Býgin Astana qalasyndaghy «Beybitshilik jәne kelisim» sarayynda «Islam jәne órkeniyet» taqyrybyna arnalghan II Respublikalyq imamdar forumy bolyp ótti. Egemen elimizding týkpir-týkpirinen 500 imam jinaldy. Forumgha QR Din isteri jәne azamattyq qogham ministri Núrlan Ermekbaev, Bas mýfty Erjan qajy Malghajyúly, Qazaqstan halqy Assambleyasynyng tóragha orynbasary Darhan Qamzabekúly bastaghan memleket jәne qogham qayratkerleri men Ózbekstan, Qyrghyzstan, Mongholiya elderining bas mýftiyleri, Reseyding Omby, Altay aimaghynyng mýftiyleri, ziyaly qauym ókilderi, ghalymdar, dintanushylar qatysyp, iygi bastamagha oray ong pikirlerin bildirip, bayandama jasady.

Osymen ekinshi mәrte úiymdastyrylyp otyrghan Respublikalyq imamdar forumy asyl dinimizding damuyna tyng serpin berip, jana belesterge jeteleri sózsiz. «Kenesip pishken tonnyng kelte bolmaytynyn» eskersek, býgingi biregey basqosudyng da baghasy tym erekshe. Din salasyndaghy júmystardy ontaylandyryp, tiyimdi jýie qalyptastyrudaghy manyzdylyghy da úshan-teniz.

Osydan eki jyl búryn elimiz boyynsha túnghysh ret ótkizilgen Respublikalyq imamdar forumynda QMDB-nyng júmys baghytyn aiqyndap, baghdaryn mejelegen tórt birdey qújat qabyldanghan bolatyn. «Qazaqstan músylmandarynyng Túghyrnamasy», «Músylmannyng túlghalyq beynesi», «Imamnyng túlghalyq kelbeti», «QMDB qyzmetkerining etikasy» dep búl tarihy qújattar sol forum ayasynda birauyzdan qabyldanyp, sodan beri asyl dinimizding damuyna layyqty ýles qosyp keledi. Osy qújattar negizinde elimizdegi din qyzmetkerlerining bilimi men biliktiligi, әdebi men mәdeniyettiligining jana iydealy qalyptasyp, músylman jamaghatynyng jarqyn beynesi somdala bastaghan bolatyn.

Bas mýfty Erjan qajy Malghajyúly da óz bayandamasynda diny basqarma aldynda túrghan negizgi mindetterding biri – qazirgi zaman talabyna layyqty imam dayyndau ekenin aita kelip, «Ýzdik ziyatker imam» tújyrymdamasyn – din qyzmetkerlerining bedeli men bilimin arttyru baghytyndaghy biregey qadam dep baghalady.

«Qabyldanghaly túrghan Tújyrymdamada din qyzmetkerlerinin, yaghny Bas imam, naib imam, ústaz, molda, azanshylardyng lauazymdyq mindeti men mәrtebesi aiqyndaldy. Búdan bylay din mamandary joghary lauazymdy qyzmetterge kezen-kezenimen satylap taghayyndalatyn bolady.

Óitkeni, imam qyzmeti tek bes uaqyt namazgha imamdyq etumen shektelmeydi. Imamnyng uaghyz aitu, diny rәsimderdi atqaru, meshitke kelgen әrbir jamaghattyng súraghyna jauap beru, ruhany is-sharalardy úiymdastyru syndy ózine jýktelgen jauapkershiligi joghary mol júmystary bar.

«HHI ghasyrdyng ýzdik ziyatker imamy» atty qújattyng basty maqsaty – HHI ghasyrdyng imamdaryn zaman talabyna say jan-jaqty bilimdi, bilikti, zayyrlylyq prinsipterdi ústanu jaghynan basqa jamaghatqa ýlgi etu. Sonymen qatar, búl Tújyrymdama elimizding músylmandaryn birlikke, tatulyqqa shaqyryp, halyqty últymyzdyng әdet-ghúryptaryn syilaugha, zayyrlylyq prinsipterdi ústanugha, diny ekstremizm men terrorizmning kez kelgen týrine tózbeushilikke ýndeydi», – dep atap ótti Bas mýfty Erjan qajy Malghajyúly.

Qazaqstan músylmandary diny basqarmasynyng júmys ýderisin jana belesterge kótergen búl tarihy qújattardyng zandy jalghasy retinde býgingi II Respublikalyq imamdar forumynda eki birdey tarihy qújat talqylanyp, qatysushylardyng birauyzdan maqúldauyna ie boldy. QMDB-nyng naib mýftiyi, «Áziret Súltan» meshitining bas imamy Serikbay qajy Oraz forumgha qatysushylargha «ÝZDIK ZIYaTKER IMAM» tújyrymdamasyn tanystyryp, biregey qújattyng berer paydasy men tiygizer kómegi jayynda keninen týsindirip ótti. El aumaghyndaghy meshitterde diny bilimi men biliktiligi joghary, jasampaz, diny mәselelerdi ýilestirudi sheber mengergen ýlgili, isker, aghartushy mamandar qalyptastyrugha negizgi tirek bolatyn qújat jayynda ózge de qonaqtar ong pikirlerin bildirip, forum júmysyna niyettestikterin jetkizdi. Ayta keteyik, «Ýzdik ziyatker imam» tújyrymdamasy din salasyndaghy qyzmetkerlerding mansaptyq taghayyndaularyna tyng tәrtip engizetin bolmaq.

