Cherchesov qazaq tilin mazaq etti: Ministr qatty aitugha batpady. Barmenqúlov aqtady...
Atam qazaqta: «Óz әskering bolmasa, ózgening әskerin asyraysyn», - degen ataly sóz bar. Dәl osy sóz bizdegi sport salasyndaghy ózge elden әtigórlep әkelgen mamandargha qaratyla aitylghanday.
Jasyratyny joq, býgingi bizding elding sporty «últtyq jattyqtyrushymyz bar» jәne «últtyq jattyqtyrushymyz joq» sport týrleri dep ekige bólinedi. Biraq, әlemdik sport dodalarynda tól jattyqtyushylarymyz bar sport týrine – kýres, boks jәne futbol jatady. Biz osynyng songhysy tónireginde oy qozghamaqpyz. Yaghni, futboldy sóz etemiz...
Kezinde Rahat Áliyev bastaghan top qazaq futbolyn Europa tobyna qosqany belgili. Aziyada mandayymyz jarqyramaghan biz, Europalyq elderding úpay qoryn tolyqtyrushy degen ataqty iyelendik. Bizge búl sýikimsiz ataqty enshilep әpergender – ózge elden at-týiedey qalap alghan jattyqtyrushylar.
ChERChESOV QAZAQ TILIN MAZAQ ETTI!
Basynan búlt, artynan shu tausylmaghan qazaq futboly kelimsekter kelip toytandaytyn tórge ainaldy. Songhy dau-damay qazaq elining ózindik ereksheligin kózge ilmegen reseylik Cherchesov tónireginde órbidi. Qaranyz:
Reseyden kelip, futboldan Qazaqstan qúramasyna bas bapker bolghan Stanislav Cherchesov degen dónsheke taghy da qazaq tilin mazaq etti!
Qazaqsha súraq qoyghan tilshige: «Nemene, fransuzsha sóilep túrsyng ba?!», - dep kelekeley sóiledi. Oghan qoy degen qazaq tabylmady... Cherchesov Qazaqstannyng memlekettik tilin birinshi kezek kelekelep túrghan joq. Mynau ekinshi jolghysy...
Cherchesov bas bapkerlikke kelgende-aq, tilshilerge: «Qazaqsha súraq qoyma! Sening qazaqshandy qaydan bilem!», - dep kekireyip, artynan: «Jazdym, janyldym. Qazaqsha ýirenem», - dep sýmireyip edi...
Últtyq qúramany tizgindep, birde-bir jenisti oiyn kórsete almaghan (deydi BAQ) Stanislav Cherchesovti kim әtigórlep әkeldi? Oghan milliondap ailyq taghayyndaghan kim?
RESEYDING ORTANQOL MAMANDARYNA QAZAQ SPORTY NEGE KENEDEY JABYSYP OTYR?
Qazaqtan aqsha aludy ghana bilip, qazaqtyng sporttyq mәrtebesin kókke kóterudi kerek etpeytin imperiyalyq ambisiyadaghy reseylik mamandardy elimizge shaqyryp, jatyp jastyq, iyilip tósek boludan arylatyn uaqyt jetken siyaqty. Tek osyny qaperine almya otyrghandyng biri – Últtyq Futbol federasiyasy desek esh artyq aitpaymyz!
MINISTR ERBOL MYRZABOSYNOV NEGE ÝNSIZ?
Árip Tәnirbenovtin: «Kelgende Jiyenqúlgha shyqpaydy ýnim», - dep aqyn Saranyng auzyna sóz salghanynday, qazaq qoghamynda futbol tónireginde ýnimiz shyqpay jýrgeni anyq. Qazaqstan Respublikasynyng Turizm jәne sport ministri Erbol Quantayúly Myrzabosynov futbol, boks jәne kýres últymyzdyng basty mәrtebesi ekenin esten shygharyp alghan siyaqty.
Futbolda gol sogha almay, últ jankýierlerin púshayman etken Cherchesovting memlekettik tilde qayta-qayta mazaq etuine qoy deytin birinshi adam, osy Myrzabosynov emes pe? Sóitsek, Myrzabosynov basqaratyn ministrlik, qogham narazylyghynan son, amaldyq ýn qatypty. Sondaghysy býideydi:
MINISTRLIK ChERChESOVTEN TÝSINIKTEME TALAP ETTI
«Kesheli beri әleumettik jelilerde futboldan Qazaqstan últtyq qúramasynyng bas bapkeri Stanislav Cherchesovting qazaq tilin kemsituge tyrysqany turaly beynematerial keninen taralyp, qogham tarapynan narazylyq tughyzdy. Ministrlik búl jaghdaygha bey-jay qaramay, Qazaqstan futbol federasiyasyna resmy hat joldady», - deydi ministrlik.
«Hatta memlekettik tilding mәrtebesi Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyasy men «Til turaly» Zanyna sәikes joghary túratyny jәne oghan barlyq azamattyng qúrmet kórsetui kerektigi aitylghan. Sonymen qatar federasiyadan osy oqighagha týsinikteme beru jәne S.Cherchesovpen memlekettik tilge qúrmet kórsetu turaly týsindiru júmystaryn jýrgizu talap etildi. Biz múnday jaghdaylardyng qaytalanbauyn qamtamasyz etu ýshin federasiya tarapynan tiyisti sharalar qoldanyluy kerek dep sanaymyz», - deydi әri qaray.
