Zýlfiya Baysaqova: Túrmystyq zorlyq-zombylyqtyng aldyn alu manyzdy
Elimizdi otbasyndaghy zorlyq-zombylyq mәselesi qatty alandatyp otyr. Zana kýshine ense de, respublikamyzdyng týkpir-týkpirinde túrmystyq zorlyq-zombylyqqa úshyraghan oqighalar legi tolastar emes.
Keyingi kezde ushyghyp ketkendey kórinedi. Búl mәselede memleketimiz de qol qusyryp otyrghan joq. Býginde elimiz boyynsha jan-jaqty kómek kórsetu ýshin 68 otbasylyq qoldau ortalyghy júmys istep túr. Búl ortalyqtar túrmystyq zorlyq-zombylyq qúrbandaryna psihologiyalyq, әleumettik әri qúqyqtyq kómek kórsetedi, sonymen qatar otbasy institutyn berik nyghaytugha kýsh salady. Abai.kz portalynyng tilshisi Almatydaghy «Daghdarys ortalyqtary odaghynyn» tóraghasy Zulifiya Baysaqovamen tildesip, túrmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy qalay kýresuge bolatyny jayynda bildi.
Zulifiya Múhamedbekqyzy, bizge eng aldymen túrmystyq zorlyq-zombylyq neden tuyndaytynyna toqtaldy. Ol: «Býginde túrmystyq zorlyq-zombylyq elimizdegi eng ózekti mәsele ekenin bilemiz. Saralay kele onyng birneshe sebepterin aitugha bolady. Eng aldymen janjal neden tuyndaydy? Men búghan materialdyq jaghday men túraqty júmystyng bolmauyn alghashqy sebep der edim. Men otbasyna qatysty aityp otyrmyn. Baspananyng joqtyghy, ishimdik pen nashaqorlyqty da atar edim. Odan bólek ludomaniya da negizgi sebepterding biri der edim. Bayqasanyzdar jaqyn tuystardyng bir-birine zorlyghy, otbasylyq janjal, tipti jaqyn tanys dostardyng da zorlyghy syndy oqighalardy estip jýrmiz. Jaghday әrtýrli әri san qyrly boluy mýmkin», - dedi.
Daghdarys ortalyghyna jýgingen adamdargha eng aldymen qanday kómek kórsetiledi? Olar ortalyqtyng qyzmetine qalay jýgine alady? Ortalyq basshysy búl súraqqa da jauap berdi.
«Ortalyq túrmystyq-zorlyq zombylyq kórgen kelinshekter men balalargha kezeng kezenimen kómektesedi. Ortalyqqa kelgen adamgha psihologiyalyq kómek kórsetilgennen keyin, onyng mәselesin sheshu joldary zerdelenedi. Túrmystyq zorlyqqa úshyraghan qyz-kelinshekter onaltu ortalyghynan ózderine qajetti barlyq zattardy tegin alady. Ortalyqta túru tegin әri tegin tamaqpen de uaqytyly qamtylady», - dedi Zýlfiya Baysaqova.
Daghdarys ortalyghyna kelgen jandargha psihologiyalyq kómekpen birge zangerlik kenes te beriledi eken. Kóbinese analar jәrdemaqyny alu, ajyrasugha aryz beru, qújattaryn retteu syndy qyzmetterge jýginedi.
Sonymen qatar ortalyqtaghy qyz-kelinshekter arnayy kurstar oqyp mamandyq ala alady.
Ortalyq basshysynyng aituynsha, әielder kóbinese balalarymen kelip jýginedi eken. Al balalar zorlyq qúrbany sanalmaydy.
«Qazir bizding daghdarys ortalyghynda 47 adam bar. Onyng 19 balalar. ÓZderiniz bilesizder songhy kezderi otbasyndaghy zorlyq-zombylyq oqighalary jiyilep ketti. Ol jerde tek kýieui men әieli zardap shegip otyrghan joq, balalargha da әseri bar. Bizde «150» senim telefony bar. Búl senim telefony tәulik boyy zorlyq- zombylyq qúrbandaryna qyzmet kórsetedi.
Kez kelgen adam habarlasyp, ne isteu kerek? Qayda barady? Qanday sheshim qabyldaydy? Ózin mazalaghan súraqtargha bir mezette jauap ala alady. Al senim telefonyna habarlasu tegin. Elimizding kez kelgen aimaghynan habarlasyp, tegin kenes alugha mýmkindik bar», - dedi Zýlfiya Baysaqova.
Daghdarys ortalyghynyng basshysy biyl sәuir aiynda qabyldanghan Otbasylyq zorlyq-zombylyqqa qatysty zannyng qabyldanghanyn dúrys sheshim deydi.
«Búl zang eng aldymen otbasylyq ortada zorlyq-zombylyqqa úshyraghan adamdardyng qúqyqtary men mýddelerin qorghaugha arnalghany quantady. Búl әriyne memleketimizding qauipsiz jәne әdil qogham qúru jolyndaghy manyzdy qadamy. Búl zanda túrmystyq zorlyq-zombylyq mәselesining barlyq aspektileri jәne úsynystary eskerilip, jan-jaqty taldau jýrgizildi, derekter jinaldy, sarapshylarmen jәne qogham ókilderimen kenester ótkizildi. Nәtiyjesinde ong sheshim qabyldandy. Zannyng dúrys júmys isteui ýshin әli de aqparattyq týsindirme júmystary jýrgizilu kerek dep oilaymyn», - dep atap ótti Zýlfiya Baysaqova.
Abai.kz