«ONTÝSTIK ÓNIMDI ENBEK ORDASY»
Berik Uәliy, OQO Oblystyq ishki sayasat jәne din isteri basqarmasynyng basshysy: «ONTÝSTIK ÓNIMDI ENBEK ORDASY»
- Elbasynyng «Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyna qaray 20 qadam» maqalasyndaghy tapsyrmalardyng Ontýstikte oryndalu dengeyi qanday? Jetistikter bar ma? Búl bastama kezekti nauqandardyng birine ainalyp ketken joq pa?
- «Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyna qaray 20 qadam» iydeyasy ózining ómirshendigin kórsetti. Eshqanday da nauqanshyldyqqa ainalmaghanyn keshe ghana Elbasy 100 naqty qadam - Últ josparyn jariyalarau arqyly bildirdi. Elimiz әlemning teng qúqyly sayasy subektileri retinde damu әleumettik jәne iydeologiyalyq belesterge kózqarasyn bildiruge qúqyly ekendigin Elbasymyzdyng «QAZAQSTANNYNG ÁLEUMETIK JANGhYRTYLUY: Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyna qaray 20 qadam» atty maqalasynan bayqalady. Memleketimizding damu jolyndaghy belgilengen basymdyqtardy ózgertu óte oryndy әri der kezinde qoyylghan mәsele. Memleketimizding demokratiyalyq jolmen progresti damuy osy mәsele boyynsha kýn tәrtibine qoyylghan mindetterding tez jәne dúrys oryndaluyna baylanysty.
Elbasymyzdyng Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyn qúru turaly iydeyasy memlekettik jәne qoghamdyq qúrylymdar, әr Qazaqstan azamaty ýshin últtyq trend bolyp tabylady. Elimizding әleumettik janghyrtyluy degenimiz, birinshiden, azamattardyng sanasyn ózgertu, yaghny olardy masyldyq sanadan belsendi ómir pozisiyasyna kóteriludi talap etedi.
Ónimdi enbekke negizdelgen Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamy turaly keng auqymdy iydeya arqyly әleumettik qorghau jýiesinen әleumettik progress jýiesine kóshuge bolady. Osy strategiyalyq qújat Elbasymyz bastaghan damu jolynyng ong ekenin taghy bir mәrte kuәlandyrady.
Qújat enbek, bilim, jastardyng әleumettik baghyty, densaulyq saqtau, túrghyn ýy siyaqty qoghamnyng manyzdy jәne ózekti jaqtaryn qamtidy. Sondyqtan memlekettik baghdarlama boyynsha mektepter, auruhanalar, mәdeny ortalyqtar boy kóterude. Tayaudaghy mәjiliste Elbasymyz әlem ekonomikasyndaghy qiyndyqtargha qaramastan Qazaqstannyng damu dinamikasy algha basyp kele jatqanyna toqtaldy.
Áleumettik janghyrudyng nәtiyjesine memleket pen qatar qogham da jauapty ekenin týsingenimiz abzal.
Sonymen qatar, jastar Elbasymyzdyng búl iydeyasynyng basy-qasynda bolatynyna senim bildirdi. Elbasymyzdyng búl oiyn jýzege asyru maqsatynda aqparattyq-nasihattyq toptar qúrylyp, oblysty aralap, nasihat júmystaryn jýrgizdi.
Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamy – búl bizding jahandyq daghdarysqa bergen jauabymyz. Óz enbekteri arqyly innovasiyalyq-industriyalyq damu ýrdisining qozghaushy kýshi bolghan adal enbekting ýlgisin tanytqan otandastarymyz jas úrpaqqa jol kórsetpekshi. Alyp-satu arqyly joqtan mal tauyp bangdyng zamany ótti, endi aq niyet, adal enbek zamany tudy.
HHI ghasyrda shynynda da enbek әlemning әmirshisi bolmaq, «Adamzat enbek arqyly ghana baqytqa keneledi» degen naqyldy úmytpaghanymyz jón.
- «Qoghamda «tútynushylyq iydeologiyasy» taralyp jatyr. Búl júrtty, әsirese jastardy masyldyqqa dushar etedi» degen pikirmen kelisesiz be? Onyng Qazaqstandaghy kórinisi qanday dep oilaysyz?
