2010 jylghy Nobeli syilyghyn Qytaydaghy «adamdardyng qúqyqtary ýshin zorlyq-zombylyqsyz úzaq kýres ýshin» nominasiyasy boyynsha 54 jastaghy qytaylyq Lu Syaobogha berilgeni belgili. Aldaghy kýnderi Norvegiyanyng astanasy Oslo qalasyndaghy Lu Syaobony marapattau rәsimi ótedi. Oghan әlemning kóptegen memleketterining basshylary, resmy ókilderi, beldi sayasatkerleri, qúqyqqorghaushylary jinalady dep kýtilude.

Nobeli komiytetining sheshimin «ózining ishki isine aralasu» dep tapqan Qytaydyng Syrtqy ister ministrligi búl kýnderi airyqsha belsendilik tanytyp, osy sharagha boykot jariyalau jónindegi is-sharalardy atqaryp jatyr. Qytay ózining sózi ótetin, qoly jetetin memleketterding barlyghyna ókilderin júmsap, «osyghan qatyspaghandarynyz dúrys bolar» degen uәj aityp jatqan kórinedi. Búnyng nәtiyjesinde birneshe «asqan demokratiyalyq» memleket - Resey, Kuba, Marokko men Irak «Oslosy qúrysyn, kórmegenimiz osy bolsyn» deuge mәjbýr boldy.

Ótken júmada osy «zayyrly, demokratiyalyq» memleketterding qataryna Qazaqstanda qosyldy. QR Syrtqy ister ministrligining baspasóz hatshysy Iliyas Omarov «Qazaqstannyng Oslodaghy uaqytsha senimdi ókili josparly issaparda boluyna baylanysty 2010 jylghy Nobeli syilyghyn tapsyru saltanatyna elimizding atynan eshkim qatyspaydy» dep mәlimdedi. «Múnda eshqanday sayasy astar joq», - dep sózin qorytty Omarov myrza.

2010 jylghy Nobeli syilyghyn Qytaydaghy «adamdardyng qúqyqtary ýshin zorlyq-zombylyqsyz úzaq kýres ýshin» nominasiyasy boyynsha 54 jastaghy qytaylyq Lu Syaobogha berilgeni belgili. Aldaghy kýnderi Norvegiyanyng astanasy Oslo qalasyndaghy Lu Syaobony marapattau rәsimi ótedi. Oghan әlemning kóptegen memleketterining basshylary, resmy ókilderi, beldi sayasatkerleri, qúqyqqorghaushylary jinalady dep kýtilude.

Nobeli komiytetining sheshimin «ózining ishki isine aralasu» dep tapqan Qytaydyng Syrtqy ister ministrligi búl kýnderi airyqsha belsendilik tanytyp, osy sharagha boykot jariyalau jónindegi is-sharalardy atqaryp jatyr. Qytay ózining sózi ótetin, qoly jetetin memleketterding barlyghyna ókilderin júmsap, «osyghan qatyspaghandarynyz dúrys bolar» degen uәj aityp jatqan kórinedi. Búnyng nәtiyjesinde birneshe «asqan demokratiyalyq» memleket - Resey, Kuba, Marokko men Irak «Oslosy qúrysyn, kórmegenimiz osy bolsyn» deuge mәjbýr boldy.

Ótken júmada osy «zayyrly, demokratiyalyq» memleketterding qataryna Qazaqstanda qosyldy. QR Syrtqy ister ministrligining baspasóz hatshysy Iliyas Omarov «Qazaqstannyng Oslodaghy uaqytsha senimdi ókili josparly issaparda boluyna baylanysty 2010 jylghy Nobeli syilyghyn tapsyru saltanatyna elimizding atynan eshkim qatyspaydy» dep mәlimdedi. «Múnda eshqanday sayasy astar joq», - dep sózin qorytty Omarov myrza.

Áriyne, Qytay - bizding strategiyalyq әriptesimiz, aimaqtaghy birden-bir yadrolyq qaruy bar superderjava. Adam qúqyqtaryn qorghaghany ýshin ótken jyly on bir jylgha bas bostandyghynan airylghan Lu Syaobo qazaq biyligi ýshin eshkim de emes shyghar. Tarazynyng bir basyna milliardtaghan investisiyany, ekinshisine bir adamnyng taghdyryn salatyn bolsaq, kez-kelgen ýkimet, sózsiz, birinshini tandap alary belgili. Alayda, Qazaqstan ózining strategiyalyq basymdyqtaryn dúrys tanday bilui kerek. Biz qay baghytta damyp baramyz? Qay eldermen dos bolghymyz keledi? Atymyzdyng qay memleketterding qatarynda atalghanyn qalaymyz? Osy súraqtargha kesimdi jauap bermey, bizding syrtqy sayasatymyz onbaydy. Eger basty basymdyghymyz «damyghan elderding sanatyna qosylu bolsa», onda bizding atymyz da, sayasatymyz da osy elderding sayasatymen ústasyp otyruy dúrys. Eger armanymyz «avtoritarlyq internasionaldan airylmau bolsa», onda ómir boyy Qytaydy qoldap, Resey men Kubanyng izimen jýre bermekpiz.

Taghy bir oy keldi. Eger, mysaly, osy jylghy Nobeli syilyghyn Lu myrza emes, óz qandasymyz Qajyghúmar Shabdanúly alghan bolsa she? Bizding ýkimet «pәlesinen aulaq», Oslogha da barmaymyz, Qytaydan da ketpeymiz dep jer tepkilep otyryp alar ma edi? Osy túrghyda Qytaydan bir nәrseni ghana ýirengenimiz abzal: dýnie jýzi qúryp bara jatsa da, ózining últtyq mýddesin múqiyat saqtau, sodan bas tartpau! Áriyne, biz Qytayday alpauyt el emespiz, degenmen de...

«Abay-aqparat»