چەرچەسوۆ قازاق ءتىلىن مازاق ەتتى: مينيستر قاتتى ايتۋعا باتپادى. بارمەنقۇلوۆ اقتادى...
اتام قازاقتا: «ءوز اسكەرىڭ بولماسا، وزگەنىڭ اسكەرىن اسىرايسىڭ», - دەگەن اتالى ءسوز بار. ءدال وسى ءسوز بىزدەگى سپورت سالاسىنداعى وزگە ەلدەن اتىگورلەپ اكەلگەن ماماندارعا قاراتىلا ايتىلعانداي.
جاسىراتىنى جوق، بۇگىنگى ءبىزدىڭ ەلدىڭ سپورتى «ۇلتتىق جاتتىقتىرۋشىمىز بار» جانە «ۇلتتىق جاتتىقتىرۋشىمىز جوق» سپورت تۇرلەرى دەپ ەكىگە بولىنەدى. بىراق، الەمدىك سپورت دودالارىندا ءتول جاتتىقتىۋشىلارىمىز بار سپورت تۇرىنە – كۇرەس، بوكس جانە فۋتبول جاتادى. ءبىز وسىنىڭ سوڭعىسى توڭىرەگىندە وي قوزعاماقپىز. ياعني، فۋتبولدى ءسوز ەتەمىز...
كەزىندە راحات اليەۆ باستاعان توپ قازاق فۋتبولىن ەۋروپا توبىنا قوسقانى بەلگىلى. ازيادا ماڭدايىمىز جارقىراماعان ءبىز، ەۋروپالىق ەلدەردىڭ ۇپاي قورىن تولىقتىرۋشى دەگەن اتاقتى يەلەندىك. بىزگە بۇل سۇيكىمسىز اتاقتى ەنشىلەپ اپەرگەندەر – وزگە ەلدەن ات-تۇيەدەي قالاپ العان جاتتىقتىرۋشىلار.
چەرچەسوۆ قازاق ءتىلىن مازاق ەتتى!
باسىنان بۇلت، ارتىنان شۋ تاۋسىلماعان قازاق فۋتبولى كەلىمسەكتەر كەلىپ تويتاڭدايتىن تورگە اينالدى. سوڭعى داۋ-داماي قازاق ەلىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگىن كوزگە ىلمەگەن رەسەيلىك چەرچەسوۆ توڭىرەگىندە ءوربىدى. قاراڭىز:
رەسەيدەن كەلىپ، فۋتبولدان قازاقستان قۇراماسىنا باس باپكەر بولعان ستانيسلاۆ چەرچەسوۆ دەگەن دوڭشەكە تاعى دا قازاق ءتىلىن مازاق ەتتى!
قازاقشا سۇراق قويعان تىلشىگە: «نەمەنە، فرانتسۋزشا سويلەپ تۇرسىڭ با؟!»، - دەپ كەلەكەلەي سويلەدى. وعان قوي دەگەن قازاق تابىلمادى... چەرچەسوۆ قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك ءتىلىن ءبىرىنشى كەزەك كەلەكەلەپ تۇرعان جوق. مىناۋ ەكىنشى جولعىسى...
چەرچەسوۆ باس باپكەرلىككە كەلگەندە-اق، تىلشىلەرگە: «قازاقشا سۇراق قويما! سەنىڭ قازاقشاڭدى قايدان بىلەم!»، - دەپ كەكىرەيىپ، ارتىنان: «جازدىم، جاڭىلدىم. قازاقشا ۇيرەنەم»، - دەپ سۇمىرەيىپ ەدى...
ۇلتتىق قۇرامانى تىزگىندەپ، بىردە-ءبىر جەڭىستى ويىن كورسەتە الماعان (دەيدى باق) ستانيسلاۆ چەرچەسوۆتى كىم اتىگورلەپ اكەلدى؟ وعان ميلليونداپ ايلىق تاعايىنداعان كىم؟
رەسەيدىڭ ورتاڭقول ماماندارىنا قازاق سپورتى نەگە كەنەدەي جابىسىپ وتىر؟
قازاقتان اقشا الۋدى عانا ءبىلىپ، قازاقتىڭ سپورتتىق مارتەبەسىن كوككە كوتەرۋدى كەرەك ەتپەيتىن يمپەريالىق امبيتسياداعى رەسەيلىك مامانداردى ەلىمىزگە شاقىرىپ، جاتىپ جاستىق، ءيىلىپ توسەك بولۋدان ارىلاتىن ۋاقىت جەتكەن سياقتى. تەك وسىنى قاپەرىنە الميا وتىرعاندىڭ ءبىرى – ۇلتتىق فۋتبول فەدەراتسياسى دەسەك ەش ارتىق ايتپايمىز!
