Qúrmetti aghayyn!

Eldegi su basqynynyng zardabyn shekken halqymyzdyng jaghdayyna jaybaraqat shydau mýmkin emes. Osyghan oray Qazaqstannyng azamaty retinde mynany mәlimdeymin.

Eldegi su basqynyna birneshe sebep bar.

Onyng bastylary:

1. Ghalamdyq ózgerister men Jerding ekologiyalyq tozu mәselesi;

2. Elding әkimshilik-aumaqtyq qúrylymynyng eski iyerarhiya formatynda qaluy;

3. Jemqorlyq, úry-qarlyq, qabyletsizdik...

Osylardyng ishindegi 2-sebep biz ýshin manyzdy. Óitkeni, basqa sebepterge barynsha toytarys beretin, kelensizdikti joyatyn - birden bir el basqarudyng әkimshilik jýiesi.

Jyldyng tórt mezgilindegi tórt dýleyge dayyn bolmau men qyrsyzdyq, qauqarsyzdyq, qyruar qarjynyng tiyimsiz júmsaluyna osy sebep qana jauap beredi.

Mәsele – shluzderding ashylmay qaluynda emes,  salany basqaratyn Sklyarda emes!

KSROdan qalghan әkimshilik-aumaqtyq format jana jaghdaydaghy memleketti basqarugha iykemsiz.

Búrynghy totalitarlyq-avtoritarlyq әkimshilik-aumaqtyq  jýie әli janarghan joq. Ásirese, memleketti tiginen jәne kóldeneninen basqarudyng әkimshilik jýiesi sovettik iyerarhiyanyng formatynda qalyp otyr.

Elding qyruar әleueti men resursy sonyng kesirinen ondy-soldy rәsuә bolyp, tiyimsizdik abyroysyzdyqqa úlasuda.

Qazyr jergilikti әleuet pen memlekettik resurs әri-sәri, kimning neni basqaryp, ne istep otyrghany týsiniksiz. Ortalyq pen ónirlerding arasynda tyghyz sheshimtal qatynas joq. Ýshdengeyli eski sovettik qazaqstandyq әkimshilik iyerarhiya ózin aqtay almay, halqymyz sonyng kesirinen japa shegude.

QYSQASY, JER AUMAGhY ORASAN, HALQY AZ QAZAQSTAN ÝShIN,

El basqarudyng әkimshilik tetigin qosdengeyli formatqa kóshiru kerek, atap aitqanda:  qalyptasqan totalitarlyq әkimshilikti yghystyratyn, jergilikti ózin ózi basqaru men jogharghy-memlekettik dengeydegi qossatyly aumaqtyq-әkimshilik FORMATY qajet.

Ortanghy OBLYSTYQ әkimshilik jýieni jauapsyz, iykemsiz, qauqarsyz,qyrsyz,  boyyna býkil subektiv sebepter men keselderdi jinaghan zveno retinde mýldem joi kerek.

17 oblystyq әkimshilikting ornyna ejelgi tórkterding jýiesine (AQ,KÓK,QYZYL,QARA,SARY) salyp, 5 aimaqtyq ministrlik qúryp, sol aimaqtargha memlekettik resurs pen biylikti әdil týrde taratu kerek te, jergilikti әkimshilik jýieni týgelimen Halyqqa tapsyru qajet: barlyq әkimder men mәslihattardy halyq ShYNAYY saylasyn, óz budjetin ózi jasaqtap, ózi júmsap, ózi baqylasyn!

Búl әkimshilik format eng aldymen Jergilikti qolda bar resursty Halyqtyng óz ómirine tiyimdi júmsauyna kerek. Halyq kәzirgidey jautandap tentirep qalmau ýshin qajet!

Jergilikti júrtshylyq óz qamyn ózi oilap, óz mәselesin ózi sheshuge qajet resursty tiyimdi paydalanugha qoljeter biylikting kózi halyqta boluy tiyis.

Sonymen birge ónirmen tyghyz qatynasta bolatyn әri mәseleni memlekettik dengeyde sheshetin jogharghy memlekettik әkimshilik qúrylymy da sәikesinshe qúzyrly memlekettik organ boluy  qajet.

Irilengen әri tolyq qúzyry bar 200 audannyng esebinen qúrylghan 5 aimaqtaghy 5 ministrlik tikeley Ýkimet qúramyna kirip, joghary biylikke esep beruge jәne Ýkimetting ózi aimaqtaghy memlekettik mindetterdi atqarugha osy ministrlikter arqyly tikeley aralasugha mәjbýr әri jauapty bolar edi.

Búl aimaqtyq ministrler Parlamentting bekituimen taghayyndalghany abzal.

Qossatyly búl basqaru formaty kóktemde su apatynan, jazda ot apatynan, kýzgi ónimning rәsuә bolyp, qysta qarly borannyng qúrsauynan qútqaru ýshin ghana emes, elding ómirin  tynghylyqty basqarugha tiyimdi memlekettik әkimshilik jýiege ainalatyny sózsiz.

Halyqty әkimshilik qúrylymnyng bylyghynan qútqaratyn uaqyt keldi, aghayyn. Taghy da aitam, mәsele ashylmay qalghan shluz ben salany basqaratyn Sklyarda emes... Ákimshilik basqaru jýiesinde!

Biylik pen halyqtyng nazaryn osyghan audarghym keldi.

Apattan aman bolayyq!

Qúrmetpen: Serik Erghali,

90-jyldardaghy Azamattyq «Azat» qozghalysynyng negizin salushylardyng biri, 1992 jyly әzirlengen «Kósege qaytse kógerer?» sayasy tújyrymdamanyng avtory.

Abai.kz