Últtyq jәne memlekettik merekeler turaly ókim
Tәuelsizdik merekesining jyl sayyn jana jyldyng tasasynda qalyp kele jatqany jayly baspasózde jazylyp jatyr. Búl әdet biyl da qaytalanyp otyr. Al, biylik tarapynan respublika aumaghynda toylanatyn merekelerding qaysysy, qanday dәrejede, qalay atalyp ótui kerektigin egjey-tegjeyli kórsetken arnayy ókim bar. «Qazaqstan Respublikasynda últtyq, memlekettik, kәsiptik jәne ózge de merekelerge dayyndyq jýrgizu men ótkizu jónindegi úsynymdardy bekitu turaly» dep atalatyn ókimge osy jyldyng qantar aiynda sol kezdegi memlekettik hatshy Múhtar Qúl-Múhamed qol qoyyp, kýshine engen.
Biz atalghan ókimning Tәuelsizdik merekesine qatysty tarauyn jariyalap otyrmyz. Elimizdegi barsha memlekettik jәne memlekettik emes úiymdar zang kýshi bar ókimdi búljytpay oryndaugha mindetti ekenin esterine salamyz.
Abai.kz
Qazaqstan Respublikasynda últtyq, memlekettik, kәsiptik
jәne ózge de merekelerge dayyndyq jýrgizu men ótkizu
jónindegi úsynymdardy bekitu turaly
Qazaqstan Respublikasynda últtyq, memlekettik, kәsiptik jәne ózge de merekelerge dayyndyq jýrgizu men ótkizuding birynghay jýiesin qúru maqsatynda:
1. Qosa berilip otyrghan Qazaqstan Respublikasynda últtyq, memlekettik, kәsiptik jәne ózge de merekelerge dayyndyq jýrgizu men ótkizu jónindegi úsynymdar (búdan әri – Úsynymdar) bekitilsin.
2. Memlekettik organdar merekelik is-sharalardy úiymdastyru kezinde Úsynymdardy basshylyqqa alsyn.
Tәuelsizdik merekesining jyl sayyn jana jyldyng tasasynda qalyp kele jatqany jayly baspasózde jazylyp jatyr. Búl әdet biyl da qaytalanyp otyr. Al, biylik tarapynan respublika aumaghynda toylanatyn merekelerding qaysysy, qanday dәrejede, qalay atalyp ótui kerektigin egjey-tegjeyli kórsetken arnayy ókim bar. «Qazaqstan Respublikasynda últtyq, memlekettik, kәsiptik jәne ózge de merekelerge dayyndyq jýrgizu men ótkizu jónindegi úsynymdardy bekitu turaly» dep atalatyn ókimge osy jyldyng qantar aiynda sol kezdegi memlekettik hatshy Múhtar Qúl-Múhamed qol qoyyp, kýshine engen.
Biz atalghan ókimning Tәuelsizdik merekesine qatysty tarauyn jariyalap otyrmyz. Elimizdegi barsha memlekettik jәne memlekettik emes úiymdar zang kýshi bar ókimdi búljytpay oryndaugha mindetti ekenin esterine salamyz.
Abai.kz
Qazaqstan Respublikasynda últtyq, memlekettik, kәsiptik
jәne ózge de merekelerge dayyndyq jýrgizu men ótkizu
jónindegi úsynymdardy bekitu turaly
Qazaqstan Respublikasynda últtyq, memlekettik, kәsiptik jәne ózge de merekelerge dayyndyq jýrgizu men ótkizuding birynghay jýiesin qúru maqsatynda:
1. Qosa berilip otyrghan Qazaqstan Respublikasynda últtyq, memlekettik, kәsiptik jәne ózge de merekelerge dayyndyq jýrgizu men ótkizu jónindegi úsynymdar (búdan әri – Úsynymdar) bekitilsin.
2. Memlekettik organdar merekelik is-sharalardy úiymdastyru kezinde Úsynymdardy basshylyqqa alsyn.
3. Osy ókim qol qoyylghan kýninen bastap qoldanysqa engiziledi.
Qazaqstan Respublikasynyn
Memlekettik hatshysy
M. Qúl-Múhammed
Astana, Aqorda 2013 jylghy 15 qantar
№ 1
Qazaqstan Respublikasy
Memlekettik hatshysynyn
2013 jylghy 15 qantar
№ 1 ókimimen
BEKITILGEN
1.Últtyq jәne memlekettik merekeler
1.1. Qazaqstan Respublikasynyng Tәuelsizdigi kýni
Álemning kóptegen elderinde memlekettik tәuelsizdikti jariyalaugha baylanysty últtyq merekeler barynsha manyzdy bolyp tanylghan. Bizding elimizde múnday mereke 16-17 jeltoqsanda atap ótiletin Tәuelsizdik kýni bolyp tabylady.
Qazaqstandyqtar ýshin búl kýn el tarihyndaghy mýlde jana dәuirding bastaluynyng nyshany. Qazaqstan alghash ret halyqaralyq qatynastardyng tolyqqandy subektisine ainaldy. El ishki jәne syrtqy sayasatyn ózi aiqyndap, iske asyrady. Memleket egemendigi bizding barsha jetistikterimizding berik negizine ainaldy.