– Elbasynyng ózi paternalistik masyldyqqa apara jatyr dep dabyl qaqqan bolatyn. Memleket tarapynan qanshalyqty qamqorlyq bolsa, sonshalyqty baqylau bolatyny zandy. Mysaly, Kenes Odaghy kezinde bilim alu, júmys tabu qoghamdyq problema bolghan joq. Búl sol kezdegi kózqaras boyynsha eng jaqsy әleumettik qamsyzdandyru bolyp esepteldi. Tiyisinshe, memleket adamnyng jeke isine deyin aralasty. Oqu bitirgen jas týlekti kez kelgen jerge jibere alatyn. Tipti KSRO qúramyndaghy alys-jaqyn elderge de attanyp ketip jatty. Búl jerde jeke adamnyng tandauy eskerilmeydi. Al, kapitalistik memleketterde mýlde basqasha boldy. Naryqtyq ekonomika, liyberaldy qogham. Adam qoghamgha qajet degen mamandyqty o basta ózi tandap, qalaghan oqudy tәmamdaghan son, qalaghan jerine júmysqa bara alady. Onyng jeke bas qúqyghyna eshkim qol súgha almaydy. Memleket pen azamattardyng qarym-qatynasy osylay týziledi. Qazaqstan tәuelsizdik alghan jyldary halyqtyng masyldyqqa ýirengeni anyq kórindi. Memleketting qamqorlyghyna baylanyp qalghan halyq naryqtyq ekonomikany týsinbedi, ol jýieni kótere almady. Eger halyq masyl bolmaghanda, birdi-ekili naryqqa beyim azamattar siyaqty pysyqtyq tanytqanda biz sol bir daghdarystan erte shyghar ma edik dep oilaymyn. Tútynushylyq iydeyasy ózindik oilaudy, ózindik tandaudy shekteydi. Bizding qoghamda memleket bәrin tauyp beruge mindetti, biraq jeke basynyng isine aralaspauy kerek dep oilaytyndar basym. Qazaqta «alaghan qolym beregen» degen sóz bar. Demokratiyalyq qogham qúru qúr sózben, aighaymen sheshilmeydi. Halyq masyldyq psihologiyadan tolyqtay arylghanda ghana liyberaldy qoghamgha jaqyndaymyz. Qazirgidey memleketti «mәdeniyetti týrde tonau» bizdi ósirmeydi. Mysaly, auyldyq jerde júmyssyzdyq dep syltauratyp jatqan tepse temir ýzetin jigitter qanshama?! Búryn memleket júmys berushi bolsa, qazir auylsharuashylyghy tolyqtay jekening qolyna berildi. Júmystyng mәn maghynasy bireu-aq, auyldyq jerde mal baghu, egin egu, shóp shabu, jemis-jiydek ósiru, t.b. Ayyrmashylyq búl jerde júmys berushining atauynda ghana. Búryn memleketke istesen, endi jeke kәsipkerge júmys isteysin. Biraq, bala-shaghasyna memleket tarapynan beriletin azdaghan әleumettik jәrdemaqygha toqmeyilsip, naqty enbek etudi bireuge jalshy, baydyng qúly bolu dep týsinedi. Búl týbegeyli qate týsinik. Ekonomika naryqtyq jýiege ótkenimen, halyqta pragmatikalyq týsinik qalyptaspay keledi. Adam sanasy naryqqa ótkende ghana osy týsinbestik joyylady dep esepteymin.
- Jalpy, tútynushylyq iydeologiyasynyn, әleumettik masyldyqtyng qogham ýshin, el ýshin qanday qaupi bar? Oghan qarsy qanday iydeologiya ústanuymyz qajet dep sanaysyz? Múnday qaterlerdi jene alamyz ba?
– Memleket basyshysy Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamyn qúru iydeyasyn jariyalaghanda tútynudyng búl iydeologiyasy býldirushi bolghanyna býgin býkil әlem erekshe kóz jetkizip otyrghandyghyn atap ótti. «Ol әlemning damyghan elderinde jappay әleumettik masyldyq tuyndatty jәne jahandyq daghdarystyng basty sebepterining biri», - dedi Preziydent. Ekonomikalyq sarapshylar daghdarys úzaq jyldar boyy ekonomikalyq-әleumettik, qarjylyq saladaghy qordalanyp kelgen mәselelerding sheshimine der kezinde jauaptyng bolmauynan tuyndap otyr degendi aityp jýr. Demek, ghalamdyq ekonomikalyq daghdaryspen kýres onjyldyqtargha deyin sozyluy yqtimal ghoy.
