AQSh preziydenti Donalid Tramp Saud Arabiyasynyng taq múrageri Múhammed ben Salmandy Aq ýide saltanatpen qarsy aldy. Doghal kabiynette taq múragerine Saud Arabiyasynan shyqqan amerikalyq jurnalist Djamali Hashoggiyding ólimine qatysty súraqtar qoyyldy, biraq Tramp hanzadanyng búl turaly eshtene bilmeytinin mәlimdedi, dep habarlaydy BBC.

Búl Múhammed ben Salmannyng 2018 jyldan beri AQSh-qa alghashqy sapary. Ol kezde taq múrageri AQSh-ta ýsh aptagha juyq uaqyt ótkizip, kóptegen sayasatkerlermen jәne qogham qayratkerlerimen kezdesti.

Al sol jyldyng qazan aiynda Saud Arabiyasynyng AQSh-ta túratyn oppozisiyalyq qayratkeri jәne Washington Post gazetining tilshisi Djamali Hashoggy Saud Arabiyasynyng Ystanbúldaghy konsuldyghynda óltirildi.

AQSh barlau qyzmeti keyinirek Múhammed ben Salman búl qylmysqa rúqsat bergen degen qorytyndygha keldi. Onyng ózi Hashoggiyding josparlanghan óltirilui turaly bilmegenin mәlimdedi, biraq memleketting is jýzindegi basshysy retinde ol ýshin jauapkershilikti moyyndap, kisi óltirudi «ýlken qatelik» dep atady.

Aq ýidegi baspasóz konferensiyasy kezinde Tramp ABC tilshisining Hashoggiyding óltirilui turaly súraghyna jauap retinde Saud hanzadasyn qorghady.

- Siz óte dauly adam turaly aityp otyrsyz. Siz aityp otyrghan búl myrzany kóp adam únatqan joq. Sizge ol únasa da, únamasa da, kez kelgen nәrse boluy mýmkin. Alayda ol (taq múrageri) búl turaly eshtene bilmegen (…) Bizding qonaqtarymyzdy ynghaysyz jaghdaygha qaldyrudyng qajeti joq, - dedi AQSh preziydenti.

F-35 satylymy

Keyinirek Aq ýy Saud Arabiyasymen azamattyq atom energetikasyn damytu turaly birlesken deklarasiyagha qol qoyylghanyn jәne preziydentting ózi korolidikke bolashaqta F-35 joyghysh úshaqtaryn jetkizudi qamtityn «iri qorghanys-eksporttyq paketin» maqúldaghanyn habarlady.

AQSh-ta keybir әskery sheneunikter әlemdegi eng ozyq dep sanalatyn búl úshaqtar arqyly Saud Arabiyasy jasyryn tehnologiyalargha qol jetkizip, ony seriktesi Qytaymen bólisedi dep alandaydy.

Izrailide keybir resmy túlghalar Saud Arabiyasyna F-35 satu Izrailiding aimaqtaghy barlyq basqa elderden әskery túrghydan joghary el retindegi pozisiyasyna núqsan keltiredi dep mәlimdeydi. Qazirgi uaqytta Tayau Shyghysta búl úshaqtar tek Izrailide bar.

Tramp seysenbide Saud Arabiyasy biyleushisimen kezdesuine deyin Saud Arabiyasy – «Amerika Qúrama Shtattarynyng úly odaqtasy» bolghandyqtan oghan búl úshaqtardy satatynyn senimdi týrde mәlimdedi.

AQSh-tyng NATO-dan tys manyzdy odaqtasy

Kezdesuden keyin amerikalyq kóshbasshy Er-Riyadty NATO-dan tys manyzdy odaqtasy dep jariyalady.

- Saud Arabiyasyn NATO-gha kirmeytin manyzdy odaqtas retinde resmy týrde belgileu arqyly әskery yntymaqtastyghymyzdy odan da joghary dengeyge kóterip jatqanymyzdy habarlaugha quanyshtymyn, - dedi Tramp.

Búdan basqa, Aq ýidegi kezdesuden keyin AQSh pen Saud Arabiyasy azamattyq yadrolyq energetika, manyzdy miyneraldar jәne jasandy intellekt salasyndaghy yntymaqtastyq turaly birqatar manyzdy kelisimderge qol qoydy.

Óz kezeginde Saud Arabiyasy AQSh-qa salatyn investisiya kólemin shamamen 1 trln dollargha deyin arttyrugha uәde berdi.

Eske sala ketsek, mamyr aiynda AQSh pen Saud Arabiyasy qorghanys salasynda 142 mlrd dollarlyq kelisimge qol qoydy.

Abai.kz