Tәuelsizdik kýnine dayyndyqty 1 jeltoqsanda elde Qazaqstan Respublikasynyng Túnghysh Preziydenti kýni atalyp ótetinin eskere otyryp josparlau kerek.
Eldi mekenderding syrtqy bezendirui men kórneki aqparat qúraldaryn (bilbordtar, bannerler, kermeler) ornalastyrudy 1 qarashadan bastau úsynylady.
Osy kýnnen bastap otandyq jәne sheteldik búqaralyq aqparat qúraldarynda (búdan әri – BAQ) Qazaqstannyng tәuelsizdik jyldaryndaghy jetistikterin keninen jariya etu, belgili qogham jәne memleket qayratkerlerinin, ghalymdar men basqa da belgili túlghalardyng sóz sóileulerin úiymdastyru kerek.
Merekege dayyndyq kezeninde qoghamdyq pikirdi Túnghysh Preziydentting el ómirindegi róline jәne Tәuelsizdik kýnining asa manyzdylyghy tóniregine toptastyru kerek.
1-16 jeltoqsan aralyghynda әrbir kýn Qazaqstannyng jana tarihyndaghy manyzdy degen oqighalargha (Konstitusiyanyng qabyldanuy, memlekettik rәmizderdin, últtyq valutanyng bekitilui, «Qazaqstan-2050» strategiyasynyng qabyldanuy jәne basqalary) arnaluy mýmkin. Búl kýnderi elding tәuelsizdik jyldaryndaghy әleumettik-ekonomikalyq, mәdeniy-gumanitarlyq jәne qoghamdyq-sayasy salalarda qol jetkizgen negizgi jetistikterin asha týsetin әrtýrli formattaghy is-sharalardy josparlau úsynylady.
Merekening maqsaty - Qazaqstannyng jetistikterin tiyimdi nasihattau jәne elding mýmkindikterin kórsetuge baghyttalghan naqty is-sharalar ótkizu negizinde qoghamnyng birligin nyghaytu.
Mindetter:
Qazaqstannyng tәuelsiz damu kezenindegi jetistikterin keninen nasihattau;
memleketting halyqtyng ómir sýrui ýshin qolayly jaghday jasau mýmkindikterin pash etu;
tózimdilik, ruhany birlik pen kelisim iydeyalaryn nasihattau;
qazaqstandyqtardyng qay etnosqa jәne konfessiyagha jatatynyna qaramastan birtútas egemen memleketting teng qúqyly azamattary retindegi sәikestendiru prosesin terendetu.
Merekening iydeyalyq-kórkemdik mazmúny
Tәuelsizdik kýnin merekeleu shenberinde kelesi negizgi iydeologemalardy paydalanu úsynylady:
Erkindik. Tәuelsizdik aludyng arqasynda el, halyq jәne әrbir azamat óz bolashaqtaryn óz erikterimen qalyptastyrudyng shynayy erkindigine ie boldy.
Birlik. Qazaqstan tәuelsizdikting alghashqy kýnderinen-aq óz damuynyng negizi etip teng qúqyqtyq, dostyq pen kelisim negizinde qalyptasatyn barsha júrttyng birligin algha tartty. Osy jyldar boyy Qazaqstan sol prinsipterdi nyq ústanyp keledi.
Túraqtylyq. Qazaqstan ózining barlyq jetistikteri ýshin elding sayasi, ekonomikalyq, әleumettik ómirin sipattaytyn túraqtylyqqa boryshty.
Ósip-órkendeu. Qazaqstan damudyng dúrys tandalghan basymdyqtarynyng arqasynda barlyq synaqtargha tótep bere otyryp, túraqty damu men halyqtyng әleumettik әl-auqatynyng ýzdiksiz artuynyng jolyna qadam basty.
Merekelik is-sharalargha dayyndyq pen olardy úiymdastyru kezinde mynaday prinsipter men iydeologiyalyq basymdyqtardy iske asyrudy qamtamasyz etken jón:әleumettik-ekonomikalyq jәne mәdeny sipattaghy kópshilik aksiyalar memleketting әrtýrli últtyq josparlary men baghdarlamalaryn iske asyrudaghy (túrghyn ýi, әleumettik-mәdeny jәne ónerkәsiptik obektilerding paydalanugha berilui, ekonomikanyng әrtýrli salalarynda, otandyq medisina, bilim beru, ghylym, mәdeniyet, turizm jәne sporttaghy jetistikterining kórmesi, respublika jәne onyng adamdary turaly jana filimderdin, kitaptardyn, әnderding jәne basqa da shygharmalardyng túsau kesu rәsimi) tabystaryn kórsetui qajet;jappay halyqtyq sheruler auyl túrghyndary men halyqtyng әleumettik qorghausyz toptaryn qoldaugha baghyttalghan qayyrymdylyq aksiyalarymen (mәdeny ortalyqtardan shalghay jatqan eldi mekenderding túrghyndaryn qalalar men audan ortalyqtarynda ótetin merekelik is-sharalargha qatystyru, әrtýrli dengeydegi basshylardyng balalar ýileri men basqa da әleumettik nysandargha, kópbalaly jәne kómekke zәru otbasylaryna baruy) qatar jýre alady.