Masyldyqqa qarsy memleket basshysy Núrsúltan Nazarbaev: «Áleumettik janghyrtu sayasatynyng negizine shynayy óndiristik enbekti qongha tiyispiz. Jalpygha Ortaq Enbek Qoghamy iydeyasy kóz jetpeytin kókjiyekte emes. Búl – praktikalyq, pragmatikalyq iydeya. Ol maghan tipti etene jaqyn, óitkeni, men qazaqstandyqtar jaqsy biletindey, ózimning kәsiby jolymdy «aq sausaqtar» sekildi kabiynette de, parkette de emes, júmysshy-metallurg retinde bastadym. Al búl, atap aitsam, naghyz kәsip!» dedi. Búdan artyq ne aitugha bolady!
Preziydentting әlemdik órkeniyetting barlyq qúndylyqtary, ekonomikalyq jәne mәdeny baylyqtary virtualdy qarjy instituttarymen emes, adamnyng enbegimen jasalady degen sózi taghy bar.
- Barlyghymyz da osy qoghamnyng mýshesimiz. Shynynyzdy aitynyzshy, «tútynushylyq psihologiyanyn» qanday da belgileri ózinizde, jaqyn tanystarynyz ben tuystarynyzdyng arasynda bayqala ma? Ondayda ne isteysiz, nendey kenes beresiz?
– Jurnalistikada 15 jyldan astam uaqyt jýrgenimde kýn-týn demey júmys istedik. Tipti, keyde mardymsyz jalaqygha enbektendik. Biraq tәjiriybe ýshin, keleshekte ózing ýshin kerek degen týsinikti sanagha sinirip alghan bizding buyn naryqtyq ekonomikagha kóshken qoghamnyng alghashqy mamandary bolghandyqtan biz tez beyimdeldik. Bizden keyingi jastardyng arasynda bәseke tipti kýshti. Qay salany almasanyz da tildi de mengergen, óz kәsibin de myqty biledi. Mening ainalamda masyldyqqa boy aldyrghandar joq dep aita alamyn.
- Ádette «Ontýstikting halqy enbekqor әri tirlikke, kәsipkerlikke pysyq keledi» degen oy jii aitylyp jatady. Búl mif pe, әlde rasynda da solay ma?
– Búl oidan shygharylghan dýnie emes. Mysaly, Almatydaghy qyzmet kórsetu sapasynyng joghary ekeni jii aitylady. Óitkeni barlyq salada ontýstikten shyqqan enbekti talghamaytyn pysyq jas balalar jýredi. Astanada da keyingi jyldary qyzmet kórsetu salasy jaqsaryp keledi. Jәne qarapayym kólik dóngelegin jóndeytin dýngirshek ashsa da, basqa dýngirshektermen bәsekege dayyn. Búl jay qarapayym mysal ghana. Áytpese, barlyq salada bәsekege iykemdi. Turizm damymay otyr deymiz. Burabaydaghy qyzmet kórsetu sapasy óte tómen dengeyde. Sol jerge ontýstikting jastarynyng tabany tiysinshi gýldey jaynatyp jiber edi. Ontýstik halqynyng qarapayym qasiyetterin ghana aityp otyrmyn. Súraghynyzdyng kóp bóligi enbekke arnaldy ghoy. Elimizding әr ónirin óz jerim dep týsinetin, týisinetin de ontýstik túrghyndary siyaqty kórinedi maghan. Bir jaqsy qasiyeti - jer talghamaydy. Bastysy, naryq zanyna beyimdilik bar. Mәselen, elimizdegi jylyjaylardyng 87 payyzy bizding oblysta ornalasqan. Respubikadaghy tamshylatyp suarudyng 72 payyzy bizge tiyesili. Jylyna OQO-da kemi jana 50 mektep salynady. Densaulyq saqtau salasy boyynsha 50-den astam nysan salynyp, paydalanugha berilip jatqan da bizding oblys. Kýni keshe otandyq kostum-shalbarlardy iyghymyzgha ildik. Búl da shaghyn jәne orta bizneske jasalyp jatqan qoldaudyng nәtiyjesi. Jylda jemis-kókónis jәne baqshadan rekordtyq ónim jinap jatyrmyz. Byltyrghy jyly Tóleby audanynda senbilikte 6 000 myng týp aghash otyrghyzyldy. Al sol kýni Astana qalasynda 6 000 týp otyrghyzylypty, múny ortalyq telearnalardan kórsetip jatty. Al búl bizding bir ghana audandaghy kórsetkish. Ontýstikting halqy enbeksýigish bolmasa, osynyng bәri jýzege asar ma edi? Jalpy, jaqsy jaghy men jaman jaqtaryna kelgende, tarazy basy teng ústalsa, degen niyetimiz bar.
