Qazaqstan-Fransiya: Mәdeny әriptestikting jana kókjiyegi
Preziydent Toqaev resmy saparmen Fransiyagha bardy. Parij әuejayynda Qazaqstan Preziydentin Fransiyanyng Syrtqy ister ministri Jan-Noeli Barro qarsy aldy.
Búl preziydent Toqaev pen preziydent Makronnyng ýshinshi jolyghuy. Osyghan deyin: 2022 jyly Qazaqstan preziydenti Eliysey sarayyna barghan. 2023 jyly Fransiya preziydenti Aqordagha keldi.
Aqorda taratqan aqpargha sýiensek, búl sapar barysynda «sauda-ekonomikalyq, investisiyalyq jәne mәdeniy-gumanitarlyq salalardaghy yntymaqtastyqty odan әri damytu» mәseleleri talqylanbaq. Sonymen qatar, Qazaqstan preziydenti fransuz isker toptarynyng ókilderimen birqatar kezdesuler ótkizetini aitylghan.
Ortalyq Aziya óniri – EO qol jetkizuge tyrysyp jatqan tabighy qazbalargha bay. Onyng ýstine OA-nyng basty drayveri – Qazaqstan investorlar ýshin qolayly jaghdaylar úsynushy memleket. Osy jolghy sapar barysynda Qazaqstanda salynatyn AES qúrylysyna degen Fransiya tarabynyng úsynysy ta talqy bolady dep kýtilude.
Býgin biz preziydent Toqaevtyng Fransiyagha jasaghan sapary ayasynda Qazaqstan men Fransiya arasyndaghy mәdeniy-gumanitarlyq әriptestikti keneytu boyynsha atqarylghan júmystargha azdy-kem sholu úsynbaqpyz...
QOS MINISTR QANDAY KELISIMDERGE QOL QOYDY?
QR Mәdeniyet jәne aqparat ministri Aida Balaeva Fransiyanyng mәdeniyet ministri Rashida Datiymen kezdesip, mәdeniyet salasyndaghy yntymaqtastyq turaly birqatar manyzdy kelisimderge qol qoydy.
*Kezdesu barysynda taraptar muzeyler jәne mәdeny múra salasyndaghy yntymaqtastyq niyeti turaly deklarasiyasyn, sonday-aq QR Últtyq muzeyi men Giyme muzeyi arasyndaghy ózara týsinistik turaly memorandumdy qosa alghanda, birqatar kelisimderge qol qoydy.
* Sonday-aq, ghylymiy-zertteu salasyndaghy yntymaqtastyqty kýsheytu jәne «Courants du Monde» baghdarlamasy ayasynda qazaqstandyq mamandargha arnalghan taghylymdamalar úiymdastyru úsynyldy.
* Sonday-aq, muzey saraptamasy boyynsha tәjiriybe almasu, tarihy múrany saqtau jәne muzey isine jana tehnologiyalardy engizu mәseleleri talqylandy.
* Eki elding ministrleri kreativti industriya, onyng ishinde, sәn salasyndaghy yntymaqtastyqqa qyzyghushylyq tanytty. Aida Balaeva etnikalyq sәnge jәne onyng әlemdik dengeydegi kórsetilimine nazar audarudy úsyndy.
«Qazaqtyng tarihy jәne mәdeny múrasyn jahandyq gumanitarlyq kenistikke nasihattau jәne integrasiyalau — memleketting mәdeny sayasatyndaghy basymdyqtardyng biri», - dedi Aida Balaeva.
«Biz kinoóndiris salasy, qazirgi zamanghy qazaq әdebiyetin Fransiyada jәne kerisinshe fransuz әdebiyetin bizde tanystyru, konserttik úiymdardyng ózara is-qimyly jәne balalar kontentine qatysty birlesken mәdeny is-sharalar ótkizu mýmkindikterin qarastyruymyzgha bolady», - dedi A. Balaeva.
ÁYGILI LUVR MUZEYI - MÁDENY YNTYMAQTASTYQTYNG JANA KÓKJIYEGI
Onan song QR Mәdeniyet jәne aqparat ministr Aida Balaeva men Luvr muzeyining preziydent-diyrektory Lorans de Kar eki el arasyndaghy mәdeny jobalardy talqylady.
Taraptar Qazaqstan muzeyleri men Luvr arasynda birlesken seminarlar men konferensiyalar ótkizu arqyly tәjiriybe almasu mýmkindigin talqylady. Yntymaqtastyq kórme qyzmetimen qatar, ghylymiy-zertteu, arheologiyalyq zertteuler, ghylymy materialdar jariyalau jәne muzey isindegi tәjiriybe almasu baghyttaryn da qamtuy mýmkin.
«Bizdi Qazaqstannyng mәdeny múrasyn zertteu boyynsha birlesken ghylymy júmysqa qatysty yntymaqtastyq qyzyqtyrady. QR Últtyq muzeyining janynan restavrasiya ortalyghyn ashudy josparlap otyrmyz. Sondyqtan Luvr muzeyining ghylymi, kadrlardy dayarlau, kórmeler úiymdastyru boyynsha qoldauyn alghymyz keledi», - dep atap ótti Aida Balaeva.
