Belgili dintanushy Múrtaza Búlytay әleumettik jelidegi paraqshasynda Dimash Qúdaybergenovting Qytay elinde tanymal boluy osy memleketting astarly sayasaty degen synaydaghy jazba qaldyrghan edi. Oghan Dimash Qúdaybergenovting әkesi Qanat Aytbaeva feyzbuktegi paraqshasynda jauap berdi. 

Ánshining әkesi Qanat Aytbaev bylay dep jazdy:

 "Búlytay Dimashty menzep: «Qazaqty əlemge tanytu degendi qalay týsinemiz osy?! Qyzdarymyz shetinen súlu, úldarymyz shetinen jinishke dauyspen keremet ən aitady dep pe?!? Búl qate pikir. Biz qazaqty bilimdiligimizben, ónimdiligimizben, enbekshildigimizben, joghary tehnologiyalyq ónimderimizben, ziyatkerlik әleuetimizben ghana shynayy tanyta alamyz» — depti.

Búlytay myrza, sonda, sizding oiynyzsha, muzyka, óner, enbek emes eken ghoy? Búl sala ziyatkerlikke de jatpaytyn shyghar? Jeti jyl muzyka mektebinde, odan song tórt jyl kolledjde, bes jyl joghary oqu ornynda oqyp, kýni – týni aspaptyng janynda dayarlanyp, ózin-ózi shyndap, el atynan óner kórsetu ýshin ter tógu — sizding oiynyzsha erikkenning ermegi eken ghoy?

Muzykanyng qyr-syryn mengerip, memleketting atynan shet jerde syngha týsu ýshin qanshama oqyp, til ýirenip, repertuar dayarlap, qiyn partiyalardy jattap, izdenu de, sizdinshe, bilimdilikke jatpaydy eken ghoy?

«Qazaqtyng úldary men qyzdary qanday kelbetti, talantty!» — dep basqa elder sýiinse, nege shymbayynyzgha batady? Álde sizge qazaqty úsqynsyz etip kórsetken únay ma? Onyng astarynda ne bar?

Ánshige pikir aitu ýshin eng bolmasa vokal jónindegi eng qarapayym úghymdardan habardar bolu kerek. Dimash siz aitqanday «jinishke dauysty әnshi» emes, «tómengi registrde de, koloraturalyq sopranolar ghana aita alatyn joghary notalardy da erkin shyrqay alatyn, dauys diapazony óte ken, siyrek kezdesetin әnshi» — dep Qazaqstan, Belarusi, Ázerbayjan, Ukraina, Qyrghyzstan, Týrkiya jәne Qytaydyng eng bedeldi muzyka mamandary bagha bergen ónerpaz. Múny bәri – tabighy jaratylyspen qosa siz óner adamdaryna búiyrtqynyz kelmey otyrghan tynymsyz enbekting nәtiyjesi!

«…búl bayqaugha Dimashtyng qatysuy – qytaylardyng sayasaty» — depsiz. Qazirgi zamanda adamzat jabyq qoghamda ómir sýre ala ma? Álemde kóptegen sporttyq jarystar, olimpiadalar, óner dodalary, muzykalyq festivalider, konkurstar t.b. kóptep ótkizilip jatady. Negizgi maqsaty – eldi tanytu. Qazaqstannyng atynan talay azamattarymyz kóptegen sharalargha qatysyp jatady, sonyng bәrinen sayasat izdeymiz be? Ár salanyng mamandary mýmkindiginshe elimizding әleuetin kóterip, memleketimizdi jaqsy qyrynan tanytugha talpynsa nesi aiyp? Qanshama jigitterimiz ben qyzdarymyz halyqaralyq dengeyde jaqsy jetistikterge jetip, jýldelermen oralyp jatyr, solardyng barlyghynyng jenisinen jymysqy sayasattyng astaryn izdeymiz be?

Dimash búl sayysqa bizding jeke qalauymyzben (!) Qytay tarapyna úsynys týsirgennen keyin birneshe irikteu kezeninen ótip, kәsiby sheberligin tolyq dәleldegennen keyin ghana qatysugha joldama aldy.

Búl doda, siz oilaghanday, qazaqty aldausyratu ýshin oilastyrylghan joba emes, birneshe jyl qatarynan ótkizilip kele jatqan, Europa men Aziyanyng týrli elderining eng tanymal, kәsiby әnshileri ghana qatysa alatyn televiziyalyq konkurs.

«Asyqpanyz, əli búl doda 4-5 aigha úlasatyn shyghar, sol kezde jartylay qytay nemese qytaysýigish bolyp ketkenimizdi ózimiz de bayqamay qalatyn shygharmyz. Osy kýnning ózinde «sheshe, sheshe» dep post jazyp jatqandar bar, birneshe aptadan song «nihao» dep ketedi», — deysiz.

Osyghan deyin Dimash Qazaqstannyng atynan slavyan memleketterinde óner kórsetip, tanymal bolghan edi. Alla búiyrtsa, Europa, Amerikadaghy syndargha da barar. Onda da Dimashtyng qatysuyn sol elderding sayasatymen baylanystyramyz ba? Al qazirgi keybir qazaqtyng ana tilin bilmey, kórshi memleketting tilinde sóileytindigi ýshin keybir adamdardyng últ mýddesin qoldan berip jýrgendigi ýshin, otanshyl emestigi ýshin Dimashtyng qanday kinәsi bar?!?

Marqúm naghashy әjem «Ózine ózing myqty bol, qonsyndy úry tútpa» dep otyrushy edi. Áriyne, shetelding yqpalynan saqtanghan dúrys. Ol ýshin әrqaysymyz óz otbasymyzdy myqty ústauymyz kerek. Ata-anadan dúrys tәrbie kórgen úl-qyz kóringenning jeteginde ketpeydi. Soghan kýsh salayyq! Ónerge, bilimge, jana tehnologiyany iygeruge ýireteyik. Ata-babamyzdyng ruhyn, últshyldyqty boyyna sinireyik. «Sening әrbir jenising — qazaqtyng jenisi» deyik. Sonda bizge eshkim de yqpal ete ala almaydy.

Al endi birimiz shyngha órmelep bara jatqanda ekinshimiz onyng balaghyna jarmasyp jatsaq, el mýddesi turaly әngime aitudyng ózi artyq…",-dedi ol.

Núrsúlu Naymanova

Abai.kz