- Jeke kózqarasynyz boyynsha, dәl qazir joghary oqu ornyna qújat tapsyrghaly túrghan jastargha mamandyq tandauda qanday kenes berer ediniz?
- Men jastargha mamandyq tandauda aldymen jýreginning qalauy boyynsha tandau jasaudy dúrys dep aitar edim. Óz tandauyn dúrys jasaghan azamat qoghamda da óz orynyn mýltiksiz tabady. Ómirlik tәjirbiyde de sony bayqadym. Óz tandauymen mamandyghyn sýiip oqyp, sol mamandyq boyynsha júmys jasap jýrgen azamattardyng enbegi joghary baghalanyp abroyly qyzmetter atqaryp jýr. Sondyqtandy mamandyqty jastyng ózi tandaghany jón. Áriyne, ýlkenderding kenesine qúlaq týrgen abzal, biraq týptep kelgende tandau jasaytyn ózi boluy tiyis. Jastardyng deni JOO-na úmtylyp jatady. Búl da dúrys shyghar. Degenmen kýndelikti túrmys-tirshilikke qajetti kәsipterdi iygergen de artyqtyq etpes edi. Qazirgi tanda jalpy tehnikalyq mamandyqtardyng jetispeushiligi barlyq aimaqtarda bayqalady. Sonymen qatar, qyzmet kórsetu salasyndada bilikti mamandar tapshy. Osy mәseleler qazirgi tanda jii kóterilip jýr. Jalpy Ontýstik Qazaqstan oblysyna keletin bolsaq, jas azamattardyng sany 772 mynnan astam. Jastargha arnalghan memlekettik baghdarlamalar boyynsha atqarylyp jatqan júmystar jeterlik. Atap aitqanda, «Júmyspen qamtu-2020», «Diplommen auylgha», «Jasyl el» jәne «Studenttik qúrylys jasaqtary», «Serpin» baghdarlamalary BAQ arqyly memlekettik aqparattyq sayasattyng negizinde keninen nasihattalyp kóptegen jastardyng tarapynan qoldau tauyp, oblysta búl baghdarlamalardyng oryndaluy joghary kórsetkishterge iye.
- Ontýstik ónirdegi jastardy soltýstik oblystargha oqugha, júmysqa jiberu jobasy ózin qanshalyqty aqtaydy dep oilaysyz?
– Ony ashyq aitpasa da bәri týsinikti. Soltýstik oblystargha bilim grantyn beru arqyly ontýstik jastaryn qonystandyru últtyq dengeyde kezek kýttirmes mәselelerding biri. Búny barlyq jaghynan qoldaghan jón. Ontýstik Qazaqstan oblysynyng halqy kóp, jeri shaghyn. Halyq tyghyz ornalasqannan keyin ondaghy eki adamnyng jagha jyrtysuy da shu bolyp jatatyndyghy da sodan shyghar. Halyq tyghyz qonystanghandyqtan әrtýrli problemalar bolatyny zandylyq. Soltýstikte halyq seldir ornalasqan. Eger últtyq dәstýrimizdi, salt-sanamyzdy saqtap kele jatqan ontýstik túrghyndaryn soltýstikke kóshirse, últtyn, qazaqtyng úpayy týgendeledi dep oilaymyn. Seng endi qozghaldy ghoy. Búl strategiyalyq qadam bolghandyqtan qazirden bastap aqtaldy ma, joq pa dep tergeuding qajeti joq dep oilaymyn. Mindetti týrde 15-20 jylda jemisin beretin megajoba!
