Júma, 18 Qazan 2024
Tamyr 25672 0 pikir 16 Qyrkýiek, 2014 saghat 12:58

QAZAQ RULARY: ARGhYN - 509 MYNG ADAM

Qazaqtyng eng kóp taraghan ruy - arghyn. Qazaqtardyng ru boyynsha beyresmy sanaghynyng osynday mәlimeti әleumettik jelilerde jariyalanghan. Búl mәlimetterge qaraghanda, Orta jýz - arghyndardyng sany 509 myng adam eken. Ekinshi orynda - taghy da Orta jýz - nayman (395 myng adam). Ýshinshi orynda Úly jýzding ókili - dulat (334 myn).

Kishi jýzdegi úrpaghy eng kóp ru shómekey (100 myn) bolyp shyqsa, Adaylar - 90 myng adam, Tabyndar - 80 myng bolghan. Tengrinews.kz saytynyng jazuynsha, 1896-1911 jyly jýrgizilgen auyl sharuashylyghy sanaghy mәlimetteri boyynsha da Arghyndardyng sany 509 myng adam bolghan. Ol uaqytta búl ru ókilderi, negizinen, Kókshetau, Qarqaraly, Aqmola, Torghay, Atbasar, Petropavl, Omby uezderi men Semey qalasynda túrghan.

Múhamedjan Tynyshbaevtyng mәlimetinshe, 1917 jyly arghyndar qazaq rulary arasynda sany (890 myng adam) jóninen ekinshi oryndy iyelengen. Birinshi orynda bayúly (1 030 myng adam), ýshinshi orynda naymandar (830 myng adam) bolghan. 

Kóktem ailarynda Týrkiyalyq tәuelsiz zertteushiler әlemdegi qazaqtardyng sanyn 18 milliongha jetti dep jazghan bolatyn. Qazaqstanda shilde aiyndaghy statistika boyynsha halyqtyng  11,2 milliony qazaqtar ekeni habarlanghan. 

1897 jylghy sanaq boyynsha Qazaqstan aumaghyndaghy 4,5 millionday halyqtyng 80 payyzy qazaqtar bolghan. 1920-1921 jylghy jәne 1929-1933 jyldardaghy ashtyqtan 4,3 millionday adam ajal qúshqan. Ashtyqqa úshyraushylar týgeldey «malyn janyna sadagha» etken qazaq sharualary edi.

Abai.kz

0 pikir