«شىمكەنتتىك ەتنولوگ ورتا جانە جوعارى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنە «تۇلعاتانۋ» ءپانىن ەنگىزۋدى ۇسىنىپ وتىر» دەپ حابارلايدى كتك.

پروفەسسور ايۋباي قۇرالۇلى وقۋشىلار ءبىرىنشى سىنىپتان ۋنيۆەرسيتەت بىتىرگەنگە دەيىن ابىلايحان مەن نۇرسۇلتان نازارباەۆتان باستاپ اسلان مۋسين، بەكبولات تىلەۋحانعا دەيىنگى سياقتى ازاماتتاردىڭ ءومىرباياندارىن بىلۋلەرى قاجەت دەيدى. بۇل ءۇشىن ون مىڭعا جۋىق ادام تۋرالى كوپتەگەن كىتاپ قۇراستىرعان. مۇنى مەكتەپ مۇعالىمدەرى دە قولداپ وتىر.

25 جىلدان بەرى ەتنولوگيانى زەرتتەپ جۇرگەن عالىم ايۋباي قۇرالۇلى قازاقتان شىققان حاندار مەن باتىرلاردان باستاپ، ونەر جۇلدىزدارى مەن سپورتشىلاردى دا وقۋلىققا ەنگىزبەكشى. ون مىڭعا جۋىق تانىمال ادامداردى زەرتتەپ شىققان ول 70 كىتاپقا 2700 تۇلعانى سىيدىرعان.

«تەلەديداردا، جالپى مەديادا عالىمدار تۋرالى ماقالا از، ولار تۋرالى باعدارلاما د جوق. ءبارى – سول شوۋ-بيزنەستى ناسيحاتتاۋ. ال عالىمداردى ناسيحاتتايتىن كىم؟ ەشكىم جوق» دەيدى ەتنولوگ-عالىم.

ءوزى «تۇلعاتانۋ» دەپ اتاعان پانىنەن ءتىپتى ءىستى بولىپ وتىرعان ەكس-پرەمەر سەرىك احمەتوۆ تۋرالى دا بىلە الاسىز. ازىرگە بۇل ءپان ايۋباي قۇرالۇلىنىڭ ءوزى ءدارىس بەرەتىن پەداگوگيكالىق ينستيتۋت ستۋدەنتتەرىنە قوسىمشا ساباق رەتىندە وقىتىلىپ جاتىر. «ناتيجەسى دە جامان ەمەس» دەيدى پەداگوگ.

ال مەكتەپ مۇعالىمدەرى ەتنولوگتىڭ باستاماسىن بىزدەن ەستىسە دە بىردەن قۇپتاي كەتتى. تەك قازىر مەكتەپتەرگە بەرىلگەن ساعات تاريحي تۇلعالار تۇگىلى ماڭىزدى ۋاقيعالاردى تۇسىندىرۋگە دە جەتپەيتىنىن العا تارتۋدا.

قاراپايىم ۇستازدار قولداپ وتىرعان وقۋلىق شەنەۋنىكتەردىڭ نازارىنا ءالى ىلىكپەپتى. ەندى ايۋباي قۇرالۇلى بۇل عىلىمي ەڭبەگىن جاڭالىق رەتىندە 2017 جىلى استانادا وتەتىن ەكسپو كورمەسىنە شىعارماق. «ايتپەسە، وكىنىشكە قاراي، وسكەلەڭ ۇرپاق ابايدان گورى ءتيماتيدى، قانىشتان گورى بەيونستى تانيتىن حالگە جەتتى» دەيدى ۇستاز.

بۇل باستاماعا الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلارىنىڭ باسىم بولىگى قارسى شىعىپ وتىر.

راسىندا دا، قازاق ادەبيەتىندە وزىندىك ورنى بار ايگىلى اقىن-جازۋشىلار – ادەبيەت ءپانى، حاندار، بيلەر سەكىلدى تاريحي تۇلعالار – تاريح وقۋلىعى بويىنشا ونسىز دا وقىتىلىپ جاتقان جوق پا؟ تانىمال ساحنا ساڭلاقتارى، سپورت مايتالماندارى بولسا، ولاردىڭ ءومىر جولدارى «اڭىز ادام» جۋرنالىندا جان-جاقتى جازىلىپ ءجۇر. عالامتوردان دا تالاي مالىمەت تابۋعا بولادى. ونىڭ ۇستىنە، قازىرگى مەكتەپ باعدارلاماسى ونسىز دا اۋىر: ەكى وقۋشىنىڭ ءبىرى كەرەمەت مەڭگەرىپ كەتە المايدى. بالالاردىڭ ءبىرازى قوسىمشا ساباقتارعا قاتىسۋعا ءماجبۇر. ولاردىڭ باسىن ودان بەتەر قاتىرا بەرۋدىڭ قاجەتى قانشا؟

سوسىن (ارينە، ءبىزدىڭ قولىمىزدا الگى 2700 تۇلعانىڭ تۇتاس ءتىزىمى جوق), مىسال ءۇشىن، اسلان مۋسين مەن سەرىك احمەتوۆتىڭ ءومىربايانىن وقىعان-وقىماعاننان وقۋشىعا كەلىپ-كەتەر نە بار؟ ولاردىڭ ءىس-ارەكەتى جۇرتشىلىقتىڭ بىلاي دا كوز الدىندا ەمەس پە؟ ءارى، جاسىراتىنى جوق، بالالارىمىزعا سوندايلىق ۇلگى تۇتار تۇلعالار ما سولار؟

Abai.kz