مينيستر ەربول مىرزابوسىنوۆ نەگە ءۇنسىز؟
ءارىپ تاڭىربەنوۆتىڭ: «كەلگەندە جيەنقۇلعا شىقپايدى ءۇنىم»، - دەپ اقىن سارانىڭ اۋزىنا ءسوز سالعانىنداي، قازاق قوعامىندا فۋتبول توڭىرەگىندە ءۇنىمىز شىقپاي جۇرگەنى انىق. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋريزم جانە سپورت ءمينيسترى ەربول قۋانتايۇلى مىرزابوسىنوۆ فۋتبول، بوكس جانە كۇرەس ۇلتىمىزدىڭ باستى مارتەبەسى ەكەنىن ەستەن شىعارىپ العان سياقتى.
فۋتبولدا گول سوعا الماي، ۇلت جانكۇيەرلەرىن پۇشايمان ەتكەن چەرچەسوۆتىڭ مەملەكەتتىك تىلدە قايتا-قايتا مازاق ەتۋىنە قوي دەيتىن ءبىرىنشى ادام، وسى مىرزابوسىنوۆ ەمەس پە؟ سويتسەك، مىرزابوسىنوۆ باسقاراتىن مينيسترلىك، قوعام نارازىلىعىنان سوڭ، امالدىق ءۇن قاتىپتى. سونداعىسى بۇيدەيدى:
مينيسترلىك چەرچەسوۆتەن تۇسىنىكتەمە تالاپ ەتتى
«كەشەلى بەرى الەۋمەتتىك جەلىلەردە فۋتبولدان قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىنىڭ باس باپكەرى ستانيسلاۆ چەرچەسوۆتىڭ قازاق ءتىلىن كەمسىتۋگە تىرىسقانى تۋرالى بەينەماتەريال كەڭىنەن تارالىپ، قوعام تاراپىنان نارازىلىق تۋعىزدى. مينيسترلىك بۇل جاعدايعا بەي-جاي قاراماي، قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسىنا رەسمي حات جولدادى»، - دەيدى مينيسترلىك.
«حاتتا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسى مەن «ءتىل تۋرالى» زاڭىنا سايكەس جوعارى تۇراتىنى جانە وعان بارلىق ازاماتتىڭ قۇرمەت كورسەتۋى كەرەكتىگى ايتىلعان. سونىمەن قاتار فەدەراتسيادان وسى وقيعاعا تۇسىنىكتەمە بەرۋ جانە س.چەرچەسوۆپەن مەملەكەتتىك تىلگە قۇرمەت كورسەتۋ تۋرالى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ تالاپ ەتىلدى. ءبىز مۇنداي جاعدايلاردىڭ قايتالانباۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن فەدەراتسيا تاراپىنان ءتيىستى شارالار قولدانىلۋى كەرەك دەپ سانايمىز»، - دەيدى ءارى قاراي.
ەربول مىرزابوسىنوۆ تىزگىنىن ۇستاعان مينيسترلىك قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسى مينيسترلىككە باعىنىستى ۇيىم ەمەس ەكەنىن ايتادى. «دەگەنمەن قازاقستانداعى سپورت ساياساتىن قالىپتاستىرىپ، جۇرگىزەتىن ۆەدومستۆو بولعاندىقتان، تۇسىنىكتەمە تالاپ ەتۋگە قۇقىلى ەكەنىن قاپەرگە سالامىز»، - دەيدى مينيسترلىك.
قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسى چەرچەسوۆتى اقتاپ الەك...
چەرچەسوۆتىڭ: «فرانتسۋزشا سويلەپ تۇرسىڭ با؟»، - دەگەنىنە قاتىستى قازاقستان فۋتبول فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ادىلەت بارمەنقۇلوۆ «ازاتتىققا» پىكىر ءبىلدىرىپ: «سۇراق قويعان جۋرناليست ۇلتتىق قۇراما ويىنىنا فرانتسۋز كومانداسىنىڭ فورماسىن كيىپ كەلگەن، باس باپكەر سوعان ازىلدەپ ايتقان. چەرچەسوۆتىڭ ءسوزىن جەلىگە باسقاشا ەتىپ شىعارىپ جىبەردى، ەكەۋى قالجىڭداسىپ سويلەسكەن، جۋرناليست تە ونى ءتۇسىندى»، - دەپ جاۋاپ بەرگەن.
بارمەنقۇلوۆتىڭ سوزىنشە، ۇلتتىق قۇراماعا باس باپكەردىڭ قازاق ءتىلىن جەتىك بىلگەنى ەمەس، ءبىلىمى كەرەك-مىس. «فەدەراتسيادا قازاق تىلىنە ءمان بەرىلىپ جاتىر. ال باس باپكەردىڭ ونسىز دا جۇمىسى كوپ»، - دەيدى بارمەنقۇلوۆ.
فۋتبولدا قىرعىز، تاجىك پەن وزبەكتەن تومەنبىز!
بارمەنقۇلوۆتىڭ سوزىنشە، ستانيسلاۆ چەرچەسوۆ «بىلىكتى مامان» ەكەن. ەندەشە، چەرچەسوۆتىڭ ۇلتتىق قۇرامانى تىزگىندەگەلى بەرگى ناتيجەلەرگى كوز جۇگىرتەيىك:
ءبىرىنشى: رەسەيلىك چەرچەسوۆ باس باپكەر بولعالى ۇلتتىق قۇراما بىردە-ءبىر گول سوقپاعان!
