Moyynty asuy alyndy. Alda Qyzyljar!

Qazaqstannyng kólik-logistika salasynda tarihy qadam jasalyp, Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Dostyq – Moyynty» temirjolynyng ekinshi jelisin iske qosty. Osy jeli Qytaydan Europagha temirjolmen tauar tasudy 5 ese arttyra alady. Qazaqstannyng tranzittik tabysy da bes ese ósedi degen sóz. Jәne eng basty faktor bar. Jýkti jetkizu uaqyty birneshe tәulikke qysqarady.
Dostyqtan shyqqan ekinshi jelini Moyyntygha deyin apardyq. Endi aldymyzda odan kem emes auqymdy mindet túr. Biz osy temir danghyldy Moyyntydan Qyzyljar beketine deyin sozu kerekpiz. Sonda Ýrimshiden shyqqan vagondar Aqtaugha tikeley tartugha mýmkindik alady. Jana baghytpen poyyzdar ainalyp baryp Jaryq stansiyasyna soqpay, Moyyntydan Qyzyljargha tike shyqpaq. Búdan bir tәulik qysqartamyz.
Qazaqstan "Dostyq-Qyzyljar" TJ magistralin salyp bitkennen keyin Qytay ózining negizgi qúrlyq eksporty jolyn Orta dәlizge búrugha niyetti. Polisha, Estoniya shekaralarynda problema bolyp jatyr. Dәl osy kezde elimiz transkaspiy arqyly eng layyqty jol úsyna qoymaqshy.
Qazaq eli tez arada 5 myng shaqyrym jana temirjol salyp, 10 myng shaqyrymnan astamyn janghyrtpaq. Ishki jәne syrtqy investmәseleni sheship tastady. Juyrda ghana AQSh-tyng Wabtec kompaniyasymen 4,2 milliard dollarlyq kelisim jasaldy. Endi jana buyndy 300 lokomotiv Qazaqstanda qúrastyrylyp, servis te osynda kórsetiledi. Bizge vagondardy sýireytin lokomotivter kóp kerek bolyp túr edi. Olar bolmasa temirjoldan esh payda joq.
Preziydentting logistikagha jasandy intellekt pen sifrlyq tehnologiyany engizu turaly aitqany kezdeysoq emes. Sebebi HHI ghasyrda jýk tasymaly tek reliste ghana emes, algoritmder men derekter aghynynda sheshiledi. Qazaqstan dәl osy kezende tarihtyng jana esigin ashty.
Endi Moyyntydan bastalghan jol bizdi qayda aparady? Jahandyq tranzitting jýregine me, әlde jana geosayasy teketiresterding qaq ortasyna ma? Sebebi biz geosayasy salmaghy tym auyr memleketke ainalyp baramyz.
Aybar Oljaev
Abai.kz