Sәrsenbi, 29 Qantar 2025
Janalyqtar 523 2 pikir 27 Qantar, 2025 saghat 15:15

«Til-Qazyna» ÚGhPO qazaq tilin ýiretuding jýiesin jinaqtady

Suret: Sh.Shayahmetov atyndaghy «Til-Qazyna» últtyq ghylymiy-praktikalyq ortalyghynyng Halyqaralyq qatynas jәne PR bólimi.

Shaysúltan Shayahmetov atyndaghy «Til-Qazyna» últtyq ghylymiy-praktikalyq ortalyghynyng ghalymdary qazaq tilin ýiretuding dengeyge sәikestendirilgen naqty jýiesin jinaqtap, A1, A2, V1, V2, S1 dengeylerine arnalghan leksikalyq jәne grammatikalyq qúrylymdardyng tolyq tizimin  jasap shyghardy.

Ghylym jәne joghary bilim ministrligi Til sayasaty komiytetining basshylyghymen jýzege asyrylghan «Memlekettik jәne ana tilderin oqytu boyynsha oqu-әdistemelik qúraldardy әzirleu, shygharu jәne taratu» jobasynyng ayasynda «Til-Qazyna» últtyq ghylymiy-praktikalyq ortalyghy baspadan shyqqan jana oqu qúraldary men kitaptardy kópshilik nazaryna úsyndy. Is-shara 2025 jyldyng 24 qantarynda Qazaqstan Respublikasynyng Últtyq akademiyalyq kitaphanasynda ghalymdar men oqytushylar qauymynyng qatysuymen ótti.

Leksika-grammatikalyq minimumdar (LGM) ­- otandyq tәjiriybede alghash ret dayyndalyp, halyqaralyq CEFR standarttaryna (Common European Framework of Reference – shet tilderin mengeru boyynsha jalpy europalyq standarttar) tolyq sәikes keletin әdistemelik ónim. LGM til ýirenushilerge qazaq tilin jýieli, ghylymy negizdelgen jәne tiyimdi tәsildermen mengeruge mýmkindik beredi. Oqu qúraldary tyndalym, oqylym, aitylym jәne jazylym daghdylaryn ýilestirip, tildik kedergilerdi jenuge kómektesedi. Ár dengeyge arnalghan belsendi leksika men grammatikalyq qúrylymdar qazaq tilin ýirenushilerding kýndelikti qarym-qatynas daghdylaryn damytugha baghyttalghan.

LGM qúrastyrushylarynyng ishinde halyqaralyq dengeyde әdistemelik tәjiriybesi bar lingvist-ghalymdar: A.Q. Balabekov, N.J. Dәuletkereeva, L.M. Demesinova, J.M. Ysqakova, A.M. Qaliyeva, G.A. Músaeva, J.K.Sýiinjanova.

Leksika-grammatikalyq minimum negizinde әzirlengen A1, A2 oqu qúraldary qazaq tilin ekinshi til retinde oqytatyn mekemelerge úsynylyp taratyldy.

«Qazaq tili. A1 qarapayym dengey» oqu qúraly
Avtorlary: A.Q. Balabekov, S.E.Músabekova

«Qazaq tili. A2 bazalyq dengey» oqu qúraly
Avtorlary: L.M. Demesinova, A.M. Qaliyeva 

Is-shara barysynda qazaq tilin ýirenushi týrli etnos ókilderi men sheteldegi qandastarymyzgha әdistemelik qoldau kórsetu maqsatynda shygharylghan basqa da oqu qúraldary men kitaptar tanystyryldy.  

«Sóz jәne sóileu mәdeniyeti» S1 dengeyindegi oqu qúraly
Avtorlary: J.Erekeshova, Sh.Qaybrahman, A.Orynbaeva

«Ana tili» oqu qúraly
Avtory: T. Aytmaghanbetova

Bank, medisina, qoghamdyq oryndar jәne sauda salalary boyynsha qalta sózdikter
Avtorlary: A.A.IYgenova, M.Sh.Aghymbaeva, A.Z.Amantaeva, A.Gaipova

Qazaqsha-oryssha oqu sózdigi. A1, A2 dengeyleri
Avtorlary: J.A.rlybekova, A.S.Oshanova

«Tilderdi oqytugha arnalghan platformalar» kómekshi qúraly
Avtorlary: O.Qoychiybekov, M.Quandyq

«Qazaq tili: A2 dengeyi. Týrik tildi auditoriyagha arnalghan oqu qúraly»
Avtorlary: N.Biray, G.Qúrmanghaliyeva-Erdjilasun, S.Úzaqbayqyzy,
L. Esbosyn, J.M. Iskakova

«Qazaq halqynyng ónegelik salt-dәstýrleri»
Avtorlary: E.Masagutova, U.Ahmetjanova

 Sh.Shayahmetov atyndaghy «Til-Qazyna»  últtyq ghylymiy-praktikalyq ortalyghynyn  Halyqaralyq qatynas jәne PR bólimi

Abai.kz

2 pikir