***
Qazaqtyng Qazaq­stan­nan basqa Otany joq. Sondyqtan da Qazaq ýki­metining mýsheleri qazaq ishinde qaluy tiyis!
***
Ózin-ózi qasqyrsha shauyp otyrghan júrtta oqu, sheberlik bolmaydy.

***
Az adam atqa mindim dep qasqyr bolyp júrtqa shapsa, búl júrtta bereke bolar ma?
***
5 million qazaq tilegi kemshilik jolyna syimaydy.
***
Júrt paydasyna taza jolmen tura bastaytyn er tabylsa, qazaq halqy onyng sonynan erer edi.
***
Bóten kisi qazaqqa eshqanday jaq­sy­lyq artyp әkelip bermeydi. Óz kýshine, óz quatyna senbegen adam da, ha­lyq ta ghúmyr jýzinde bәige almaydy.
***
Jýz týieni bir búralqy it qúi­ryghyna tirkese, osy it Tashkent bar­sa, jýz týie Tashkent ketedi. Itte ne jaza bar, týiening jetekshiligi emes pe?
***
Alyspaghan, júlyspaghan bos­tandyq atyna minbeydi, búghaudan bosamaydy, eri qúldyqtan, әieli kýndikten shyqpaydy, malyna da, basyna da ie bolmaydy. 

Sózi joghalghan júrttyng ózi de joghalady

Ahmet Baytúr­syn­úly: Oryssha oqy­ghandar orys sózi­ning jýiesine dagh­dy­lanyp ýi­ren­­gen, no­ghaysha oqyghandar noghay sózining jýiesine dagh­dylanyp ýi­rengen. Qazaq sóz­de­rin alyp, orys ya noghay jýiesi­men tizse, әriy­ne, ol naghyz qazaqsha bolyp shyqpaydy. Son­day kemshilik bolmas ýshin әr júrt balasyn әuelinde óz tilinde oqyp, óz tilinde jazu-syzu ýiretip, óz tilining jýie­sin bil­dirip, jolyn tanytyp,  balalar әbden daghdylanghandyghyn  keyin basqasha  oqyta bastaydy. Biz de tilimiz búzylmay  saqtaluyn tilesek, ózgelershe әueli  ana tilimizben  oqytyp, sonan song basqasha oqytugha tiyispiz.
***
Óz tilimen sóilesken, óz tilimen jazghan júrttyng últtyghy esh uaqytta adamy qúrymay joghalmaydy. Últtyng saqtaluyna da, joghaluyna da sebep bolatyn nәrsening eng quattysy – tili. Sózi joghalghan júrttyng ózi de joghalady. Óz últyna basqa júrtty qosamyn degender әueli sol júrttyng tilin azdyrugha tyrysady.     
*** 
XX ghasyrgha sheyin týrikting tilin azdyr­may asyl qalpynda alyp kelgen, til turasyndaghy abyroy men alghys qazaqqa tiyisti.
***                                                                                                                               
Álipby degen – tilding negizgi dybys­taryna arnalghan tanbalardyng júmaghy. Neghúrlym til dybystaryna mol jetse, arnaghan dybysqa dәl kelse, oqugha, jazu­gha jenil bolsa, ýiretuge onay bolsa, zama­nyn­daghy óner qúraldaryna ornatugha qo­layly bolsa, soghúrlym әlipby jaqsy bolmaqshy.
***
Qazaq әldeqashan tilinde qanday dybystar bar ekenin aiyrghan, әr dybysqa belgilep tanba arnaghan. Oquymyzgha onymyz jaqsy, ja­zuy­myzgha taghy jaqsy, ýiretu ja­ghynan orystikinen, nemistikinen, fransuzdikinen, aghylshyndikinen onay, ontayly.   
***    
Qúl bolghan halyqtan tuyp, qúldyqtyng qorlyq-zorlyghyn kórip otyryp, qazaq qalam qayratkerleri qalamyn últynyng auyryn jenildetu, auruyn azaytu jolynda júm­samauy mýmkin de emes. Olay bolmaghan bolsa, onda tabighat zanynan tysqary, adamnan shoshqa, shoshqadan kýshik tughan siyaqty bolyp shyghady.
***
Balany úlsha tәrbiyeleseng – úl, qúlsha tәrbiyeleseng – qúl bol­maqshy.
***
Jer mәselesi – qazaqtyng tiri ya óli boluynyng mәselesi.

“Bolamyz” degen song bolugha ayanbay 
qam qylu kerek

Mirjaqyp Du­lat­úly: «Avtonomiya alu – memleket boldy degenmen birdey. Biz endi óz aldymyzgha mem­­leket bolamyz dep túrmyz. Bi­raq «bolamyz» ben «boludyn» eki arasy — jer men kóktey. Sondyqtan «bolamyz» degen son, bolugha ayanbay qam qylu kerek. Bolamyz dep bola almay qalsaq, dýniyede onan artyq qorlyq joq, kez kelgenning qolynda ketkenimiz. Qoldan kelmeytin iske aramter boludyng qajeti joq. Qoly­myzdan keledi dep tәuekelge bel baylaghan son, sol jolda iә ólu kerek, iә kóz­degen maqsatqa jetu kerek».
***
«Qazaq tili – bay, taza irgeli júrt tili dep bәrimiz de aitamyz… Biraq qúr bay, taza deumen tilimiz ózdiginen saqtalyp, әdebiyetimiz órbip kete ala ma? Qay júrttyng tili bolsa da tu basynda bizdiki sekildi taza da, bay bolghan. Biraq olar kórshi júrttardyng sózi qosyla-qosyla, jýre búzylghan. Bizding qazaq tili búryn ylghalsyz taza bolsa da, búl kezde basqa júrttarmen aralasa bastadyq, basqa júrttardyng oquyn oqydyq… Bir jaghy Búhar, bir jaghy Mekke, Mediyne, Stambúldardan da oqyp qaytqandarymyz bar. Solardyng bәri elge noghayshylap, arabshylap, sartshy­lap qaytyp jýr. Búlardyng sóilegen sózinde, jazghan hatynda shet júrttardyng tili anqyp túr… Qazaq tilin saqtaymyz, balalarymyzdy qazaqsha bolsyn degende búlardyng bәrining negizi «Til – qúraly» ekenin úmytpasqa kerek. 
***
Hәrkimning izine týsip qughan, ýirengen bir isi bolady. So isin ol basqalardan artyghyraq biledi. Eger oqu, oqytudy mashyqtap, ol oqytudyng hәm oqytqan nәrselerining asyl tәrtibin, týp negizin anyq biletin kisiler jazu haqynda óz pikirlerin týsinikti etip jazsa, synaushy dep solardy aitugha jaraydy. 
***
Qazaq tilin iske asyratyn bolsaq, qazaq әdebiyetin kýsheytemiz desek, eng aldymen isting sanyn salmaqtamay, sapasyn eskeruimiz kerek. Ol ýshin qazaqsha dep jazylghan sózderding әlgi kemshiligin qúrtu kerek. Ony qúrtu ýshin әueli bel kemshilikting qanday ekenin bilu kerek. 
***
Jer jýzindegi ezilgen júrttardyng biri bizding qazaq-qyrghyz ekeni ras bolsa, búl júrtty tengeru ýshin kózin ashyp, óner-bilim ýiretip, ýgit-nasihat taratu qajet bolsa, qazaq-qyrghyz tiline toqtausyz jol ashyp, býginnen bastap «tilmash joq, minekey, taqsyr, tilmash joq degizip, qazaq-qyrghyzdy endi sandaltpau kerek». 

 Akikatkaz.kz