Moldova Respublikasy men Ukraina Euroodaqqa kiru turaly kelissózderdi resmy týrde bastady. Búl turaly Mezgil.kz aqparattyq portaly jazdy. 

Europalyq odaq bir jaghynan, Ukraina men Moldova Respublikasy ekinshi jaghynan kelissózder jýrgize bastaydy. Búl kelissózderding alghashqy kezdesui Luksemburgte ótedi. Búl – atalghan eki memleketke EO-nyng tolyq qúqyly mýshesi bolugha mýmkindik beru ýshin jasalyp otyr. EO men ýshinshi el arasyndaghy kelissózder ýkimetaralyq konferensiya (IGC) ayasynda ótpek.

Reglament boyynsha, Luksemburgtegi kelissózder kelesi tәrtippen ótedi. EO-27 Ukrainamen kelissózderdi resmy týrde birinshi bolyp bastaydy. Onan son, kelissózder Moldova Respublikasynyng delegasiyasymen jalghasady.

Búl kelissózderding bastaluy – EO-nyng 26 eli arasynda qol jetkizilgen qiyn kelisimning nәtiyjesi. Búl kelissózderge qarsy bolghan jalghyz – Vengriya. EO-nyng 26 eli Vengriyany osy proseske bóget jasamaugha kóndirip baqty. Qiynnan qiystyrdy. Áytpese, Vengriya premier-ministri Viktor Orban Ukrainanyng EO-gha kirui turaly kez kelgen kelissózderge qatang qarsy pozisiyadaghy adam.

Orban jeltoqsanda EO-27 kóshbasshylarynyng sammiytinde kelissózder ýstelinen ketuge kelisti, al ózge 26 elding basshy-qosshylary EO-gha kiru turaly Kiyev jәne Kishiynevpen kelissózderdi bastau turaly sheshim qabyldady.

EUROINTEGRASIYa: KELISSÓZ PROSESSI QALAY JÝZEGE ASPAQ?

Ýkimetaralyq konferensiyanyng resmy ashyluynan keyin kelissóz jýrgizushiler aldymen eki elding zannamasyn egjey-tegjeyli qarap, onyng EO zannamasymen ýilesimdiligin taldaydy. Brusseli jargonynda «skrining» dep atalatyn búl kezeng әdette bir jyldan eki jylgha deyin sozylady.

Al Ukrainagha nemese Moldova Respublikasyna qatysty jaghday jyldam bolady. Eurodiplomatiya basshylary osyghan deyingi prosessterding jay-japsaryn taldap, osynday sheshim shygharghan. Dese de, býgin bastalyp otyrghan kelissózder kezeni birneshe aptalardan, birneshe ailargha deyin jalghasuy mýmkin.

Oghan qosa, 1 shildeden bastap Ukrainany EO-gha qabyldaugha asa yntasy joq Vengriya 27 mýshe memleketting ministrlerin biriktiretin EO Kenesine alty ay boyy tóraghalyq etedi.

Vengriya Kiyevpen kelissózderding resmy bastaluyn әli de keyinge qaldyrdy. 7 mausymda Eurokomissiya Ukraina men Moldova Respublikasy kiru ýshin barlyq alghysharttardy oryndady dep eseptedi.

Europalyq atqarushy diyrektor Kiyevten jemqorlyq pen oligarhtardyng iyeligine qarsy kýres sharalaryn qabyldaudy súrady. Komissiya sonday-aq, últtyq azshylyqqa kóbirek kónil bóluge shaqyrdy. Búl turaly Budapesht Ukrainadaghy vengr qauymynyng qatysuyna baylanysty qatulana súrady.

Euroodaq Ukrainagha 2022 jyldyng mausymynda kórshi Moldova Respublikasy siyaqty soghys bastalghannan keyin birneshe ay ótken song óte simvoldyq isharatpen kandidat el mәrtebesin berdi.

Kelissózderding bastaluy - búl EO-gha qosylu prosessining úzaq әri qiyn bir kezeni ghana. Óz kezeginde EO búl kenendi enseru ýshin ózin reformalaugha niyetti jәne onsyz da kýrdeli sheshim qabyldau prosessin jaqsartugha niyetti.

Abai.kz