy, biraq qarsy júmys jasamaytynymdy ol azamattargha jetkizdim de.

Abai.kz