Keshe Mәjilis otyrysynda aitys sahnasynan Parlament partasyna jayghasqan deputat Amanjol Áltaev pen KTJ ókili Dayyr Kósherov negizgi mәsele - astyq tasymaly turaly emes, Ata zanda memlekettik mәrtebesi aiqyn jazylsa da, 30 jyldan beri jyry bitpegen ana tilimiz jayynda sóz qaghystyrypty.

Sheneunik ana tiline suday bolsa da orys tilining óz oiyn jetkizuge ynghayly ekenin aityp, deputattyng betin qaytarypty.

Qarap túrsaq óte ókinishti jaghday. Ana tilining mәrtebesin asqaqtatpaq bolghan aqyndy da, óz salasy qazaqshalanbaghan sheneunikti de ayaysyn. Búdan 20 jyl búryn Parlament tórinde esebin oryssha sudyratyp oqy jónelgen sol kezdegi Ekonomika ministri Qayrat Kelimbetevke marqúm Sherhan Múrtaza ayday aqyryp: «Qazaqtyng erte zamanghy әdebiyet tarihyn» jazghan Nemat Kelimbetovting úlynyng ana tilin bilmeui ýlken aiyp ekenin», - betine tike aitqan edi. Kishi Kelimbetov sol kýii ana tilinde til syndyra almay ketti. Sol jaghday aina qatesiz Jana Qazaqstannyng Parlamentinde qaytalanyp otyr. Aqyn-deputattyng әreketin kópshilik «hayp» dep baghalap otyr. Parlament tórinde sheneunikterding Reseyding memlekettik tilinde bayandama jasauyna shýiligip, úpay jinaymyn deuding bos әureshilik ekenin týsinetin kez jetti. Ony uaqyt ózi dәleldedi. Til mәselesi barghan sayyn kýrdelilenip barady. Onyng týp tamyry teristik kórshimizding Orys tilin geosayasy mýddege tyqpalap, sayasy qúralgha ainaldyryp alghanynan ekeni anyq.

Búl kýnde ana tilimizding memlekettik mәrtebe aluy ýshin kýresken Sherhan Múrtazaday alyptar baqilyq boldy. Múhtar Shahanovty qarttyq jendi. Ashyghyn aitsaq, jariyalyq kezeninen bastalghan til ýshin kýres jenilispen ayaqtaldy. Oghan dәlel Qazaqstannyng Reseydegi elshisi Dәuren Abaevtyng kýni keshe aitqan «qazaqstandyqtardyng 90 payyzy orys tilin suday biledi»degen mәlimdemesi.

Ol az deseniz, Qazaqstan tәuelsizdik alghan jyly mektep bosaghasyn attaghandar memlekettik tilde bilim alyp, elding naghyz patrioty bolyp jetilui kerek edi. Is jýzinde onday bolmay shyqty. Oghan dәlel Oljas Baydildinov degenning songhy arandatu әreketi. Ol esh qymsynbay: «Qazaqstanda qazaqsha sóileytinder kóbeyip barady, oghan Resey aralasyp, shara qoldanuy kerek», - degen.

Mýmkin ol: «Qazaqsha sóileytinder kóbeyip ketti», - dep Parlamenttegi Qazybek Isa, Amanjol Áltaev, Maqsat Tolyqpay, Nartay Aralbaylardy, aqyn Rinat Zayytovtardy menzegen shyghar. Eger Parlament partasynda otyrghan deputattar naghyz ana tilining janashyry bolsa, tәuelsiz Qazaqstannyng otyz jyldaghy úrpaghynyng orystanyp bara jatqanyn ótkir mәsele retinde qoyyp, memlekettik tilding qoldanu ayasyn keneytuding zandyq tetigin jasap, sol ýshin kýresui kerek edi. Sonda tәuelsiz elde Oljastay azghyndar shyqpas edi. Sheneunikter de ana tilinde bayandama jasar edi.

Abai.kz