II Respublikalyq imamdar forumynda qabyldanghan kelesi qújat – Qazaqstan músylmandary diny basqarmasynyng ústanymyn aiqyndaytyn «Hanafy mәzhaby men Maturidy senim mektebi –  Qazaqstandaghy Islamnyng dәstýrli joly». Atalmysh qújatty forum qonaqtaryna QMDB-nyng naib mýftiyi, «Núr Astana» Ortalyq meshitining bas imamy Nauryzbay qajy Taghanúly tanystyrdy. Búl qújattardy qabyldaudaghy negizgi maqsat – býgingi HHI ghasyr talabyna jauap beretin bilimdi, tәjiriybeli, birneshe mamandyqty mengergen bilimi jan-jaqty imamdar tobyn qalyptastyru, sonymen qatar dәstýrli mәzhabymyz – Ábu Hanifa mәzhabyn jalpy halyq arasynda, әsirese jastar arasynda kóbirek nasihattau bolyp tabylady.

Forum ayasynda qatysushylargha QMDB-nyng byltyrghy jyly atqarghan irgeli isterine sholu jasalyp, arnayy beyne filim de kórsetildi. Qazirgi uaqytta QMDB tarapynan bekitilgen tórt júmys baghyty boyynsha atqarylghan auqymdy sharalar naqty derektermen órnektelip, aldaghy júmys jospary da qosa aityldy.

Basqosu sonynda «Islam jәne Órkeniyet» atty II Respublikalyq imamdar forumynyng arnayy ýndeui qabyldandy.

II RESPUBLIKALYQ IMAMDAR FORUMYNYN

ÝNDEUI

Biz, din, memleket jәne qogham qayratkerleri, Qazaqstan halqy Assambleyasynyng ókilderi, II respublikalyq imamdar forumyna qatysushylar «Hanafy mәzhaby men Maturidy senim mektebi –  Qazaqstandaghy Islamnyng dәstýrli joly», sonday-aq «HHI ghasyrdyng ýzdik ziyatker imamy» Tújyrymdamasyn maqúlday otyryp, dәstýrli Ábu Hanifa mәzhabyn nasihattau, HHI ghasyr imamdaryn zaman talabyna say jan-jaqty bilimdi, bilikti, zayyrlylyq qaghidattardy ústanu jaghynan basqa jamaghatqa ýlgi etu, Qazaqstan músylmandaryn birlikke, tatulyqqa, әdet-ghúryptardy syilaugha, zayyrlylyq qaghidattar men ruhany qúndylyqtardy qúrmetteuge shaqyru bastamasyn qoldaymyz.

Elbasy Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev biylghy Joldauynda diny ekstremizmdi nasihattaudyng aldyn alu, әsirese internet pen әleumettik jelide onyng jolyn kesu, radikaldy kózqarasqa «mýlde tózbeushilikti» qalyptastyru qajettigin atap ótti.

Sonymen qatar, bas bostandyghynan aiyrylghan azamattardy teologiyalyq túrghydan sauattandyru, óskeleng úrpaqty ruhani-adamgershilik ruhynda tәrbiyeleu ýshin qosymsha qadamdar jasau qajettigi jóninde tapsyrmalar jýktedi.

Osy orayda, Joldau jýktegen mindetterdi sapaly oryndau maqsatynda diny ekstremizmning aldyn alu, túlghalardy onaltu jәne olargha aqparattyq-týsindiru júmystaryn jýrgizu ýshin Qazaqstan músylmandary diny basqarmasynyng jan-jaqty bilimdi, bilikti jәne memleketting mýddelerin qorghay alatyn, ózekti diny mәseleler boyynsha tereng ghylymy izdenister jasay alatyn imamdar korpusyn jetildiru qajet dep sanaymyz.

Biz, II respublikalyq imamdar forumyna qatysushylar Islamnyng birlik pen beybitshiliktin, ghylym men órkeniyetting dini ekenin taghy da pash etemiz. Asyl dinimiz ghylymdy joqqa shygharmaydy, ol – zamanauy ghylymnyng negizi, irgetasy. Sondyqtan Islam – býkil adamzat órkeniyetining kóshbasshysy. Býgingi zamanauy órkeniyet, ghylym qashan da Islam qúndylyqtaryna qaryzdar dep sanaymyz.

Múhammed payghambarymyz (oghan Allanyng salauaty men sәlemi bolsyn) әkelgen songhy iylәhy din – Islam adamzat balasyn Qúrangha sýienumen qatar, logika men ghylymdy paydalanugha ýndeydi. Osy qaghidat býgingi kýnge deyin týrli saladaghy ghylymnyng damuyna negiz qalap keledi.

Biz, Qazaqstandaghy diny konfessiyalardyng kóshbasshylary barsha halyqty birlik pen beybitshilikke, bereke men tatulyqqa, ghylymy izdenister jasaugha shaqyra otyryp, el azamattaryn destruktivti iydeologiyalargha qarsy túrugha, radikaldy kózqarasqa mýlde tózbeuge ýndeymiz.

Forumgha Qazaqstannyn, Resey men Ortalyq Aziya elderining Bas mýftiyleri, memleket jәne qogham qayratkerleri, Qazaqstan halqy Assambleyasynyng ókilderi, teolog-ghalymdar jәne Diny basqarmanyng 500 imamy qatysty.

Astana qalasy 19 sәuir 2017 jyl

 Abai.kz