Merekelik is-sharalardy úiymdastyru kezinde saltanatty jinalystar ótkizudi, memleketting damuyna ýles qosqan azamattardy kótermeleuding әrtýrli nysandaryn paydalanudy kózdegen jón.
Tәuelsizdik kýni Qazaqstan Respublikasynyng Memlekettik rәmizderin: Tuyn, Eltanbasyn jәne Gimnin nasihattaugha erekshe kónil bólinu qajet. Resmy is-sharalar ótkiziletin ghimarattar Memlekettik Tumen bezendiriledi.
Jappay sheruler ótetin jerlerde, sayabaqtar men gýlbaqtarda, qoghamdyq úiymdarda tanymal otandyq kompozitorlardyng sazdary, Qazaqstangha, onyng elordasyna arnalghan әnder oryndalugha tiyis.
Qazaqstannyng kórnekti adamdaryn mәngi este qaldyratyn, elding mәdeniyetining biregeyligi men onyng jetistikterin kórsetetin eskertkishterdin, memorialdyq belgiler men skulipturalardyng ashyluyn Tәuelsizdik kýni ótkizgen dúrys.
Respublikalyq jәne jergilikti telearnalardan Qazaqstan men onyng elordasyna arnalghan filimderdi keninen kórsetu, otandyq avtorlardyng kórkem jәne derekti tuyndylarynyng retrospektivti kórsetilimin beru úsynylady.
Merekeni aqparattyq-iydeologiyalyq sýiemeldeu
Qogham júrtshylyghynyng nazaryn barynsha elding basty merekesine audartu ýshin merekeni aqparattyq qamtamasyz etudi 1 qarashadan bastau qajet. Aqparattyq júmys BAQ-ta Qazaqstannyng tәuelsizdik ýshin kýresining tarihy jolyn el memlekettiligining ornauy men damuynyng negizgi kezenderin egjey-tegjeyli bayandaluyn qamtidy.
Búl rette, 1 jeltoqsanda elde Qazaqstan Respublikasynyng Túnghysh Preziydentining kýni atalyp ótetinin aqparattyq júmys barysynda eskergen jón. Materialdardyng mazmúndyq bóliginde nazar Memleket basshysynyng elimizding qalyptasuy men damuyndaghy tarihy róline audaryluy kerek. Búl túrghyda tariyh, ekonomika, geosayasat mәseleleri boyynsha ataqty halyqaralyq sarapshylardyng әleuetin paydalanghan oryndy.
Tәuelsizdik pen egemendik iydeyalaryn nasihattau maqsatynda halyqty tәuelsiz Qazaqstannyng qalyptasuy isine eleuli ýles qosqan kórnekti tarihy qayratkerlerding ómiri jәne qyzmeti turaly keng týrde aqparat taratudy qamtamasyz etu manyzdy.
Mereke kýni otandyq jәne sheteldik BAQ-ta Qazaqstannyng tәuelsiz damu jyldaryndaghy jetistikterin nasihattap, tanymal sayasy qayratkerlerdin, ghalymdar men basqa da belgili túlghalardyng sóz sóileuin úiymdastyru qajet.
Respublikalyq BAQ arqyly Memleket basshysynyng Tәuelsizdik kýnine arnalghan sózin beru jәne baspasózde jariyalaudy qamtamasyz etu manyzdy.
Aqparattyq júmysta BAQ-ta ornalastyrylatyn materialdardyng iydeologiyalyq mazmúnyna erekshe nazar audaru qajet. Ol respublika azamattarynyng qazaqstandyq qoghamgha tiyesiligin, elde oryn alyp jatqan ong ózgeristerge qatystylyghyn sezinuge baghyttaluy tiyis.
Negizgi nazar bolashaqqa degen optimistik kózqarasty qalyptastyrugha audarylu qajet. Qazaqstandyqtardyng basty maqtanyshy - beybitshilik pen túraqtylyq.
Qazaqstan tәuelsizdik jyldary sayasy túraqtylyqty, etnosaralyq jәne konfessiyaaralyq kelisimdi saqtap qalghanyna basty nazar audarghan jón. Ekonomikalyq janarular jýrgizilgenin, olardy býgin býkil әlem moyyndap otyrghanyn kórsetu kerek.
Preziydentting elding aldyna qoyghan: óz azamattarynyng ómir sýru sapasynyng eng joghary standarttary bar neghúrlym damyghan elu memleketting qataryna kiru jónindegi maqsatqa nazar audartqan jón.
Úiymdastyru resurstary: materialdyq-tehnikalyq, úiymdastyru sipatyndaghy barlyq memlekettik jәne qoghamdyq resurstar. Búl rette memlekettik merekeni úiymdastyrugha qaralatyn qarajattyng kólemi últtyq merekeni ótkizuge bólinetin qarajattan artyq bolmauy úsynylady.