(Býgin bolghan oqigha)

Ótirik deseniniz, ózinen súranyz!
Sóitip, taghy bir qandas inimdi DEPORTASIYaDAN aman alyp qaldym...

***
Búl jigitting aty-jóni Múqiyat Erkin.
On eki jasynda ata-anasymen erip, Qazaqstangha oralghan.
Sosyn әkesi men sheshesi zeynetaqydan aiyrylyp qalamyz dep, Qytaygha qaytyp ketken.
Erkin batyr osynda qalyp, mektep bitirgen. Al, mektepti tәmamdaghan song azamattyq alayyn dese, jasy tolmaydy. Ol ýshin әkesi ne sheshesi – bireui azamattyq aluy kerek. Olar joq. Kәmelettik jasqa tolyp, azamattyqqa endi qújat ótkizeyin degende, vizasynyng uaqyty bitip, bir ret әkimshilik qúqyq búzushylyq jazasyna tartylady.
Sodan, Qytaygha baryp, vizasyn ashtyryp, bәrin dúrystap oralsa, eshbir oblystyng Kóshi-qon qyzmeti polisiyasy, managhy әkimshilik qúqyq búzghanda tartylghan jazany kóldeneng tartyp, qújatyn qabyldamaydy.
Aytpaqshy, Erkin batyr jergilikti qyzben ýilenip alghan. Qayyn atasy qasynda jýr.
Sonynda Astana qalasynyng Kóshi-qon qyzmeti polisiyasyna barady.
Bir emes, birneshe mәrte.
Ol jerding Azamat Erdenov degen qyzmetkeri de Erkinning talabyn keri qaytarady da otyrady, qaytarady da otyrady.
Qazir, jany qysylghan, barar jer, basar tauy qalmaghan el «Núr Otan» partiyasyna keledi ghoy. Erkin batyr da keldi.
Múqiyat tyndadyq.
Kóshi-qony polisiyasynyng sauaty jetpey túrghanyn, sauaty jetpegenimen qoymay, qazaqy qany tartpay túrghanyn, əytpese, Zang boyynsha, azamattyqqa qújat tapsyrugha onyng tolyq mýmkindigi bar ekenin bildik. Bildik te «Halyqtyng kóshi-qony turaly» Zanynyng qajetti babyn qaghazgha shygharyp (tipti, qajetti tarmaghyn qaragha boyap), bauyrymyzdyng qolyna ústattyq.
«Astana qalasynyng Kóshi-qon qyzmeti polisiyasyna bar, myna Zandy kórset, sosyn kónbese, telefonmen menimen sóilestir!»-dedik.
Barghan.
Anau kónbegen.
Sosyn, «Núr Otan» partiyasyn aityp, telefondy jalghady bizge.
Sóilesu bastady.

Azamat Erdenov myrza maghan týsindirip jatyr:
– Kóke, «Halyqtyng kóshi-qony turaly» Zanynyng 49-babynyng 14-1 tarmaghyna say, «Qazaqstan Respublikasynyng halyqtyng kóshi-qony, salyq salu jәne enbek zannamasy salasyndaghy qúqyq búzushylyq ýshin әkimshilik jauaptylyqqa tartylghan;» adamdy biz túraqty tirkeuge almaymyz.
– Óte dúrys! Neshe ret qúqyq búzushylyq boyynsha әkimshilik jauapkershilikke tartylypty búl jigit?!
– Bir ret.
– Onda, Siz óziniz aityp túrghan Zannyng sol 49-babynyng 5) tarmaqshasyn oqynyzshy!
– Qazir... qazir... mine, taptym... iyә, oqydym.
– Ne dep jazuly túr?!
– «5) Qazaqstan Respublikasynyng sheteldikterding qúqyqtyq jaghdayy turaly zannamasyn birneshe ret búzghan;» dep, jazuly túr.
– Neshe ret búzghan depti?!
– Birneshe ret...
– Azamatjan, endi sol tarmaqqa salmaysyz ba andaghy bir ret qana qúqyq búzghan qandasynyzdyng mәselesin!!!
– Joq, bastyqtan súrauym kerek ol ýshin.
– Nege?!! Siz bastyqqa jýginesiz be, әlde Zangha jýginesiz be?!!
– Zangha.
– Onda, bastyqtan súrap qajeti ne?!!
– ...
– Eger, bastyghyng týk bilmeytin topas bolsa, Siz onyng aitqanyn oryndasanyz, júrtty obaldy etpeysiz be?!

Osy jerge kelgende telefon tars etip «ýzilip» ketti...
Olar aqyry bastyqqa kiripti.
Bastyq eki jaqtyng da jaghdayyn úghysqan son, qyzmetkerine Múqiyat Erkinning qújatyn túraqty tirkeuge qabyldaugha tapsyrma beripti.

Júmysy bitken Erkin batyr qayta «Núr Otangha» jetti. Rahymetin aityp, quanyp jatyr...

Dәl, osynday jaghday bir aptanyng aldynda ghana Qaraghandy oblysy, Abay audanynda da boldy.
Ol qandasymyz bayaghy atyng óshkir «Sottylyq turaly» anyqtamagha baylanysty qújat ótkize almay jýr eken. Ayghaylap, attandap jýrip, ony da tirketkenbiz. Ol inspektor da «bastyghynan súrap» baryp, qandasymyzdyng qújatyn qabyldaghan bolatyn. Onyng aldynda osy Astanada taghy bir qaryndasty alyp qalgham. Qaysy birin aitayyn, múnday jaghday óte kóp...

P.S. Mening úghymymda Zang degen adamdy qorlau ýshin emes, qorghau ýshin jasalady. Sonda myna Azamat paqyr ana Zannyng ana babymen emes, myna babymen júmys istep, Múqiyat Erkinning qújatyn qabyldap, túraqty tirkeuge túrghyzuy kerek qoy.
"Mynau mening qazaghym, qandasym ghoy!" -degen bauyrmaldyq sezim, sayasy týsinik bolmaghany ma sonda búlarda?!!

Bayqaymyn, Últ Kóshbasshysynyng "RUHANY JANGhYRU" turaly Ýndeui osy Qúqyq qorghau salasyna jetpegen kórinedi. Kórinedi emes, dym jetpegen!
Endi osy mәselemen ainalysu kerek bolyp túr.
Ózi, aighaylay-ayghaylay Qasymov aghadan da úyat boldy ghoy tegi!
Al, aitpayyn desen, qylyghy - mynau!!!

Auyt Múqiybek

30.11.2017

Abai.kz