«Shymkenttik etnolog orta jәne joghary bilim beru mekemelerine «Túlghatanu» pәnin engizudi úsynyp otyr» dep habarlaydy KTK.

Professor Aybay Qúralúly oqushylar birinshi synyptan uniyversiytet bitirgenge deyin Abylayhan men Núrsúltan Nazarbaevtan bastap Aslan Musiyn, Bekbolat Tileuhangha deyingi siyaqty azamattardyng ómirbayandaryn biluleri qajet deydi. Búl ýshin on myngha juyq adam turaly kóptegen kitap qúrastyrghan. Múny mektep múghalimderi de qoldap otyr.

25 jyldan beri etnologiyany zerttep jýrgen ghalym Aibay Qúralúly qazaqtan shyqqan handar men batyrlardan bastap, óner júldyzdary men sportshylardy da oqulyqqa engizbekshi. On myngha juyq tanymal adamdardy zerttep shyqqan ol 70 kitapqa 2700 túlghany syidyrghan.

«Teledidarda, jalpy mediada ghalymdar turaly maqala az, olar turaly baghdarlama d joq. Bәri – sol shou-biznesti nasihattau. Al ghalymdardy nasihattaytyn kim? Eshkim joq» deydi etnolog-ghalym.

Ózi «Túlghatanu» dep ataghan pәninen tipti isti bolyp otyrghan eks-premier Serik Ahmetov turaly da bile alasyz. Ázirge búl pәn Aybay Qúralúlynyng ózi dәris beretin pedagogikalyq institut studentterine qosymsha sabaq retinde oqytylyp jatyr. «Nәtiyjesi de jaman emes» deydi pedagog.

Al mektep múghalimderi etnologtyng bastamasyn bizden estise de birden qúptay ketti. Tek qazir mektepterge berilgen saghat tarihy túlghalar týgili manyzdy uaqighalardy týsindiruge de jetpeytinin algha tartuda.

Qarapayym ústazdar qoldap otyrghan oqulyq sheneunikterding nazaryna әli ilikpepti. Endi Angbay Qúralúly búl ghylymy enbegin janalyq retinde 2017 jyly Astanada ótetin EKSPO kórmesine shygharmaq. «Áytpese, ókinishke qaray, óskeleng úrpaq Abaydan góri Timatiydi, Qanyshtan góri Beyonsti tanityn hәlge jetti» deydi ústaz.

Búl bastamagha әleumettik jeli qoldanushylarynyng basym bóligi qarsy shyghyp otyr.

Rasynda da, qazaq әdebiyetinde ózindik orny bar әigili aqyn-jazushylar – әdebiyet pәni, handar, biyler sekildi tarihy túlghalar – tarih oqulyghy boyynsha onsyz da oqytylyp jatqan joq pa? Tanymal sahna sanlaqtary, sport maytalmandary bolsa, olardyng ómir joldary «Anyz adam» jurnalynda jan-jaqty jazylyp jýr. Ghalamtordan da talay mәlimet tabugha bolady. Onyng ýstine, qazirgi mektep baghdarlamasy onsyz da auyr: eki oqushynyng biri keremet mengerip kete almaydy. Balalardyng birazy qosymsha sabaqtargha qatysugha mәjbýr. Olardyng basyn odan beter qatyra beruding qajeti qansha?

Sosyn (әriyne, bizding qolymyzda әlgi 2700 túlghanyng tútas tizimi joq), mysal ýshin, Aslan Musin men Serik Ahmetovting ómirbayanyn oqyghan-oqymaghannan oqushygha kelip-keter ne bar? Olardyng is-әreketi júrtshylyqtyng bylay da kóz aldynda emes pe? Ári, jasyratyny joq, balalarymyzgha sondaylyq ýlgi tútar túlghalar ma solar?

Abai.kz