Júma, 29 Nauryz 2024
Qúiylsyn kóshing 6998 9 pikir 23 Qarasha, 2017 saghat 12:15

Kóshi-qon: úsynystarymyz ótse, Zang kemeldene týspek

«Qazaqstan Respublikasynyng keybir zannamalyq aktilerine halyqtyng júmyspen qamtyluy jәne kósh-qon mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly» Qazaqstan Respublikasy Zanynyng jobasy Qazaqstan Respublikasy Parlamenti Mәjilisine kelip týsti.
Toptyng jetekshisi talantty qalamger, QR Parlamenti Mәjilisinin deputaty Músyrman Kәribay Imanjanúly (Surette).

Júmys tobynyng birinshi otyrysy 21 qarasha kýni Mәjiliste ótti.
Atalghan talqylaugha sarapshy retinde qatysugha shaqyrylghanymdy aita ketkenim artyq bolmas.

«Halyqtyng kóshi-qony turaly» zany qaytalay ózgertuler men tolyqtyrular engizilip, 2016 jyldyng 1 qantarynan bastap qoldanysqa engennen beri qandastarymyzdyng qújttanuyna keng jol ashqan edi.

Degenmen, Zanda әli de jetildire týsetin baptardyng bar ekenin  joqqa shyghara almaymyz. Sebebi, eki jylgha tayau uaqyttan beri biraz tәjiriybe jinadyq.
Sondyqtan, "Halyqtyng kóshi-qony turaly" Zanyn odan ary jetildire týsu maqsatynda ózgerister men tolyqtyrular engizilip jatqan osy jobagha qatysty ýsh Zang jobasynyng tórt babyna ózerister men tolyqtyrular engizu turaly úsynys berdim.

Atap aitar bolsaq:

Birinshi, «Halyqtyng kóshi-qony turaly» Qazaqstan Respublikasynyng 2011 jylghy 22 shildedegi №477-IV Zanynyng 10-bap. QR Syrtqy ister ministrligining jәne Qazaqstan Respublikasynyng sheteldegi mekemelerining qúzyretine 5-2) etip, jana tarmaqsha qosu

5-2) Qazaqstan Respublikasynyng azamattyghyn alu ýshin ótinishter bergen etnikalyq qazaqtardyng qújattaryn qabyldaydy, tirkeydi, olardy halyqtyng kóshi-qony mәseleleri jónindegi uәkiletti organgha jiberedi jәne Qazaqstan Respublikasynyng Últtyq qauipsizdik komiytetimen kelisu boyynsha jýzege asyrady;

Eger, búl bap maqúldansa, qandastarymyz Qazaqstan Respublikasynyng azamattyghyn sheteldegi mekemelerinen (konsuldyqtarynan) ala beredi. Al, múnday tәjiriybe kórshi Resey Federasiyasynda jәne Batys elderinde bar.

Ekinshi, Osy Zannyng 25-baby. Oralman mәrtebesining toqtatyluy degen babynyng "3) oralman mәrtebesin alghan kýnnen bastap bir jyl ótkennen keyin toqtatylady" degen tarmaqshasyna «Oralman mәrtebesining merzimi ótip ketken jaghdayda toqsan kýnge bir mәrte úzartyp beriledi.» degen sóilemdi qosu.

Ýshinshi, «Qazaqstan Respublikasynyng azamattyghy turaly» 1991 jylghy 20 jeltoqsandaghy №1017-XII Zanynyng Jenildetilgen tәrtippen (tirkeu tәrtibimen) Qazaqstan Respublikasynyng azamattyghyna qabyldau sharttary turaly 16-1-bapqa.

Qoldanystaghy núsqa: 1) túru merzimine qaramastan, Qazaqstan Respublikasynyng aumaghynda zandy negizderde túraqty túratyn oralmandar;

Úsynylghan núsqa: 1) túru merzimine qaramastan, Qazaqstan Respublikasynyng aumaghynda zandy negizderde túraqty túratyn ÚLTY QAZAQ ADAMDAR;

Tórtinshi, «Ákimshilik qúqyq búzushylyq turaly» Qazaqstan Respublikasynyng 2014 jylghy 5 shildedegi №235-V Kodeksining 517-babyna mynaday eskertpe qosudy úsyndym:

Eskertpe. Osy baptyng ekinshi, ýshinshi, tórtinshi, besinshi, altynshy, jetinshi bóligining «ne on tәulikke deyingi merzimge әkimshilik qamaqqa alugha ne Qazaqstan Respublikasynyng sheginen әkimshilik jolmen shygharyp jiberuge әkep soghady» degen normalary etnikalyq qazaqtar men oralmandargha qoldanylmaydy.

Eger, atalghan baptyng sonyna búl eskertpe qosylsa, 
"Sheteldikterding qúqyqtyq jaghdayy turaly" Qazaqstan Respublikasynyng Zanyn búzghan qandastarymyz on tәulikke qamalmaydy jәne kelgen eline әkimshilik jolmen shygharyp jiberilmeydi. Ary ketkende aiyppúlmen qútylady...

Qorytyp aitqanda, atalghan tolyqtyrular men ózgerister "Halyqtyng kóshi-qony turaly" Zanyn odan ary kemeldendire týsedi. Qandastarymyzdyng kóptep keluine, tez qújattanuyna jol ashady. Eng bastysy, Elbasymyzdyng Dýniyejýzi qazaqtarynyng besinshi qúryltayynda aitqan "Elim, jerim dep eniregen әrbir qa­zaqqa Qazaqstannyng esigi әrqashan ashyq, aiqara ashyq. Eshkimge shekteu joq. Biz kóship keluge niyet etken aghayyngha jol silteudi túrghylyqty jerinen bastauymyz kerek. Bizding barlyq mem­lekette elshilikterimiz bar, sol elshi­likter azamattardyng qújattaryn qamdap, qonystanatyn jeri turaly kenes berui tiyis!" degen tapsyrmalary qapysyz oryndalatyn bolady.

Demek, búl ózerister men tolyqtyrulardy Paramentting qos palatasy tolyq qoldaydy degen senimdemin!

Sóitip, maghan «Halyqtyng kóshi-qony turaly» Zanyna ózgertuler men tolyqtyrular engizu turaly jauapty júmysqa ekinshi ret qatysu orayy tuyp otyr.

Alla, sәtin salghay!

Auyt Múqiybek

23.11.2017

Abai.kz

9 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1578
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2276
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3594