Ministr qazaqstandyq mamandar ýshin master-klasstar men taghylymdamalar úiymdastyru kәsiby bilim almasu men Qazaqstanda muzey isin jetildirude manyzdy qadam bolatynyn atap ótti.
ngNESKO-QAZAQSTAN: DÝNIYEJÝZILIK MÁDENY MÚRALARDY QORGhAU
Fransiyagha sapar ayasynda QR Mәdeniyet jәne aqparat ministri Aida Balaeva YuNESKO Bas diyrektorynyng mәdeniyet jónindegi orynbasary Ernesto Ottonemen kezdesti.
«Qazaq mәdeny múrasyn keninen nasihattau maqsatynda kitaptardy audaru jәne birlesip shygharu salasynda tabysty yntymaqtastyq ornatugha bolady. Men YuNESKO jobalarynyn, sonyng ishinde birge atqarghan jobalardyng sәtti jýzege asyryluy ýshin barlyq kýsh-jigerimdi salamyn», - dedi A. Balaeva.
Taraptar Qazaqstan men YuNESKO arasyndaghy mәdeny yntymaqtastyqtyng negizgi baghyttaryn, atap aitqanda, Dýniyejýzilik mәdeny múra eskertkishterin qorghau, materialdyq emes mәdeny múrany zertteu jәne nasihattau, kreativti industriyalardy damytu mәselelerin talqylady.
«QAZAQSTAN: ÚLY DALA JAUHARLARY»: 3 MYNG JYLDYQ MÁDENIYET FENOMENI
Býgin Fransiyanyng әigili Giyme muzeyinde «Qazaqstan: Úly Dala jauharlary» kórmesining saltanatty ashyluy ótti.
QR Mәdeniyet jәne aqparat ministri Aida Balaeva әlem tarihyndaghy Úly dalanyng ýsh myng jyldyq erekshe mәdeny fenomenin pash etetin kórmedegi biregey eksponattardyng manyzdylyghyn atap ótti.
«Keyingi jyldary Qazaqstan men Fransiya arasyndaghy baylanys artyp, jana serpin aldy. Qazaqstan Preziydenti Qasym-Jomart Toqaev pen Fransiya Preziydenti Emmanueli Makronnyng ózara saparlary ekijaqty yntymaqtastyqty nyghayta týsti. Áriptesim, ministr hanym Rashida Daty men Giyme muzeyining preziydenti, doktor Yannik Lintske osy kórmeni úiymdastyruda kórsetken qoldauy ýshin, sonday-aq, Giyme muzeyi újymyna joghary dengeydegi kәsiby biliktiligi men ýilesimdi júmysy ýshin erekshe alghysymdy bildiremin», – dedi Aida Balaeva.
Ekspozisiyada Qazaqstannyng Últtyq muzeyi men «Áziret Súltan» muzey-qoryghynyng kolleksiyalarynan alynghan 35 siyrek artefakt úsynylghan. Olar Qazaqstan tarihynyng negizgi kezenderin pash etedi.
«Muzeyding biyik missiyasy – ótkenning mәdeny qúndylyqtaryn kórsete otyryp, zamanauy tarihty jasau. Kórmege qoyylghan eng qúndy jәdigerler alghash ret sheteldik kórermenge zamanaui, janashyl formatta úsynylyp otyr. Býgin biz jana tarihtyng – elderimiz arasyndaghy qarym-qatynastardyng damu tarihynyng kuәsi bolyp otyrmyz», – dedi ministr.
Kórermender kóshpeli mәdeniyetting jәne memlekettilikting damuyn beyneleytin qúndy múralardy tamashalay alady, olardyng qatarynda ghún-sarmat kezeninen bastap Qazaq handyghyna deyingi jәdigerler bar. Kórmening ereksheligi – kórermenge Qazaqstan mәdeniyetining sanghasyrlyq tarihy men bay qazynasyn tereng tanugha mýmkindik beretin immersivti mulitiymediyalyq kontent.
«Kórmede Qazaqstannyng bes «Djokondasy» qoylghan. Búl kórmening iydeyasy bir jyl búryn Fransiya preziydentining Qazaqstangha sapary kezinde tuyndady. Onyng maqsaty – kórermenge Qazaqstan mәdeniyetin, onyng әlemdik tarihta alar ornyn tanystyru. Kórme ejelgi tarihtan bastap 18-shi ghasyrdaghy Qazaqstangha deyingi aralyqty qamtyghan. Búl – Qazaqstannyng peyzajdaryn, dybystaryn, әsirese, osy órkeniyetting bes kezenin beyneleytin bes shedevrdi nemese shedevrler ansamblin kórsetetin immersivti sayahat», – dedi Giyme – Aziya ónerining últtyq muzeyi diyrektory Yannik Lins.
Kórme 2025 jyldyng 24 nauryzyna deyin jalghasady. 5 qarashada, kórmeni Qazaqstan men Fransiya Preziydentteri Qasym-Jomart Toqaev pen Emmanueli Makron tamashalaydy.
Abai.kz