Burabay baurayynda ótken Últtyq Qúryltayda elding jay-kýiine qatysty mәseleler kóterildi. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Burabayda ótip jatqan Últtyq qúryltaydyng VI otyrysynda sóz sóiledi.

Preziydent Amal kýnimen qúttyqtap, Últtyq qúryltay qúrylghan ýsh jyl ishinde Qazaqstan qalay ózgergenin aitty.

Ýsh jyldyng ishinde Qazaqstan jana túrpatty el boldy. Sayasy reformalar jan-jaqty ózgerister jasaugha mýmkindik berdi. Jalpyhalyqtyq referendum arqyly Ata zangha týzetuler engizildi. Parlamentting qúzyry keneydi, ýkimetting jauapkershiligi artty. Adam qúqyqtaryn qorghau jýiesi jaqsardy, - dedi Memleket basshysy.  

Al kesheden beri júmys seksiyalarynda qatysushylar ruhaniyat, azamattyq qoghamnyng damuy, bilim men ghylym, әleumettik-ekonomikalyq mәseleler boyynsha negizgi tórt baghyt boyynsha oi-pikirlerin ortagha saldy. Aytylghan úsynystardyng deni azamattyq qoghamdy nyghaytugha, otbasylyq qúndylyqtardy dәripteuge, elding ekonomikalyq әleuetin kóteruge baghyttalghan. Qarjyger, NAC Analytica tóraghasy, Últtyq Qúryltay mýshesi Rasul Rysmambetov energotiyimdilikti arttyru, qazyna qarjysyn qorghau qajettiligine nazar audardy.   

Suret: check-point.kz saytynan alyndy.

«Elding әleumettik-ekonomikalyq damuyna qatysty seksiyada jana salyq sayasaty turaly oi-pikirler ortagha salyndy. Biznes ókilderi, kәsipkerler, ekonomister, qarjygerler salyqtyq reformagha qatysty óz saualdaryn ortagha saldy. Men de óz úsynystarymdy bildirdim. Seksiya  júmysyna QR Premier-Ministrining orynbasary-Últtyq ekonomika ministri Serik Júmangharin jetekshilik etip, әleumettik-ekonomikalyq salanyng jәne budjetting qazirgi jay-kýii, salyq mәseleri, reformalar turaly bayandasa, Qarjy ministri  Mәdy Takiyev Últtyq qúryltay mýsheleri tarapynan qoyylghan súraqtargha jauap berdi. Ýkimetting ary qarayghy jospary qanday bolady degen saual kópshilikti tolghandyrghan eng manyzdy túsy desek bolady.  Shaghyn jәne orta kәsipkerlikti damytu ýshin jenildetilgen nesie jýiesin qúru úsynyldy. Sonymen qatar Soltýstik Qazaqstan oblysynan kelgen ókilder energotiyimdilik taqyrybyn kóterdi. Túrghynýilerdegi  energotiyimdilik, jaryq pen jyludy ýnemdeu tehnologiyalary jayly úsynystar kókeyge qonatyn manyzdy taqyryp boldy. Sebebi túrghynýi-kommunaldyq sharuashylyqty modernizasiyalau býgingi kýnning basty talabyna ainalyp otyrghany ras. Salany sifrlandyru da manyzdy», - deydi qarjyger.   

Rasul Rysmambetovtyng aituynsha, әrqashanda ónirlerding әleumettik- ekonomikalyq damu mәseleleri ózekti bolyp qala beredi. Osy túrghyda respublikalyq jәne aimaqtyq budjetterdi jýieleu taqyryby qozghaldy.  

«Memleket tarapynan bólinetin qarajattyng tiyimdi júmsaluy ózekti mәsele. Búl qatang qadaghalaudy, jýieli baqylaudy talap etedi. Qazir bizge respublikalyq dengeyde ghana emes, ónirlik budjetti de ýnemdeu qajet. Ysyrapshyldyqqa jol bermegenimiz abzal. Mysalgha alsaq, bizde birqatar ónirler aqshagha bay, qazynadan qyruar qoldau alady, oghan qosa shaghyn jәne orta biznesten týsetin korporativtik tabys salyghy da ózine qalyp otyr. Key ónirlerdegi artyq túrghan qarajatty jetispey jatqan ónirlerge baghyttau kerek dep sanaymyn. Búl endi mening jeke pikirim. Ónirlerdegi qordalanghan problemalardy sheshuding tiyimdi joly - budjet qarjysyn tiyimdi, әri úqypty paydalanu. Áytpese tyghyryqqa tireluimiz mýmkin. Nege deseniz Qazaqstan shaghyn memleket. Álemdik ekonomikada qiyndyqtar tuyndasa ol bizdi  ainalyp ótpeydi. Sondyqtan óz týitkilderimizdi ózimiz sheshetin tetik oilap tabuymyz qajet», - dedi qarjyger.  

