Biz qalasaq ta, qalamasaq ta jasandy intellekt ómirimizding barlyq salalaryna terendey enetin bolady. Búl ghalam damuyna tәn zandylyq. Degenmen әr el osy damu ýrdisin ózining últtyq mýddesine qaray ynghaylap jatyr. Óitkeni JY degen bir qaraghanda jansyz, ruhsyz, sifrlandyrumen ghana baylanysty  dýnie siyaqty  kóringenimen onyng últtyng últ retinde damuyna da әseri orasan bolghaly túr.

JY qyzmeti últ zeyinimen baylanysty. Ghylym, bilimnen bólek әleumettik ómir men túrmystyq qoldanugha qatysty barlyq salagha deyin jasandy intellektige tәueldi bolady. Ol týgili últtyng tili, әdebiyeti, óneri, muzykasy, bar ruhaniyaty da jasandy intellekti arqyly jana qúbylysqa enedi. Sonyng tilinde sóileydi, sonyng tilinde tili shyghady. Damyghan elderden JIY-ge negizdelgen, aghylshyn, qytay, japon, tb tilderde «sóileytin» tehnikalar men tehnologiyalar, sifrlyq baghdarlamalar, basqa da ónimder jappay kele bastaydy. Osynyng bәrin qazaq tilinde sóiletu de strategiyalyq mindetterding biri boluy shart. Bir sózben aitqanda elimizde jasandy intellekt tili qazaq tili bolugha tiyis.

Joldauda Sifrlyq kodeksti tezirek qabyldau qajet ekeni de aityldy.
Búl zanda sifrlandyru ýderisining negizgi baghyttary, sonyng ishinde jasandy intellekt, platformalyq ekonomika, ýlken derekqorlardy paydalanu jәne basqa da mәseleler aiqyndalugha tiyis ekeni aityldy. Osy zanda JIY-ding tili mәselesi de kórinis tabugha tiyis.

Sonday-aq, Preziydent qoyghan strategiyalyq mindetterdi jýzege asyratyn «Jasandy intellekt jәne sifrlyq damu ministrligi» qúrylatyny da aityldy. Meninshe, osy ministrlikting bir departamenti «JIY-di últtyq tilge beyimdeu departamenti» dep atalsa dúrys bolar edi. Qazirding ózinde memleket JY -ding qazaq tilinde sóileuine erekshe nazar audaryp, ýlken júmystar jasalyp jatyr. Qazaq tilining últtyq til modeli jasaldy. Áli de qolgha alynugha tiyis júmys orasan.

Preziydent aitqan 3 jylda tolyq sifrlandyrylghan memleket qúru mejesine jetkende memlekettik tilding mereyi ýstem bolyp túrugha tiyis.

Ádilbek Qaba

Abai.kz