ەكىنشى: چەرچەسوۆتىڭ باپكەرلىگىمەن ءبىزدىڭ ۇلتتىق قۇراما ۋەفا-نىڭ ۇلتتار ليگاسى اياسىندا 4 ويىن وتكىزگەن. نورۆەگيامەن ويىندا قازاقستان گول جىبەرمەي، تەڭ ويىندى ۇستاپ تۇرسا، سلوۆەنيادان 3:0 ەسەبىمەن، اۆستريادان 4:0 ەسەبىمەن جەڭىلدىك. ال سلوۆەنيامەن قارىمتا ويىندا دا 0:1 دەگەن ۇپايمەن جەڭىلدىك.
ءۇشىنشى: قازاقستان قازىر FIFA رەيتينگىندە 109-شى ورىندا تۇر. سالىستىرۋ ءۇشىن، ۋكراينا 24-ءشى ورىندا، رەسەي 34-ءشى ورىندا، وزبەكستان 60-شى، گۇرجىستان 66-شى، ارمەنيا 96-شى، بەلارۋس 97-ءشى، تاجىكستان 103-ءشى، قىرعىزستان 106-شى ورىندا.
تالاپ: چەرچەسوۆ كەلگەن ىزىمەن كەتسىن!
ءتۇيىن: ءبىز قازاق ەلىنىڭ ازاماتىمىز جانە ءوز ەلىمىزدى جان جۇرەگىمىزبەن سۇيەمىز. الايدا تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 33 جىلى ىشىندە ءبىز بىردە-ءبىر حالىقارالىق فۋتبول تۋرنيرىنە قاتىسپاعانىمىزدى سەزىنۋ جانكۇيەر رەتىندە جانىمىزعا قاتتى باتادى. بۇكىل ەلىمىز فۋتبولدى جاقسى كورەدى، بىراق ول بىزدە جەتكىلىكتى دامىماعاندىعى جۇرەگىمىزدى سىزداتادى.
ەندى مينيستر مىرزا، ءسىز ەستە ۇستاپ، ءجىتى باقىلاۋىزعا الاتىن 7 بىردەي سەبەپتى سانامالاپ كەتەيىك:
1 سەبەپ: ناشار ينفراقۇرىلىم;
2 سەبەپ: جەرگىلىكتى فۋتبول جۇلدىزدارىنىڭ – ماكسيم سامورودوۆ، رامازان ورازوۆ نەمەسە نۇرالى ءالىپ ت.ب. وزگە ەلدەردىڭ قۇدا ءتۇسىپ، الىپ كەتۋى. ۇلتتىق جەرگىلىكتى جۇلدىزداردىڭ ءتول چەمپيوناتىمىزدا جارقىراماۋى;
3 سەبەپ: ءتول چەمپيوناتتاعى ويىنداردىڭ سۇرەڭسىزدىگى;
4 سەبەپ: ويىنشىلاردىڭ ورتانقولدىعى;
5 سەبەپ: فۋتبول اكەدەميالارىنىڭ قۇرىلماۋى;
6 سەبەپ: مەملەكەتتىك قولداۋ جانە جەكە ينۆەستيتسيا اراسىنداعى ارىپتەستىكتىڭ جوقتىعى;
7 سەبەپ: جاتتىقتىۋشىلار بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ مەن دايىنداۋدىڭ جەتە جولعا قويىلماۋى.
ەگەر ءسىز باس بولىپ، وسى سەبەپتەردى ەڭسەرە الساق، قازاق فۋتبولى كۇندەردىڭ كۇنىندە جارىپ شىعادى. تەك ءبارى تەك ءسىزدىڭ مينيستر ورنىتاعىن يەلەنگەن كەزدەگى بىلىكتىلىگىڭىز بەن كىسىلىگىڭىزگە قاتىستى بولىپ تۇر! بىز ءسىزدى قازاق فۋتبول جانكۇيەرلەرىنىڭ ءۇمىتىن اقتايدى دەپ ويلايمىز!؟
ال مەملەكەتتىك ءتىلدى كەزەك-كەزەك مازاق ەتكەن چەرچەسوۆكە قايتا ورالساق – ول رەسەيدىڭ كانۋىلگى وفيتسەرى! رەسەيگە ادال بەرىلگەن، «قۇلدانعان» ۇلتتىڭ بەيشارا وكىلى! ول بارمەنقۇلوۆ ايتقانداي بىلىكتى مامان دەپ تە ايتا المايمىز. ناتيجەسىن، كوزبەن كورىپ وتىرمىز. ەندەشە، ورتاڭقول چەرچەسوۆتىڭ وقشاۋداعى وبزىر ەلىنە كەلگەن ىزىمەن قايتارۋ كەرەك!
Abai.kz