«Serpin-2050» әleumettik jobasyna ontýstikqazaqstandyq jastar byltyr óte belsendi týrde atsalysty. Soltýstik oblystargha bólingen 2050 bilim grantynyng 815-ine bizding oblystyng jastary ie boldy. Biyl osy baghytta ýkimetten 6200 grant bólinip otyrghan kórinedi. Onyng 5 myny JOO-na, qalghany kәsiptik tehnikalyq mamandyqtar. Ontýstik jastary biyl da osy jobagha qatysudy josparlap otyr. Qogham qayretkeri Múrat Ábenov basy-qasynda jýrgen búl jobagha bizding basqarma jan-jaqty aqparattyq qoldau kórsetude. Byltyr jastardy Pavlodar oblysynyng JOO-daryna oqugha shaqyra kelgen ústazdardy jergilikti telearnalargha shygharyp, súhbattar úiymdastyrdyq. Biyl Soltýstik Qazaqstannan kelgen bilim salasynyng mamandaryna aqparattyq qoldau kórsettik. Juyrda Múrat Ábenov myrza Shymkentke arnayy kelip «Serpin-2050» әleumettik jobasy jayly ýgit- nasihat júmystaryn jýrgizbekshi. Ol kisimen aldyn ala sóilesip, búl baghyttaghy júmys josparymyzdy kelisip te otyrmyz.
- Óziniz basqaryp otyrghan ishki sayasat salasynyng manyzy songhy jyldarda kýrt artqany ras. Ásirese, últaralyq jәne dinaralyq qatynastar mәselesinde. Dәl qazirgi uaqytta oblystaghy iydeologiya salasynda qanday jauapty jýktemeler men mindetter túr?
- OQO-da 108 etnos ókilderi túrady. Oblys aumaghynda qoghamdyq-sayasy ahual jalpy alghanda túraqty. Jergilikti basqaru organdarynyng azamattyq qogham instituttarymen birlese jýrgizip otyrghan jýieli jәne maqsatty júmystary ónirimizdegi túraqtylyqtyng saqtaluy men nyghangyna jәne әleumettik dengeyining órleuine ong yqpal etip otyr. Últaralyq jәne konfessiyaaralyq qarym-qatynas tatulyq pen yntymaqtastyqqa negizdelgen. Etnosaralyq qatynastardy nyghaytu maqsatynda 2014 jyly oblystyq ishki sayasat jәne din isteri basqarmasy oblystyq etnomәdeny ortalyqtar, qoghamdyq úiymdar ókilderimen birlese týrli etnostar kóp shoghyrlanghan Maqtaral audany, Týrkistan, Kentau qalalary túrghyndarymen kezdesuler úiymdastyrdy. Osynday kezdesulerdi ótkizu biyl da josparlanyp otyr.
Qazaqstan halqy Assambleyasynyng 20 jyldyghyna arnalghan Qazaqstan halqy Assambleyasy - 20 izgi is» respublikalyq estafetasynyng bas belgisi «Tayqazan» - kiyeli Týrkistan qalasynan bastau aldy. Oblystyq ishki sayasat jәne din isteri basqarmasynyng tapsyrysy boyynsha qazirgi tanda Qazaqstan halqy Assambleyasynyng 20 jyldyghyna arnalghan «Biz soqqan ortaq ýi» taqyrybynda 3D formatta animasiyalyq filim týsirilude.
Animasiyalyq filim jas jetkinshekterdi Otandy sýige, birlikke, memlekettik tilding nasihattaluy, jastardy adamgershilik pen bauyrmaldyqqa ýiretuge, halyqtar arasynda yntymaqtastyq pen dostyq baylanystardy nyghayta týsuge shaqyrady. 1 mausym - Halyqaralyq balalardy qorghau kýnine baylanysty fiylimning túsaukeserin ótkizu josparlap otyrmyz.
