Elbasy, Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti

N.Á. NAZARBAEVQA ashyq hat

Asa mәrtebeli Núrsúltan Ábishúly!!!

Qazaq mәdeniyeti, últy, memlekettiligi men tarihy eshqashan diny platformada eki jaq bolyp tartysqan emes. Oghan tarihymyz, diny tәjiriybemiz, diny tanymymyz kuә. Tarihy tәjiriybemizde elding birligi men panasy bolghan basty qúndylyqtarymyz negizinen Iasauy mәdeniyeti tónireginde bolyp keldi. Sebebi, osy bir tarihy túlghanyng atymen barsha týrki әlemine keninen taraghan ilim arqyly islam órkeniyeti men dini qazaq bolmysyna ainaldy. Islam qúqyqtyq Hanafy jýiesi de, Maturidy diny tanymdyq mektebi de osy ilim arqyly qazaq dalasynan oryn tepti. Tipti kelesi jyly toylanghaly túrghan qazaq handyq memleketining negizinde de osy túlghanyng ruhani, dini, qúqyqtyq salada salyp ketken danghyly jatyr. Búl qúbylysty qúndylyq retinde tanu jәne qúrmetteu býgingi memlekettiligimiz ben túraqtylyghymyzdyng túghyry, ruhaniyatymyzdyng kýretamyry, eldigimizding irgesi, últtyghymyzdyng dingegi degenge sayady.
Men osy salanyng mamany retinde sizge jariyalauyma sebep bolghan birneshe qat - qabat problemalar bar. 
Qoghamda qazir jahandyq ýderister men qúbylystardy synalap, qazaqtyng bolmysy men túraqtylyghyna, memlekettiligimizge qarsy jasalyp jatqan jobalar jeterlik. Sonyng biri uahabiylik tendensiyalyq әreketter. Solardyng ishinde  «takfirshiler» dep atalatyn topqa sot sheshimimen elimizde tyiym salyndy. Zanmen tyiym salu eng songhy sheshim ekendigi belgili. Ras, bar mәseleni zanmen sheshe de almaymyz. Ásirese, diny tanymdy. Mine, osy diny tanym qazaqtyng keybir jastaryn Siriyagha, soghysqa baghyttap jiberdi. Dәl osy diny tanym zayyrly memleket ústyndaryna degen qúrmetsizdik pen memleketting negizgi sayasy  ústanymy men últtyq qúnydylqtardy elemeudi boylaryna egip jatyr.

Siz óz Joldauynyzda «zayyrlylyq bizding basty qúndylyghymyz» dep atap kórsettiniz. Búl óte manyzdy tújyrym, «Mәngilik el» iydeyasynyng eng basty túghyry dep baghalap, quana qabyldadyq. Osy jolda býgingi din isteri komiyteti de barynsha saq, ghylymy tanymdyq negizde syndarlylyqpen ózinizding kórsetip bergen sarabdal sayasatynyzben júmys istep keledi.
Degenemende diny tanym qazaq músylmandyghyn reviziyalap, ótken ata babalarymyzdyng diny tәjiriybesin mansúqtap, eldi jikke bólip barady. Qazir jastar sanasynda, internettegi әleumettik jelilerde ózara tózimsizdik, agressiyalyq psihologiyalar qalyptastyryp otyrghan da osy jobalar. 
Qazir biz әleumettik jelilerdegi bir beyne týsirilimde Týrkistandaghy Ázireti Súltan kesenesi men Qoja Ahmet Iassauy qabirin órtep, tozaq otymen shyjghyrtyp, ony da «shirk» retinde tanytqanyna kuә bolyp jýrmiz. Búl óte qauipti tanym,búnyng aqyry vandalizmge aparyp sogha ma dep qorqamyn. Búl qaupim de orynsyz emes, sebebi uahabiylik tanymgha negizdelgen sayasy aghym tarihta «qabir qiratushylar» degen atpen belgili. Qazir uahabiylik tanymmen ulanghan jastar arasynda Qazaqstangha «taza islam» «Iasauiyding qabirin qiratu» arqyly keledi degen tanym men týsinikti qalyptastyru nauqany jýrip jatyr. Onyng da týpki izi - uahabiylik tendensiya. Sebebi uahabiylik - sopylyqty islam dinine engen janalyq, biydghat (eresi) dep qabyldaydy.
Mine, әleumettik jelilerde onyng qabirin órtep jatqan diny tanym erteng is jýzinde kórinis taba dep qauiptenemin.

Qúrmetti Elbasy!!! 

Kezinde Iassauy múrasy kenestik jýiede ysyrylyp, islamgha «oppozisiya» retinde tanylyp, sol iydeologiyagha qúral bolyp qoldanyldy. Múnyng tarihy turaly ózinizben bolghan Týrkistandaghy jýzdesude súhbattasqan bolatynbyz. Býgin  taghy da sol «Iassauy túlghasy» qazaq músylmandyghyna jat diny tanym bolyp tabylatyn uahabiylik tendensiyanyng qúralyna ainalmaqshy...
Sózimning sonynda, memleketimizding basshysy retinde, últ kóshbasshysy retinde, Konstitusiyamyzdyng kepili retinde, osy problemagha nazar salsanyz degen tilegimdi bildirgim keledi.
Ahmet Iasauy ghúlamanyng kesenesi, qabiri, tarihy túlghasy men orny qazaq memlekettiligining bayandylyghynyng simvoly retinde qarap, oghan erekshe status berip óz qorghauynyz ben kepildiginizge aluynyzdy súraymyn. 

Qúrmetpen,

Dosay Kenjetaev,

L.N. Gumiylev atyndaghy Evraziya últtyq uniyversiytetining professory, filosofiya jәne teologiya ghylymdarynyng doktory.

Abai.kz