Últtyq qúryltayda ekonomikalyq-әleumettik damudan bastap ruhany qúndylyqtar, jas úrpaq tәrbiyesi, halyqtyng talap-tilekteri men ótinishteri syndy birqatar mәselelerdi jinaqtaghan 120-dan astam úsynys engizildi. Engizilgen úsynystar qoghamnyng әrtýrli salalarynyng damuyna tikeley әser etetin kóptegen mәselelerdi qamtidy. Búl - bilim, ghylym, әleumettik mәseleler, sonday-aq dәstýrli otbasylyq qúndylyqtardy saqtau mәseleleri bolyp tabylady.   

Alqaly jiyndy baqylap otyrghan sala mamandary da syrt qalmady. Sәuletshi, INK Architects negizin qalaushy Núrlan Kamitov óz pikirin bildirdi.  

Suret: exclusive.kz saytynan alyndy.

«Ýsh jyldan beri ózim múqiyat bayqap jýrmin, Últtyq qúryltay jay ghana pikirtalas alany emes, naqty úsynystar bildirip, sol boyynsha tiyimdi sheshimder qabyldau tetigine ainaldy. Qúryltay mýsheleri mәselelerdi kóterip qana qoymay, ony sheshuding naqty joldaryn úsynady. Birlesken kýsh-jigerding arqasynda útymdy sheshimder әzirlenip, keyin praktikalyq qoldanysqa engiziledi. Búl el túrghyndarynyng keng auqymdy oi-pikiri toghysatyn jer.  Osy arqyly memleket pen halyq arasyndaghy baylanys nyghayyp, elimizding damu jolynda nәtiyjeli yntymaqtastyqqa septigin tiygizedi. Byltyr nauryz aiynda Atyrauda ótken Últtyq qúryltay otyrysynda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev halqymyzdyng birligin, últtyq biregeyligin nyghaytudyn, qazaq tilin qoldanu ayasyn keneytudin, ózining mәdeny múrasyn ilgeriletuding manyzdylyghyn atap ótken bolatyn. Sonymen birge ol esirtki saudasy men nashaqorlyq, ludomaniya, túrmystyq zorlyq-zombylyq, agressiya, vandalizm men ysyrapshyldyqtyng taraluyn toqtatugha shaqyrdy. Áyelderding qúqyqtary men balalardyng qauipsizdigin qamtamasyz etu mәseleleri boyynsha zannamagha týzetuler engizilgenin bәrimiz bilemiz. Túrmystyq zorlyq-zombylyqty kriminalizasiyalau, balalargha qatysty zorlyq-zombylyqtyng barlyq týrleri ýshin jazany kýsheytu jәne túrmystyq zorlyq-zombylyqpen kýresuding aldyn alu sharalarynyng tútas kesheni qabyldandy. Osynday ong nәtiyjelerge kuә bolyp jatyrmyz. Sondyqtan da Qúryltaydyng kýn tәrtibindegi problemalardy sheshuge qosyp jatqan ýlesi zor», - dep atap ótti ol.  

Núrlan Kamitov ózin tolghandyryp jýrgen negizgi qúndylyqtar turaly da aitty.  

«Preziydent Qasym-Jomart Toqaev, Tәuelsizdik pen patriotizm, birlik pen yntymaqtastyq, әdildik pen jauapkershilik, zang men tәrtip, enbekqorlyq pen kәsipqoylyq, jasampazdyq pen janashyldyqty ýnemi aityp keledi. Óz tarapymyzdan Memleket basshysy kótergen mәselelerge qoldau bildiremiz. Sonday aq, sәuletshi retinde el qalalarynyng qazirgi zamanghy damuy, halyqaralyq standarttargha sәikes, arhiytektura mamandaryn dayarlau, sonymen qatar halyqtyng qajettilikterin eskere otyryp, Qúrylys jәne sәulet salasyndaghy standarttardy qayta qarau mәselelerine de nazar audarghym keledi. Jalpy aldynghy ýsh otyrysta elimizdi damytugha qatysty bastamalar kóterildi. Onyng birazy oryndaldy. Ózgerister barlyq salada bolyp jatyr. Qazir eng aldymen, ekonomika salasy asa manyzdy degen pikirmen tolyqtay kelisemin», - dep atap ótti Núrlan Kamitov.  

Arhiytektordyng aiuynsha, qúryltayda qordalanghan problemalar aitylyp qana qoymaydy. Ony sheshuding joldary da qarastyrylady. Sonyng nәtiyjesinde әrbir Qazaqstan azamaty aitylghan mәselelerge jete kónil bóle otyryp, onyng oidaghyday jýzege asyryluyna sýbeli ýles qosuy tiyis. El bolamyz desek nemqúraylylyqtan aryluymyz qajet.   

Ayta ketelik, Últtyq qúryltaydyng ereksheligi – әr ónirden, týrli saladan jinalghan qúramynda. Búl jerde bilim, ghylym, medisina, mәdeniyet, sport salasynyng mamandary, búqaralyq aqparat qúraldary salasynyng ókilderi, enbek jәne qúqyq qorghau salasynda júmys isteytin ýkimettik emes úiymdardyng mýsheleri, qogham belsendileri men jastar qozghalysynyng jetekshileri bar. Búl halyq demokratiyasy men jasampaz pluralizmning ýlgisi retinde qoghamnyng keng auqymdy pikiri men mýddesin eskeruge mýmkindik beredi.  

Abai.kz