Din salasy – qoghamdyq ónirdegi asa nәzik te manyzdy salanyng biri. Oblystyq ishki sayasat jәne din isteri basqarmasy tarapynan din mәselesi boyynsha kóptegen júmystar jýrgizilude. Atap aitqanda, kereghar diny aghymdardy jaqtaushylarmen týsindirme júmystar, týrli dengeylerde ýlkendi-kishili is-sharalar ótkizu, eldi mekender túrghyndary men joghary jәne orta arnauly oqu oryndarynda, mektepterde oqityn jastarmen júmystar, kereghar diny aghymdardan zardap shekkendermen jәne týzeu mekemelerindegi sottalushy azamattarmen kezdesuler úiymdastyru, din salasy boyynsha júmys jýrgizetin memlekettik organdar men mekemelerding qyzmetkerlerin әdistemelik túrghydan qamtamasyz etu, din mәseleleri boyynsha halyqty aqparattandyru jaghdaylary, sonyng ishinde, internet-resurstar boyynsha jýrgiziletin júmystar – bizding qyzmetimizdegi basty baghyttar bolyp tabylady. Býgingi tanda búlardyng qay-qaysysy boyynsha bolmasyn, júmystar tiyisti dәrejede jýrgizilude dep senimmen aita alamyz.
- Ontýstikte bolyp jatqan qanday sharalardy ózge oblystar ýshin ýlgi retinde úsyna alar ediniz? Maqtan tútatynday jobalar, bastamalar bar ma?
– Ózderiniz bilesizder, Elbasy Núrsúltan Nazarbaev biylghy jyldyng alghashqy 4 aiynda OQO-gha eki ret saparlady. Ekinshisinde, әlemdik dengeydegi sayasatker Týrkiya respublikasynyng preziydenti Rejep Tayyp Erdoghandy erte keldi. Memleket basshysynyng birinshi ret ayaldaghanynda ózge oblystardyng ontýstikten alatyn ýlgi ónegesi mol degendi aityp ótti. «Nauryzdy 9 kýn toylaudy Ontýstikten ýirenu kerek», dedi. Nauryzdy toghyz boyy kýn atap ótu iydeyasy oblys әkimi Asqar Isabekúlynyng tarapynan qoldau tapty. Toghyz kýn toylau degende, júmys istemey ýide shalqayyp jatyp demalu emes, toghyz kýnge toghyz týrli atau berip, toghyz týrli is-sharalar ótkizemiz. Maqsatymyz – búrynnan bar nauryznamany janghyrtu. Aghash egu, senbilik úiymdastyru, jetim jesirge kómektesu, shýlen taratu, qariyalargha qol qayyryn beru syndy iygi ister. Ontýstikten bastalghan taghy bir ýlgi is - Tәuelsizdik kýni atalyp ótpey túryp, jana jyldyq shyrshalardy bezendirmeu mәselesi. Oblys әkimi Asqar Myrzahmetov búl jaghynan da ózgelerge ýlgi bolarlyq. OQO-da eki jyldan beri aldymen tәuelsizdik kýni toylanady, is-sharalar ótkiziledi. Elimizding eng basty merekesi toylanghannan keyin ghana 20-shy jeltoqsannan bastap shyrshalar bezendiriledi. Búl býgingi tanda qalyptasqan dәstýrge ainaldy.
- Biyl – Úly Jenisting 70 jyldyghy. Alayda, songhy kezderi TMD kenistiginde Úly Otan soghysyna degen kózqaras ózgere bastaghan sekildi. Tipti óz elimizde de «Úly Otan soghysy dep ataugha qarsymyn, sebebi KSRO – mening otanym emes» degendey pikirler jii aityluda. Búghan ne deysiz? Jalpy, Úly Jenisting 100 jyldyghyn qazaq eli qalay qarsy alady dep oilaysyz?
- «Elu jylda el jana, Jýz jylda - qazan» degen naqyl baryn bilesizder. Jenisting 100 jyldyghyn Qazaq eli qalay qarsy alady dep 30 jyl búryn ton pishpey-aq qoyalyq. Ony aman bolsaq, kezinde kezinde kóre jatarmyz. Al, Jenisting 70 jyldyghyn oblysymyz layyqty dengeyde atap ótti. Merekege oray oblys aumaghynda ótetin is-sharalardyng jospary aldyn ala oblys әkimi tarapynan bekitilip, 5 kýn boyy atalyp ótti. Atap aitar bolsaq, 5 mamyr kýni Úly Jenisting 70 jyldyq merekesine oray, Kenes Odaghynyng Batyrlary: Bauyrjan Momyshúly men Sabyr Rahymovtyng eskertkishterine gýl shoqtaryn qong rәsimderi ótti. Sonynan «Jenis» sayabaghynda ardagerlerge arnap konserttik baghdarlama qoyyldy. Ardagerlerge tiyisti syy qúrmet kórsetildi. Memlekettik nagradalar tapsyrylyp, 12 ardagerge pәter kilti tabys etildi.
