Týrkiyanyng qauipsizdik kýshteri býginge deyin bolmaghan ýlken operasiyalar bastady. IM (Islam memleketi) úiymyna adam tartumen ainalysqan adamdardy tútqyndap, úiymnyng ýgit nasihatyn jariyalap kele jatqan internettegi sayttar men әleumettik jelilerindegi paraqshalaryn búghattauda.

Ótken apta ishinde Týrkiyanyng kóptegen qalasynda radikaldargha qarsy jýzege asqan operasiya barysynda 21 IM mýshesi tútqyndalghan bolatyn. Qauipsizdik kýshteri IYM- ning belgisi bolghan qara uniformalarmen birge ýlken kólemdegi qaru jaraqtardy qolgha týsirgen. Siriyadan Týrkiyagha ótuge әrekettengen kóptegen IM «jihadshylaryn» da shekarada tútqyndaghany mәlimdelgen.

Cumhuriyet ve Al- Monitor aqparat agenttigining tilshisi Semih Idizding aituynsha býginge deyin resmy Ankara  IYM- ge qarsy jyly qabaq tanytyp kelgen. «Oghan sebep IYM- nen Týrkiyagha keletin qauipten seskendi әri IM úiymy Asad rejiymin qúlatatyn kýsh dep tanyp kelgen edi» deydi.

EO (Europa odaghy) elderi búrynnan beri resmy Ankarany IYM- ge qarsy eshqanday shara qoldanbay otyr dep synap keledi. Irak pen Siriyagha óz shekarasynan әlemning týkpir týkpirinen kelgen  radikal «jihadshylardy» ótkizip jatyr, týrik jeri «jihadshylardyng dәlizi» dep Týrkiyany qatang aiyptap otyr.

Kadir Has uniyversiytetining halyqaralyq qatynastar bólimining professory Soly Ózel, IYM- ge qarsy tútqyndau sharalary halyqaralyq aiyptaulardan song bastalghanyn aitady. «Týrkiya ýkimeti Siriyadaghy qaqtyghys «diny sipattaghy soghys» dep tanyp kelgen, endi kesh te bolsa eki- ýsh aptadan beri Týrkiya ýkimetining el ishindegi IYM- ge qarsy shara qoldana bastauynda ýkimette ózgeris bary bayqalady» deydi.

IYM- ge qarsy sayasattyng qatandauy, Erdoghannyng ÁDP (Ádilet jәne damu) partiyasynyng parlamentte kóp oryndaryn joghaltuynan  song bastaldy. Jaqynda ghana ótken parlamenttik saylaudan song partiya ishinde kóptegen deputat syrtqy sayasatqa ózgerister engizudi talap etken. Ótken aptada ghana Týrkiyanyng búrynghy preziydenti Abdullah Gýl, ýkimetting jýrgizip otyrghan sayasatyn synap, Týrkiyany oqshaulap keledi dep mәlimdegen bolatyn.

Cumhuriyet ve Al- Monitor tilshisi Semih Idiz IYM- ge qarsy sayasattyng qatandanuy- pragmatikalyq sayasy esepterding nәtiyjesi degendi algha tartady. Maman «әlem elderi IYM- ge qarsy qatang kózqarasty ústanyp otyrghanda,  Týrkiya ýkimetining «jihadshylar» mәselesine nazar audara bastaghany dúrys» dep otyr.

Degenmen, Týrkiya ýkimetining IYM- ge qarsy kýres bastauyna sayasatkerler men mamandar bir jaghynan aladaushylyghyn bildirdi. «IM úiymy búghan deyin Týrkiyada tynyshtyq saqtap kelgen edi, endi biylikting búl sayasatyna qarsy jarylystar men shabuyldar úiymdastyruy mýmkin» dep otyr.

Esterinizge sala keteyik, búghan deyin Qazaqstannyng BAQ- tarynda IM úiymyna bizding elimizden baryp qosylghan «jihadshylardyn» Týrkiya arqyly barghany jazylghan. Sonday- aq, Siriya men Týrkiya shekaralaryna tayau mandarda IYM- nyng arnayy dayyndyq lagerleri de baryn, kelgen «jihadshylardy» Siriya shekarasyna deyin jetkizip, kómektesetin jolbasshylardyng da bary aitylghan.

Maqalany audaryp, әzirlegen Túryqbayúly Nazar

Abai.kz