Qúdasham auylynda mektepte jaqsy oqydy. Qúda men qúdaghy «osydan birdene shyghady» dep bolashaghynan ýlken ýmitpen qaraytyn. Sonymen uaqyt zyrlap ótip, qúdasham mektep bitirdi. Almaty shet tilder institutyna oqugha týsti. Auyl-aymaghy, tughan-tuysy mәz bolyp, ata-anasy sheksiz quanyshqa bólendi. Sodan ne kerek, әrkim óz kýibeng tirshiligimen jýrgende qúdashanyng oqu bitiretin mezgili de jetipti. Biraq, qúda men qúdaghidyng jýzi synyq. Bayqaymyn, Aneli jóninde әngime qozghaghanda tómenshiktep, kibirtiktep, әngimeni basqa jaqqa búryp jiberetin boldy. «Almatyda júmysqa qalghan shyghar» dep alghashqyda mәn bermedik. Sonday kýnderding birinde  «Pәlenshening qyzy shetelge baygha tiyipti» degen kýbir-sybyr ósek shygha bastady. Sóitsek,   Anelimiz Fransiyanyng bir zәngisine tiyip alypty. Qúda men qúdaghidyng el-júrtqa qarar beti joq, qayghysyn ishine jútyp, osydan on segiz jyl búryn birinen song biri dýniyeden ótti. Ol kezde bireuge bireuding qaraytyn zamany ma edi. Bir ýzim nan ýshin bet-betimizben qanghyp ketken kez edi... 
Ótken jyly Almatygha bir tuystyng toyyna barghanymda bayaghy Aneldi kezdestirdim. Kezinde qúda-qúdaghidy tabalaghanday bolmayyq dep kimge, qayda tiygenin súraugha bata almay, anyq-qanyghyn bile almay qalghan bolatynbyz. Qazir qyryqqa jaqyndaghan saliqaly әiel. Ashyq-jarqyn, menimen әngimelesip jatyr. "Mahabbatta shekara joq, mahabbatta últ joq. Eki jas birin-biri sýise boldy degen nadandardyng sózine erip, birge oqityn bir toptan qazaqtyng ýsh qyzy Fransiyadan kelgen ýsh afrikalyqqa tiyip aldyq. Ata-anamyzgha baqytsyzdyq әkeletinimizge, Qúday aldynda kýnәhar bolyp baqytqa jetu topastyq ekenine miymyz jetpedi. Qúda-qúdaghy bop qúiryq-bauyr jep, nemere-shóbere sýiip, toy toylap, men - saghan, sen - maghan bolyp, kiyit kiyip, bir-birine shapan jauyp, arqa-jarqa bolyp saghynysyp kýtetin baqytty kýnderinen aiyrghan ekenmin. Basqa qyzdardyng balalaryn «nemere» dep ólip-óship jatady da, mening zәngiden tughan qap-qara balalarymdy «jiyen» dep aitugha tuystarym jiyirkenetin edi. Áke-sheshem menen ýlken ýmit kýtken edi. Ásirese, әkem «osy qyz mening atymdy shygharady» dep erkeletip, jýzi bal-búl janyp otyratyny esime týskende jýregim qarsy aiyrylyp, kózimnen jas parlaydy. IYә, atyn shyghardym әkemning - tek aghayyn-tuys, júrtqa taba qylyp. Ata-ananyng yqylasymen tiymegen bay, býgin be, erteng be, bәribir bayansyz bolady eken. Osyghan kózim jetti. Qayran әkem, mening kesirimnen qan jútyp, qayghysy ishin jep, erte ketti. Áytpese qaytys bolatynday qartayghan joq qoy", - dep jylap jiberdi. Júbata almadym da.

Sonymen oqu bitken song ýsheui de ýsh zәngimen Fransiyada eki jylday túryp, sonynan olardyng tughan otany Gviyneya-Bissaugha kóshipti. Anelderding shyqqan kýieuleri Gviyneya-Bissaudaghy bir taypanyng ókilderi eken. Olardyng salty boyynsha balasy ekinshi ret ýilengisi kelip, jastau qyz alatyn bolsa, әielin óz әkesine qatyndyqqa beredi eken. Basqa әkelerding 2-3-ten jas qatyndary bar eken. Sonymen kýieui jas qyz alatyn bolyp, Anelidi әkesine syilapty. Aneli bir týnde qashyp ýlgeripti. Kelgenine bir jylgha juyq bolsa da, qújatsyz, bazarda júmys istep, eki balasyn asyrap otyr eken. "Ana sorly eki qyzgha ne bolghanyn bilmeymin». Kelerge qarajaty joq. Botaday bozdap jylap qalghan edi" dep kýrsindi ol.

Búlargha keshirimmen qaraugha bolmaydy, sol kerek, «Ne ekseng sony orasyn» degen yp-yras eken. 

Toghaybay NÚRMÚRATÚLY.
Astana qalasy. 

Abay.kz