Jenisting 70 jyldyghyna oray «Ardaghym - ardagerim» qayyrymdylyq aksiyasy úiymdastyryldy. 2015 jylghy sәuir aiynda oblystyq ardagerler kenesi ónir túrghyndaryna arnayy ýndeu joldap, әleumettik jaghynan az qorghalghan soghys jәne tyl ardagerlerine qarjylay qoldau kórsetuge shaqyrghan bolatyn. Qayyrymdylyq aksiyasynyng ayasynda qorgha jinalghan 10 mln. tengege juyq qarjy mýgedek jәne әleumettik jaghdayy tómen ardagerlerge berildi. Sonymen qatar, oblystyq ishki sayasat jәne din isteri basqarmasynyng tapsyrysy boyynsha Jenisting 70 jyldyq merekesine oray týsirilgen «Maydangerler» atty qysqametrajdy fiylimning túsaukeseri ótti. Basqarmanyng bastamasymen týsirilgen búl filimde OQO soghysqa attanghan batyrlardyng ómir joly men Otan ýshin aiqasqan janqiyarlyq erligi turaly bayandalghan. Jenis kýni qarsanynda respublikalyq jәne oblystyq telearnalardan filimning kórsetilimi úiymdastyryldy.
Jenis kýnining 70 jyldyghyna oray últtyq nyshandy aiqyndaytyn 3 mynnan astam «Jenis Lentasy» shygharylyp, oblystyng barlyq audan, qalalaryna jәne búqaralyq aqparat ókilderine taratyldy.
9 mamyr kýni «Danq» alleyasynda «Jenis Lentasyn» taqqan 3000-gha juyq adam «Mәngilik danq» sheruimen jýrip ótti.
Shymkent qalasyndaghy «Danq» memorialy, «Jenis» sayabaghy jәne basqa da jerlerde ótken qoghamdyq is-sharalarda «Jenis Lentasyna» baylanysty oblystaghy memlekettik mekemelermen iri sauda oryndarynyng qyzmetkerlerine taratylyp, arnayy týsindirme júmystary jýrgizildi. Atalghan «Jenis Lentasy» ontýstikqazaqstandyqtar tarapynan ýlken qoldaugha ie boldy.
- Shymkentke kelgeli qanshalyqty ózgerdiniz nemese Shymkent sizdi qanshalyqty ózgertti?
- IYә, shyn mәninde, shyrayly Shymkentke kelgeli beri mening ómirimde kóptegen ondy ózgerister oryn aldy.. Eng aldymen, búl jaqqa kelip kóptegen dos-jaran, jora-joldas, tamyr-tanys taptym. Kóptegen jaqsy azamattardy keziktirdim. Basqasyn aitpaghanda, mening memlekettik saladaghy qyzmetim qazaqylyqtyng qaymaghy búzylmaghan ontýstikte bastaldy. Atap aitqanda, eng aldymen oblys әkimi apparaty basshysynyng orynbasary – baspasóz hatshysy qyzmetin atqarsam, keyinnen oblystyq ishki sayasat basqarmasyna basshy bolyp auystym. Búl basqarmagha biylghy jyldyng basynan beri oblystyq din isteri basqarmasy qosylyp, oblystyq ishki sayasat jәne din isteri basqarmasy bolyp qayta qúryldy. Ruhany qúndylyqtargha meyilinshe bay ontýstik ónirde jýrip, qoghamdyq sharalargha belsendi aralasuym búrynghydan da artty.
Jalpy, qazaqylyqtyng qalyby ýlken oblystan taghylymdy da tәlimdi tәjiriybe jinaqtap jatyrmyn dep esepteymin.
- Ángimenizge rahmet!
Abai.kz