Erbol Myrzabosynov tizginin ústaghan ministrlik Qazaqstan futbol federasiyasy Ministrlikke baghynysty úiym emes ekenin aitady. «Degenmen Qazaqstandaghy sport sayasatyn qalyptastyryp, jýrgizetin vedomstvo bolghandyqtan, týsinikteme talap etuge qúqyly ekenin qaperge salamyz», - deydi ministrlik.
QAZAQSTAN FUTBOL FEDERASIYaSY ChERChESOVTI AQTAP ÁLEK...
Cherchesovtin: «Fransuzsha sóilep túrsyng ba?», - degenine qatysty Qazaqstan futbol federasiyasynyng preziydenti Ádilet Barmenqúlov «Azattyqqa» pikir bildirip: «Súraq qoyghan jurnalist últtyq qúrama oiynyna fransuz komandasynyng formasyn kiyip kelgen, bas bapker soghan әzildep aitqan. Cherchesovtyng sózin jelige basqasha etip shygharyp jiberdi, ekeui qaljyndasyp sóilesken, jurnalist te ony týsindi», - dep jauap bergen.
Barmenqúlovtyng sózinshe, Últtyq qúramagha bas bapkerding qazaq tilin jetik bilgeni emes, bilimi kerek-mys. «Federasiyada qazaq tiline mәn berilip jatyr. Al bas bapkerding onsyz da júmysy kóp», - deydi Barmenqúlov.
FUTBOLDA QYRGhYZ, TÁJIK PEN ÓZBEKTEN TÓMENBIZ!
Barmenqúlovtyng sózinshe, Stanislav Cherchesov «bilikti maman» eken. Endeshe, Cherchesovting Últtyq qúramany tizgindegeli bergi nәtiyjelergi kóz jýgirteyik:
Birinshi: Reseylik Cherchesov bas bapker bolghaly Últtyq qúrama birde-bir gol soqpaghan!
Ekinshi: Cherchesovting bapkerligimen bizding Últtyq qúrama UEFA-nyng Últtar Ligasy ayasynda 4 oiyn ótkizgen. Norvegiyamen oiynda Qazaqstan gol jibermey, teng oiyndy ústap túrsa, Sloveniyadan 3:0 esebimen, Avstriyadan 4:0 esebimen jenildik. Al Sloveniyamen qarymta oiynda da 0:1 degen úpaymen jenildik.
Ýshinshi: Qazaqstan qazir FIFA reytinginde 109-shy orynda túr. Salystyru ýshin, Ukraina 24-shi orynda, Resey 34-shi orynda, Ózbekstan 60-shy, Gýrjistan 66-shy, Armeniya 96-shy, Belarusi 97-shi, Tәjikstan 103-shi, Qyrghyzstan 106-shy orynda.
TALAP: ChERChESOV KELGEN IZIMEN KETSIN!
Týiin: Biz Qazaq elining azamatymyz jәne óz elimizdi jan jýregimizben sýiemiz. Alayda tәuelsizdigimizding 33 jyly ishinde biz birde-bir halyqaralyq futbol turniyrine qatyspaghanymyzdy sezinu jankýier retinde janymyzgha qatty batady. Býkil elimiz futboldy jaqsy kóredi, biraq ol bizde jetkilikti damymaghandyghy jýregimizdi syzdatady.
Endi Ministr myrza, Siz este ústap, jiti baqylauyzgha alatyn 7 birdey sebepti sanamalap keteyik:
1 sebep: Nashar infraqúrylym;
2 sebep: Jergilikti futbol júldyzdarynyng – Maksim Samorodov, Ramazan Orazov nemese Núraly Álip t.b. ózge elderding qúda týsip, alyp ketui. Últtyq jergilikti júldyzdardyng tól chempionatymyzda jarqyramauy;
3 sebep: Tól chempionattaghy oiyndardyng sýrensizdigi;
4 sebep: Oiynshylardyng ortanqoldyghy;
5 sebep: Futbol akedemiyalarynyng qúrylmauy;
6 sebep: Memlekettik qoldau jәne jeke investisiya arasyndaghy әriptestikting joqtyghy;
7 sebep: Jattyqtyushylar biliktiligin arttyru men dayyndaudyng jete jolgha qoyylmauy.
Eger Siz bas bolyp, osy sebepterdi ensere alsaq, qazaq futboly kýnderding kýninde jaryp shyghady. Tek bәri tek Sizding ministr ornytaghyn iyelengen kezdegi biliktiliginiz ben kisiliginizge qatysty bolyp túr! Biz sizdi qazaq futbol jankýierlerining ýmitin aqtaydy dep oilaymyz!?
Al memlekettik tildi kezek-kezek mazaq etken Cherchesovke qayta oralsaq – Ol Reseyding kәnuilgi ofiyseri! Reseyge adal berilgen, «qúldanghan» últtyng beyshara ókili! Ol Barmenqúlov aitqanday bilikti maman dep te aita almaymyz. Nәtiyjesin, kózben kórip otyrmyz. Endeshe, ortanqol Cherchesovting oqshaudaghy obzyr eline kelgen izimen qaytaru kerek!
Abai.kz